Urodził się 20 lipca 1797 roku w Głuszynie (dziś w granicach Poznania) w rodzinie szlacheckiej herbu Oksza. Przez kilka lat zarządzał włościami księcia Franciszka Sapiehy, który zmarł w 1829 r. zapisując mu w testamencie spory majątek (dzięki temu mógł wyruszyć później w długą podróż). Chciał się związać z pochodzącą ze znakomitego roku Aleksandryną Katarzyną Turno, ale jej ojciec nie wyraził na to zgody (oboje do końca życia nie poślubili nikogo innego). Następnie Strzelecki wyjechał z kraju; od 1831 r. przebywał w Anglii, gdzie prawdopodobnie podjął studia geologiczne, choć na temat jego wykształcenia różne źródła podają inne informacje.

W 1834 r. wyruszył z Liverpoolu w 9-letnią podróż po świecie. Najpierw w Ameryce Północnej prowadził szeroko zakrojone badania przyrodnicze, m.in. geologiczne; w okolicach Wielkich Jezior w Kanadzie odkrył rudy miedzi. Z kolei w Ameryce Południowej oprócz poszukiwania złóż surowców mineralnych prowadził obserwacje meteorologiczne. Kolejne podróże odbył na Hawaje i Polinezję, by w końcu dotrzeć do Australii, gdzie przebywał w latach 1839-43. W prowincji Nowa Południowa Walia odkrył złoża złota (ale ze względu na obawy przed gorączką złota nie zostało to upublicznione). Zorganizował ekspedycję w Alpy Australijskie znajdujące się w paśmie Wielkich Gór Wododziałowych; zdobył szczyt o wysokości 2228 m n.p.m., który nazwał Górą Kościuszki (jest to najwyższa góra Australii). Po południowo-wschodniej stronie Gór Śnieżnych należących do Alp Australijskich odkrył krainę, którą nazwał Gippsland na cześć ówczesnego gubernatora prowincji Nowa Południowa Walia; dziś jest to region rolniczy w stanie Wiktoria. Okazało się, że znajdująca się w tych okolicach dolina Latrobe obfituje w pokłady węgla brunatnego, złoża ropy naftowej i złota. Ponadto prowadził badania geologiczne na Tasmanii.

Zebrane informacje przedstawił w formie mapy geologicznej Wschodniej Australii i Ziemi van Diemena (Tasmanii) opracowanej w skali 0.25 cala na milę o rozmiarach siedem metrów długości oraz półtora metra szerokości. Jej oryginał jest w posiadaniu Brytyjskiej Służby Geologicznej (BGS). W sumie, w Australii i Tasmanii Strzelecki, przemierzył trasę ponad 1100 kilometrów. Ze względów zdrowotnych opuścił Australię w 1843 r. i osiadł w Anglii. W 1845 roku opublikował w Londynie bardzo cenione 500-stronnicowe dzieło „The Physical Description of New South Wales and Van Diemen's Land” (Fizyczny opis Nowej Południowej Walii i Ziemi van Diemena) zawierające pomniejszoną kolorową mapę geologiczną.

Otrzymał zaszczytne wyróżnienia: doktorat honorowy Uniwersytetu w Oxfordzie i Złoty Medal Odkrywców Royal Geographical Society (w 1853 został członkiem tego prestiżowego stowarzyszenia). W 1869 roku królowa Wiktoria nadała mu tytuł Rycerza Orderu św. Michała i św. Jerzego. Zmarł w Londynie 6 października 1873 r. i spoczął na cmentarzu Kensal Green. Jednak jego prochy sprowadzono do Polski w 1977 roku i złożono w Krypcie Zasłużonych Wielkopolan w podziemiach kościoła św. Wojciecha w Poznaniu. Jego imieniem nazwano w Australii dwa pasma górskie, dwa szczyty, rzekę, miasteczko, fragment pustyni i rezerwat przyrody. W miasteczku Jindabyne niedaleko Góry Kościuszki znajduje się jego pomnik.

Oprac. BS, maj 2011 r.