[1801-1825] - 1825

Z inicjatywy księcia Franciszka Ksawerego Druckiego-Lubeckiego (1778-1846) utworzono w Warszawie Towarzystwo Kredytowe Ziemskie - stowarzyszenie właścicieli ziemskich. Jego zadaniem było udzielanie niskoprocentowych długoterminowych kredytów zabezpieczonych hipotecznie na majątkach ziemskich. Towarzystwo istniało do 1950 r.

[1801-1825] - 1825

W Królestwie Kongresowym wydano instrukcję hipoteczną, wprowadzono pojęcia księgi hipotecznej (wieczystej). W tym samym roku Sejm uchwala obowiązek zakładania ksiąg wieczystych.

[1801-1825] - 1825

Przeprowadzono pierwsze pomiary w obserwatorium astronomicznym w warszawskim Ogrodzie Botanicznym. Obserwatorium założył profesor astronomii Uniwersytetu Warszawskiego Franciszek Armiński (1789-1848).

[1801-1825] - 1824

Wytwórnia instrumentów geodezyjnych Jakoba Kerna w Arrau przyjmuje pierwsze zamówienie na wykonanie teodolitu.

[1801-1825] - 1822-1825

Niemiec Johann Carl Friedrich Gauss (1777-1855), fizyk, matematyk i filozof, rozwija odwzorwanie wiernokątne.

[1801-1825] - 1822

Charles Babbage (1792-1871), brytyjski matematyk i wynalazca, projektuje maszynę analityczną, będącą protoplastką współczesnego komputera. Zasada działania polegała na zapisie powtarzających się poleceń matematycznych na kartach perforowanych (stosowanych już w krosnach w przemyśle włókienniczym). Urządzenie miało składać się z systemu mechanicznych sumatorów (koła zębate i przekładnie) do interpretacji tablic matematycznych metodą rachunku różniczkowego oraz urządzenia drukującego rezultaty obliczeń. Całość zasilana miała być silnikiem parowym. Matematyk Ada Augusta Byron stworzył nawet dla Babbage'a specjalny język programowania. Projekt zakończył się po 30 latach fiaskiem.

[1801-1825] - 1822

Początek prac nad mapą topograficzną Królestwa Polskiego, zwaną Wielką Mapą Kwatermistrzostwa. Prace wykonywali (do czasu powstania listopadowego - 1831 r.) oficerowie Generalnego Kwatermistrzostwa z wchodzącym w jego skład Biurem Topograficznym pod dowództwem ppłk. Józefa Koriota. Obszar Królestwa podzielono na 59 sekcji, założono sieć triangulacyjną powiązaną z sieciami Prus i Austrii i pomierzono prawie 73 tys. km2 powierzchni kraju (część zachodnia i południowa). Zdjęcia topograficzne robiono w skali 1:42 000, mapy - 1:126 000. Do 1831 r. wydano 27 sekcji. W latach 1832-43 prace nad pozostałymi arkuszami prowadził rosyjski Korpus Topografów pod kierunkiem generała Karola Richtera.

[1801-1825] - 1822

George Biddell Airy (1801-92), fizyk i astronom brytyjski, oblicza parametry elipsoidy ziemskiej. Elipsoida Airy'ego znalazła zastosowanie w systemie odniesień przestrzennych w Wielkiej Brytanii.

[1801-1825] - 1822

W Rosji sformowano Korpusu Topografów Wojskowych. Jednostka weszła w skład "Wojenno-Topograficzeskoje Depo", który zajmował się systematycznymi pomiarami geodezyjnymi i topograficznymi na terenie imperium rosyjskiego.

[1801-1825] - 1821-1825

Niemiec Johann Carl Friedrich Gauss (1777-1855), fizyk, matematyk i filozof, prowadzi pomiary długości stopnia południka ziemskiego w rejonie Hannoweru.

