H. J. Zemanek

- «« « część 2 z 2

W związku z licznymi pismami i donosami na Zemanka nadsyłanymi do Ministerstwa Spraw Wojskowych w sprawie rzekomego zniemczania IWG i nadużyciami gospodarczymi, 7 lipca 1920 r. odbyło się pod przewodnictwem gen Józefa Hallera posiedzenie Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Trybunał odrzucił zarzuty i orzekł, że płk Zemanek może być oficerem WP. W uzasadnieniu stwierdzono: Nie wchodząc w sprawę kompetencji co do osadzenia fachowości poszczególnych jednostek Instytutu Wojskowo-Geograficznego przyszedł Oficerski Trybunał Orzekający na podstawie przedstawionych aktów do przekonania, że zarzuty czynione pułkownikowi Zemankowi w kierunku celowego zniemczania czy też obsadzenia stanowisk jednostkami obcemi nie zostały udowodnione.

Płk Zemanek usunął wprawdzie kilku pracowników Polaków z Instytutu Wojskowo- Geograficznego zastępując ich według swego przekonania bardziej fachowymi obcokrajowcami, lecz i w tym wypadku nie można udowodnić działania z premedytacją na niekorzyść krajowej instytucji. Zarzuty co do reprodukcji w Wiedniu map poprawionych w kraju okazały się bezpodstawne, kupno przyborów kreślarskich w Wiedniu jako też map gotowych, ze względu na cenę i sytuację wojskową, były usprawiedliwione. Podniesiony zarzut, że płk Zemanek kazał zakupić w Austrii materiały kreślarskie za własne pieniądze, ulokowane w Wiedniu, chcąc w ten sposób przenieść własny kapitał z Wiednia do Warszawy, był bezpodstawny, a dochodzenia wykazały, że pieniądze na kupno materiałów zostały podjęte przez ppłk. Schiffmanna na rozkaz Instytutu Wojskowo-Geograficznego z kancelarii rachunkowej pełnomocnika wojskowego w Wiedniu (z depozytu Instytutu).
Jeszcze w trakcie dochodzenia prowadzonego przez Trybunał Orzekający, 7 marca 1920 r. Zemanek został wyznaczony na kwatermistrza VI Armii frontu południowego w wojnie polsko-rosyjskiej.

W wyniku prowadzonej w tym czasie weryfikacji stopni wojskowych przyznano mu stopień generała podporucznika. Na stanowisku kwatermistrza armii pozostał do 7 września 1920 r. W opinii z tego okresu wystawionej przez dowódcę frontu, późniejszego dowódcę Okręgu Generalnego Warszawa gen. W. Iwaszkiewicza, a skierowanej do Naczelnego Dowódcy WP dowiadujemy się, że: Gen. ppor. H. Zemanek jako kwatermistrz VI Armii spełnił swe trudne zadanie z prawdziwą korzyścią dla służby, organizując bardzo skutecznie służbę kwatermistrzowską, energią w wydawaniu i przeprowadzeniu swych zarządzeń, jest pełen rozumnej i świadomej celu inicjatywy. Charakter czysty, szlachetny i szczery. Jako przełożony wzajemny i taktowny.

21 września 1920 r. Zemanek został dowódcą miasta i garnizonu Bydgoszcz. W tym czasie bardzo aktywnie działał w Komisji Regulaminowej WP. Pozytywne opinie przełożonych sprawiły, że dekretem z 3 maja 1922 r. został zatwierdzony w stopniu gen. bryg. ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1919 r.
2 lipca 1922 r. mianowano go komendantem Obozu Warownego Toruń, a po kilku miesiącach (7 listopada 1922 r.) zastępcą dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII Toruń. Kilkakrotnie przez kilka miesięcy pełnił obowiązki dowódcy Okręgu Korpusu.

Pozytywne opinie przełożonych i dobre wyniki w pracy sprawiły, że 1 listopada 1924 r. otrzymał awans na generała dywizji ze starszeństwem od 15 sierpnia 1924 r.
Wydarzenia majowe 1926 r. zakończyły karierę Zemanka w Wojsku Polskim. Podczas przewrotu opowiedział się on po stronie rządowej. Wspólnie z dowódcą okręgu gen. Hubischtem podjęli decyzję wysłania do Warszawy przeciwko wojskom Piłsudskiego, pomorskich oddziałów wojskowych. Po objęciu władzy przez J. Piłsudskiego usunięto ze stanowisk oficerów, którzy opowiadali się po stronie rządowej. Na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej z 13 grudnia 1926 r. gen. Zemanek został z dniem 30 kwietnia 1927 r. przeniesiony w stan spoczynku. Zmarł prawdopodobnie po roku 1934.

Źródło:
- Teczka akt personalnych gen. H. Zemanka, CAW sygn. - ap. 391, KW 141/1838.
- M. Bielski, Wieczny zastępca, Nowości Nr 38(6765) z 24.02.1992 r.
- B. Krassowski, Polska kartografia wojskowa w latach 1918-1945, Warszawa 1974 r.

© E. Sobczyński