Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
blog

T. Zieleniewski

- część 1 z 4 » »»


Płk dypl. inż. Tadeusz Zieleniewski ps. „Kalina”

Szef Wojskowego Instytutu Geograficznego w latach 1932-1939

Tadeusz Zieleniewski urodził się 27 lipca 1887 r. w Ostrówku (w byłym powiecie lubartowskim) w bogatej rodzinie ziemiańskiej.
Od młodych lat był zaangażowany w działalność niepodległościową, m.in. za bardzo aktywny udział w 1905 r. w strajku szkolnym został wydalony z gimnazjum. Z rocznym opóźnieniem w 1907 r. zdał maturę i dzięki zamożności rodziców wyjechał do Belgii na studia na Politechnice w Verviers na Wydziale Włókienniczym. Podczas studiów kilkakrotnie wyjeżdżał do Francji, gdzie brał udział w zajęciach seminaryjnych na różnych uczelniach.
Nie zerwał kontaktów z krajem, w czasie wakacji uczestniczył w działalności konspiracyjnej organizacji młodzieżowych.
W 1912 r. wstąpił do Polskiej Drużyny Strzeleckiej, w której przeszedł podstawowe przeszkolenie wojskowe. W połowie roku 1914 w Nowym Sączu odbył kurs podchorążych Związku Walki Czynnej. Przed wybuchem wojny zdał wszystkie egzaminy na Politechnice w Verviers, lecz nie zdążył obronić już przygotowanej pracy dyplomowej.

Kiedy w nocy z 1 na 2 sierpnia 1914 r. z rozkazu komendanta Piłsudskiego nastąpiła tajna mobilizacja oddziałów strzeleckich, Zieleniewski przybył do Krakowa i został włączony do 1. Kompanii Kadrowej. 6 sierpnia 1914 r. o godzinie 3.00 kompania pod dowództwem Zbigniewa Kasprzyckiego wyruszyła z Krakowa do Królestwa Polskiego, Zieleniewski był w niej strzelcem (ps. Kalina).
Od 23 sierpnia 1914 r. na bazie tej kompanii formowane były kolejne pododdziały, tworząc 1. Pułk Piechoty Legionów Polskich . 10 września 1914 r. w związku z sytuacją na froncie pułk opuścił teren Królestwa Polskiego i zajął rejon pod Szczucinem. Nastąpiło przezbrojenie pododdziałów w nowoczesną, powtarzalną broń.
16 września 1914 r. pułk zajął stanowiska bojowe wzdłuż Wisły. Rydz-Śmigły wyznaczył Zieleniewskiego na dowódcę sekcji w 3. batalionie. Za odwagę, ofiarność i umiejętności dowódcze 21 września 1914 r. mianowany został podoficerem, a 17 grudnia 1914 r. sierżantem.
Między 22 a 27 grudnia 1914 r. pododdziały Legionów toczyły ciężkie boje z wojskami rosyjskimi pod Łowczówkiem i Meszną Szlachecką. W chwili gdy wszyscy oficerowie kompanii polegli sierż. Zieleniewski, jako szef 1. kompanii, objął dowództwo, doprowadził do zajęcia pozycji rosyjskich i wzięcia jeńców. Za powyższy czyn w 1920 r. otrzymał order Virtuti Militari V klasy (Krzyż Srebrny), wniosek o przyznanie odznaczenia poparł Rydz-Śmigły.

1 stycznia 1915 r. podczas pobytu pułku w Lipnicy Górnej Piłsudski mianował Zieleniewskiego na podporucznika. W następnych miesiącach Zieleniewski brał udział w walkach 1. Brygady nad Nidą i na Wołyniu. Dał się poznać jako wspaniały oficer, ceniony dowódca i wychowawca żołnierzy.
Po wydarzeniach związanych z kryzysem przysięgowym 1 sierpnia 1917 r. został internowany przez Niemców w Beniaminowie (koło Zegrza), gdzie przebywał do 23 marca 1918 r.
Od 30 kwietnia 1918 r. do 11 listopada 1918 r. służył w Polskiej Sile Zbrojnej – Polnische Wehrmacht, w tym czasie przez miesiąc przebywał na Kursie Oficerów Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej oraz w Wojskowej Szkole Mierniczej (Vermessungsschole in Warschau) na kursie trygonometryczno-triangulacyjnym. Było to pierwsze spotkanie Zieleniewskiego z rodzącą się polską wojskową służbą geograficzną.

