Urodził się 24 lipca 1910 r. w Dzierzkowicach na Lubelszczyźnie. Po ukończeniu w 1928 roku gimnazjum w Kraśniku rozpoczął studia na Oddziale Mierniczym Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej. Studia ukończył w 1932 roku. W latach 1933-39 brał udział w pomiarach triangulacyjnych i pracach scaleniowych prowadzonych na południu Polski. Najpierw jako inżynier, a od 1935 roku już jako mierniczy przysięgły. Wykonywał m.in. pomiary na terenie województwa tarnopolskiego (założenie sieci triangulacyjnej w Trembowli). Po wybuchu II wojny światowej wraz z 2. Dywizją Strzelców Pieszych (generała Prugara-Kettlinga) został internowany w Szwajcarii (lipiec 1940). W obozie dla internowanych w Winterthur prowadził wykłady z miernictwa i matematyki dla żołnierzy-studentów na studiach politechnicznych zorganizowanych tam przez Politechnikę w Zurychu (ETH). Równocześnie rozpoczął pracę naukową na tej uczelni.
W 1945 roku uzyskał tytuł doktora nauk technicznych, jego rozprawa doktorska nosiła tytuł: „Porównanie dokładności wyznaczeń szerokości, długości i azymutu z pomiarów astronomicznych z tymi wartościami otrzymanymi z triangulacji”. Pracę habilitacyjną, którą pisał w latach 1945-47, ukończył już na Politechnice Warszawskiej, uzyskując w 1949 roku tytuł doktora habilitowanego. Rozprawa dotyczyła wyznaczenia geoidy na podstawie pomiarów grawitacyjnych. W czasie 7-letniego pobytu w Szwajcarii praktykował w znanej wytwórni sprzętu geodezyjnego Kern w Aarau oraz w Urzędzie Geodezyjnym w Zurychu. Opublikował w tym czasie także kilkanaście prac naukowych oraz był autorem wydanego w 1943 r. podręcznika „Miernictwo”. Po powrocie do Polski w 1947 roku rozpoczął pracę na Politechnice Warszawskiej, najpierw jako adiunkt, później (1949 r.) jako docent w Katedrze Geodezji Wyższej pod kierunkiem prof. Edwarda Warchałowskiego. W 1955 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1966 – profesora zwyczajnego. Po śmierci Warchałowskiego został kierownikiem Katedry Geodezji Wyższej, funkcję tę pełnił do 1970 roku. Czesław Kamela zajmował się badaniami naukowymi z zakresu niwelacji precyzyjnej, triangulacji, grawimetrii, geofizyki i geodezji satelitarnej. Wraz z prof. B. Dullianem był współautorem opracowania na temat liczby baz i punktów Laplace’a w tworzonej po wojnie w Polsce sieci astronomiczno-geodezyjnej (1948-49). Z jego inicjatywy w 1954 roku utworzono w Katedrze Geodezji Wyższej zakłady: Pomiarów Podstawowych, Grawimetrii i Teorii Figury Ziemi oraz Geofizyki Geodezyjnej. Pod jego kierownictwem Katedra Geodezji Wyższej stała się liczącym ośrodkiem naukowym i dydaktycznym nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Z równym zaangażowaniem zabiegał o nowoczesny sprzęt i aparaturę dla swej katedry, jak i wysoki poziom skupionej wokół niego kadry naukowej. Prowadził wykłady m.in. z geodezji wyższej i dynamicznej, geofizyki, pomiarów specjalnych. Jego wykładów słuchali nie tylko studenci geodezji na Politechnice Warszawskiej, ale również na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie i Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie (dzisiaj Uniwersytet Warmińsko-Mazurski). Czynnie uczestniczył w tworzeniu na olsztyńskiej uczelni studiów o kierunku geodezyjnym.
W latach 1953-59 Czesław Kamela był sekretarzem Senatu Politechniki Warszawskiej, w okresie 1954-56 był prorektorem, następnie w latach 1964-69 i 1973-78 dziekanem Wydziału Geodezji i Kartografii. Pełnił dwukrotnie funkcję wiceprzewodniczącego Komitetu Geodezji Polskiej Akademii Nauk i był przewodniczącym Narodowego Komitetu ds. Międzynarodowej Unii Geodezji i Geofizyki. Był członkiem rad naukowych, m.in. w Instytucie Geodezji i Kartografii w Warszawie, Centrum Badań Kosmicznych PAN, Instytucie Geofizyki PAN. Członek korespondent Bawarskiej Akademii Nauk (od 1977 r.), wiceprzewodniczący Polskiego Towarzystwa Geofizycznego. W 1975 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Był autorem kilkudziesięciu prac naukowych i wielu podręczników akademickich, m.in. „Geodezji” (1951-52), pierwszego polskiego podręcznika do geodezji dynamicznej – „Geodezja dynamiczna” (1954-56). Wychował kilka pokoleń geodetów, był promotorem 17 przewodów doktorskich i około 200 prac magisterskich. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Niekwestionowany autorytet naukowy i moralny. Zmarł 13 stycznia w 1992 roku w Warszawie.
Oprac. AB
|