[1801-1825] - 1821

Ukazuje się pierwszy w polskiej kartografii plan, przedstawiający rzeźbę terenu za pomocą warstwic - Plan Warszawy wykonany przez Korpus Inżynierów Wojskowych na bazie pomiarów niwelacyjnych z lat 1819-21. Rok później ukazał się 9-arkuszowy Plan Warszawy, który do końca XIX w. był podstawowym planem stolicy.

[1801-1825] - 1820-1828

Na Dolnym Śląsku założono sieć triangulacji podstawowej - tzw. łańcuch Mufflinga.

[1801-1825] - 1820-1823

W trzytomowym dziele Wawrzyńca Marczyńskiego (1779-1845) "Statystyczne, topograficzne i historyczne opisanie guberni Podolskiej" zamieszczono pierwsze mapy statystyczne obejmujące rejon Polski.

[1801-1825] - 1820

Francuz Charles-Xavier Thomas (1785-1870), zbudował arytmometr wykonujący 4 podstawowe działania matematyczne.

[1801-1825] - 1820

Na Uniwersytecie Wileńskim otwarto Katedrę Geodezji Wyższej.

[1801-1825] - 1820

Anglik Ch. Heath wynalazł staloryt - technikę rytowania na stalowych płytach. Zmiękczoną blachę, po procesie rytowania, chemicznie utwardzano, co pozwalało na druk wielkiej liczby odbitek. Technologia stosowana była przy druku dużych nakładów; zarzucona po wynalezieniu galwanoplastyki.

[1801-1825] - 1819

W szwajcarskim mieście Aarau powstaje zakład optyczny Jakoba Kerna, produkujący instrumenty geodezyjne i astronomiczne. W 1988 r. firmę przejał holding Wild Leitz; w 1991 r. marka Kern przeszła do historii. Okres prosperity zakład przeżywał przed II wojną światową i w latach 50. XX wieku.

[1801-1825] - 1819

Ukazała się instrukcja Komisji Spraw Wewnętrznych i Policji w sprawie odnalezienia istniejących planów i map miast, a w przypadku ich braku, zlecania na koszt miast wykonania odpowiednich pomiarów i planów przez wykwalifikowanych geometrów.

[1801-1825] - 1819

Francuz Pierre Charles François Dupin (1784-1873), wykładowca geometrii, wykonał prawdopodobnie jako pierwszy kartogram. Mapa przedstawiała stopień analfabetyzmu we Francji.

[1801-1825] - 1818

Z inicjatywy Stanisława Staszica opracowano nowy system miar (nowopolski). Milę staropolską zastąpiono milą nowopolską o długości 8534,31 m.

[1801-1825] - 1818

W Królestwie Kongresowym, na bazie kodeksu Napoleona, uchwalono prawo o ustaleniu własności dóbr nieruchomych oraz o przywilejach i hipotekach.

[1801-1825] - 1818

Kapitan Henry Kater (1777-1835), brytyjski geodeta, skonstruował (ulegając sugestion F.W. Bessela) wahadło rewersyjne, umożliwiajace precyzyjne wyznaczenie przyspieszenia ziemskiego g w badanym punkcie.

[1801-1825] - 1818

Robert Adrain (1775-1843), matematyk irlandzki, zainspirowany pracami Laplace'a pisze pracę pt. "Investigation of the figure of the Earth and of the gravity in different latitudes", w której określił, że spłaszczenie Ziemi na biegunach wynosi 1/319.

[1801-1825] - 1817-1818

Korpus Inżynierów Wojskowych prowadzi pomiary podstawowe Warszawy. Wynikiem prac jest plan Warszawy wydany w 1819 r.

[1801-1825] - 1817

Na Wydziale Nauk i Sztuk Pięknych Królewskiej Warszawskiej Szkoły Głównej (później Uniwersytet Warszawski) utworzono Oddział Budownictwa i Miernictwa. Katedrę miernictwa (utworzoną w 1819 r.) prowadził Juliusz Kolberg. W 1923 r. oddział przemianowano na Wyższą Szkołę Dróg i Mostów.