Od 31 stycznia 1919 r. przez cztery miesiące pełnił obowiązki zastępcy szefa Zarządu Fortyfikacji w Dowództwie Okręgu Warszawskiego, w tym czasie prowadził wykłady i ćwiczenia z fortyfikacji dla oficerów służb technicznych na kursie w Modlinie.
Od 16 kwietnia do jesieni 1919 r. kpt. Tadeusz Zieleniewski wykładał terenoznawstwo i fortyfikacje w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie, następnie został dowódcą klasy i dowódcą batalionu szkolnego.
Jesienią 1919 r. utworzono po raz pierwszy w historii Polski wyższą uczelnię wojskową – Szkołę Sztabu Generalnego. Powołano do niej bez egzaminu sześćdziesięciu słuchaczy, wśród nich Tadeusza Zieleniewskiego. Pierwszy kurs był przyśpieszony (wojenny), w przededniu ofensywy na Kijów studia uległy zawieszeniu, a słuchaczy wcielono do różnych sztabów.

Od 20 kwietnia do 7 września 1920 r. kpt. Zieleniewski był adiutantem sztabowym w 2. Brygadzie Górskiej, podczas bitwy pod Łukowem odznaczył się wyjątkowym męstwem, wykazał zmysł taktyczny, który uchronił brygadę przed znacznymi stratami. Od 8 września do 1 października 1920 r. służył w Departamencie II Ministerstwa Spraw Wojskowych, jednocześnie prowadził wykłady na Kursie Wyszkolenia Pontonierów w Modlinie.
Naukę w Szkole Sztabu Generalnego kontynuował od 15 marca 1921 r. do końca lata 1921 r.

Po ukończeniu kursu z oceną bardzo dobrą Zieleniewski uzyskał tytuł oficera Sztabu Generalnego (w 1923 r. tytuły zamieniono na oficerów dyplomowanych). Jednocześnie, jako jeden z najzdolniejszych został zatrzymany w szkole na stanowisku asystenta samego płk. Ludwika Faury’ego – francuskiego oficera, współorganizatora uczelni i dyrektora nauk. Bardzo charakterystyczna, oddająca osobowość Zieleniewskiego jest opinia, jaką wystawiono mu na zakończenie szkoły: wybitny oficer, którego wybitna indywidualność uwydatniła się szczególnie pod koniec roku, w ciągu podróży taktycznych. Nadzwyczaj inteligentny, o umyśle przezornym, zawsze panujący nad sobą, bardzo spostrzegawczy, wskazany do użycia jako oficer Sztabu Generalnego. Pierwszorzędna siła, zdolny do oddania wybitnych usług w najważniejszych sytuacjach.

W 1923 r. został skierowany na roczny staż w Ecole Superieure de Guerre (najwyższej francuskiej uczelni wojskowej założonej w 1871 r., w okresie międzywojennym ukończyli ją m.in. późniejsi generałowie: Anders, Kasprzycki, Kopański, Mossor i Stachiewicz).
Po powrocie ze stażu do końca 1929 r. Zieleniewski był kolejno wykładowcą, II dyrektorem nauk i dyrektorem nauk w Wyższej Szkole Wojennej (zmiana nazwy szkoły nastąpiła w 1923 r.). Dał się poznać jako oficer o bogatej wiedzy, wspaniały dydaktyk, a jednocześnie wybitny organizator szkolnictwa wojskowego.

W tym czasie był jednym z głównych członków Komitetu Redakcyjnego Bellony – dwumiesięcznika Wojskowego Instytutu Naukowo-Badawczego. Był organizatorem i aktywnym członkiem Towarzystwa Wiedzy Wojskowej (TWW). Na Walnym Zjeździe TWW 23 stycznia 1927 r wygłosił referat wiodący pt. „Współczesne myśli fortyfikacji stałej”, w 1928 r. na dorocznej akademii TWW przed audytorium, w skład którego wchodził inspektor armii gen. Rydz-Śmigły i wielu wyższych wojskowych polskich oraz attache zagraniczni T. Zieleniewski wygłosił odczyt pt. „Motoryzacja armii”, w którym przedstawił ówczesny stan broni pancernej i jej przewidywany rozwój. Wystąpienie spotkało się z entuzjastycznym przyjęciem zebranych.

część 1 z 4
1 2 3 4 » »»



dodaj komentarz

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.

ładowanie komentarzy

Formy rachunkowe i biografia prof. Hausbrandta
czy wiesz, że...
© 2023 - 2024 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji:

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS