Górnik z wykształcenia, specjalista w dziedzinie geodezji, miernictwa górniczego, matematyki stosowanej, mechaniki górotworu, twórca teorii wpływów podziemnej eksploatacji górniczej na górotwór i powierzchnię terenu.
Urodził się w 17 września 1904 r. w Krakowie, ukończył gimnazjum klasyczne w tym mieście (1922 r.) , a następnie (w 1931 r.) – Wydział Górniczy ówczesnej Akademii Górniczej. Karierę naukową rozpoczynał jako zastępca asystenta na tej uczelni. Przez dziesięć lat pracował jako mierniczy górniczy w kopalniach węgla i rud (Bielszowice, Knurów). Punktem zwrotnym w jego karierze naukowej było objęcie w 1941 r. wykładów z miernictwa i matematyki w Szkole Górniczo-Hutniczo-Mierniczej na Krzemionkach w Krakowie (powstałej w miejsce zamkniętej przez Niemców Akademii Górniczej). Tuż po zakończeniu wojny uzyskał stopień doktora nauk technicznych; w 1949 r. został profesorem kontraktowym AGH i kierownikiem Katedry Geodezji i Miernictwa Górniczego II na Wydziale Geologiczno-Poszukiwawczym AGH.
W 1950 r. został profesorem nadzwyczajnym , a w 1958 r. – zwyczajnym. Kierował Katedrą Geodezji Wyższej i Obliczeń Geodezyjnych AG, a w latach 1952-54 – był dziekanem nowo powstałego Wydziału Geodezji Górniczej. Od 1961 do 1963 roku pełnił funkcję rektora AGH, po czym przeniósł się na siedem lat na Politechnikę Śląską w Gliwicach, gdzie kierował Katedrą Geodezji i Ochrony Powierzchni. W 1971 r. powrócił do Krakowa i pracował na AGH, gdzie był kierownikiem Zakładu Ochrony Powierzchni Górniczej i Górotworu, a następnie Zakładu Badan Deformacji Górotworu. W 1974 r. przeszedł na emeryturę. W maju 1981 r. Senat akademii nadał mu tytuł doktorat honoris causa AGH .
Kochmański był człowiekiem nietuzinkowym, o szerokich horyzontach, wyjątkowo uzdolnionym matematycznie. Krąg jego zainteresowań obejmował z jednej strony geodezję i górnictwo, z drugiej – komputery, medycynę czy rakiety (te ostatnie włącznie z eksperymentalnymi startami na pustyni Błędowskiej). Był współpracownikiem astronoma Tadeusza Banachiewicza, twórcy algebry krakowianowej. Na jej podstawie Kochmański opracował algebrę jądrową i teorię ciągów wielowymiarowych. Stworzył ośrodek automatyzacji obliczeń na Wydziale Geodezji Górniczej AGH, w którym w latach pięćdziesiątych kierował pracami konstrukcyjnymi nad komputerami przekaźnikowymi (maszyny PARK i PARC). Jego istotnym osiągnięciem jest opracowanie własnej teorii wpływów podziemnej eksploatacji górniczej i współudział w powstaniu polskiej metody wybierania filarów ochronnych. Jest współautorem kilkunastu patentów i wynalazków. Był znany z kontrowersyjnych pomysłów. Swego czasu sensację wzbudziło jego wystąpienie podczas posiedzenia Polskiej Akademii Nauk, podczas którego zanegował teorię względności Einsteina.
Prof. Tadeusz Kochmański zmarł 2 listopada 1986 roku w Krakowie.
Oprac. BS
Wykorzystano: „50 lat Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska 1951-2001 Księga tytułów i stopni naukowych”, 2001, Kraków; „Wiadomości SGP”, 10/99 2011 r.
|