[1801-1825] - 1816-1852

Pomiar tzw. łuku Struvego (południka 25° 20'), pierwsze wielkie pomiary triangulacyjne w Rosji. Prace nad założeniem sieci pomiędzy Dunajem i Morzem Arktycznym (2880 km) prowadzili (z przerwami) pochodzący z Niemiec astronom Friedrich Georg Wilhelm Struve (1793-1864) i rosyjski generał Carl Friedrich Tenner (1738-1859), wraz ze szwedzkimi i norweskimi geodetami. Struve i Tenner pomierzyli najpierw dwa niezależne łańcuchy, które następnie ze sobą połączyli (1829). Były to także pierwsze pomiary triangulacyjne na terenie zaboru rosyjskiego. W obserwacjach astronomicznych brał udział Jan Śniadecki.

[1801-1825] - 1816-1817

W okolicach Nowego Jorku Ferdinand R. Hassler prowadzi pierwsze pomiary triangulacyjne w Stanach Zjednoczonych. Do pomiaru bazy używa stalowych łańcuchów.

[1801-1825] - 1816

Francuz Joseph Nicephore Niepce (1765-1833), fizyk i wynalazca, odwzorował obraz na światłoczułym asfalcie za pomocą kamery obscura, nie potrafił go jednak utrwalić. Po wieloletnich próbach, w 1826 r. użył do tego celu cynowej płyty, powleczonej światłoczułym asfaltem, którą najpierw naświetlał przez 8 godzin a następnie utrwalił otrzymany obraz. Dało to początek fotografii. Według niektórych źródeł, jako pierwszy, fotografię sporządził w 1727 r. filolog Johann Heindrich Schulze, wykorzystując do tego chlorek srebra na podkładzie z kredy.

[1801-1825] - 1816

Stanisław Staszic zakłada pierwszą uczelnię techniczną w Polsce - Akademiczną Szkołę Górniczą w Kielcach. Po śmierci Staszica szkołę zlikwidowano.

[1801-1825] - 1816

W Wilnie wydano rozprawę "O geodezji" - kurs geodezji, spisany przez Michała Pełkę-Polińskiego (1785-1823), profesora matematyki i wykładowcę geodezji na Uniwersytecie Wileńskim.

[1801-1825] - 1816

Jan Siestrzyński (1789-1824), pedagog i lekarz, wprowadził litografię do reprodukowania prac kartograficznych. W 1819 r. uruchomił jedną z pierwszych w Polsce pracowni litograficznych (w Instytucie Głuchoniemych w Warszawie, gdzie był nauczycielem). W 1818 r. maszyny litograficzne sprowadzono także do Kwatermistrzostwa Generalnego.

[1801-1825] - 1815

W dziele Stanisława Staszica (1755-1826) "O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski" ukazuje się "Carta geologica totius Poloniae, Moldaviae,Transilvaniae et partis Hungariae et Valachiae" - pierwsza mapa geologiczna obejmująca obszar Polski.

[1801-1825] - 1815

W Holandii powstaje Biuro Topograficzne podległe Ministerstwu Obrony, odpowiedzialne za pomiary topograficzne.

[1801-1825] - 1815

W Królestwie Polskim pomiary topograficzne znalazły się w gestii Generalnego Kwatermistrzostwa, w skład którego wchodził Korpus Inżynierów Wojskowych (pod dowództwem Jana Malleta) z jednostką wykonawczą - Biurem Topograficznym, którym kierował najpierw ppłk. Mikołaj Rouget, a od 1820 r. ppłk. Józef Koriot.

[1801-1825] - 1815

Augustin Fresnel (1788-1827), fizyk i inżynier francuski, publikuje pracę na temat falowej teorii światła oraz zjawiska dyfrakcji światła.

[1801-1825] - 1814

Peter Barlow (1776-1862), angielski matematyk, opublikował pracę znaną jako "Tablice Barlowa", w której podał kwadraty, sześciany, pierwiastki kwadratowe, odwrotności i logarytmy wszystkich liczb z zakresu 1-10000.

[1801-1825] - 1814

Edward Troughton (1756-1835), angielski konstruktor, buduje według projektu R. Hasslera teodolit na potrzeby pomiarów podstawowych prowadzonych w Stanach Zjednoczonych. Prace nad instrumentem trwały 3 lata, miał on średnicę 24 cali i ważył ok. 75 kg.

[1801-1825] - 1813

Abraham Stern (1769-1842), uczony, wynalazca, skonstruował "Machinę rachunkową" (arytmometr), pozwalającą na wykonanie czterech podstawowych operacji matematycznych. W 1817 r. zbudował maszynę umożliwiająca także wyciąganie pierwiastków. Stern był wynalazcą "triangułu ruchomego" - urządzenia zastępującego stolik topograficzny.

[1801-1825] - 1811

Dekret Napoleona I o pomiarze Francji dla potrzeb katastru fiskalnego.

[1801-1825] - 1811

W zaborze pruskim powołano Komisję Generalną do przeprowadzenia podziału wspólnot i komasacji gruntów.

[1801-1825] - 1811

Początek pomiarów topograficznych na terenie Szwecji i Norwegii. Prace wykonują topografowie wojskowi.

[1801-1825] - 1809

Johann Carl Friedrich Gauss (1777-1855), niemiecki matematyk, astronom i filozof, w pracy "Theoria combinationia observationum erroribus minimis obnoxiae" przedstawił niezależnie od A.M. Legendre'a metodę najmniejszych kwadratów. Posłużył się nią do określenia położenia ciała niebieskiego na orbicie. Metoda ta do dzisiaj jest powszechnie stosowana w obliczeniach geodezyjnych. Gauss jako pierwszy zastosował rachunek prawdopodobieństwa do szacowania błędów (krzywa Gaussa, opisująca rozkład rozbieżności pomiędzy powtarzalnymi pomiarami).

[1801-1825] - 1809

W strukturach armii Księstwa Warszawskiego utworzono Biuro Topograficzne. Pierwszym jego dowódcą został francuski major Aleksander Alfonce.

[1801-1825] - 1808

Uzyskanie tytułu geometry i wykonywanie wolnego zawodu w Księstwie Warszawskim reguluje ustawa o egzaminach państwowych. Aby zostać geometrą II klasy należało legitymować się odpowiednią praktyką i zdać egzamin przed komisją. Dopiero po rocznej praktyce i zaliczeniu kolejnego egzaminu przed Najwyższą Komisją Egzaminacyjną można było uzyskać tytuł geometry I klasy.

[1801-1825] - 1807-1811

Powstają pierwsze mapy katastralne Holandii.

[1801-1825] - 1807

W USA utworzono U.S. Coast Survey - rządową agencję zajmującą się pomiarami geodezyjnymi. Początek systematycznych pomiarów obszaru Stanów Zjednoczonych. Pierwszym szefem urzędu został szwajcar Ferdinand Rudolf Hassler (1770-1843), matematyk i geodeta.

[1801-1825] - 1807

Cesarz Napoleon I Bonaparte powołuje we Francji służbę katastralną. Podstawę katastru stanowią mapy wykonane w skalach 1:2500 i 1: 1250. Rejestrowano wielkość działek, sposób użytkowania, właścicieli i wartość działek. Było to pierwsze nowoczesne rozwiązanie dotyczące katastru fiskalnego.

[1801-1825] - 1806-1844

Pomiary katastralne na terenie Danii. Początek współczesnego katastru duńskiego

[1801-1825] - 1806

Stanisław Staszic (1755-1826) opracowuje mapę Polski wzbogaconą o treść geologiczną.

[1801-1825] - 1805-1806

Adrien-Marie Legendre (1752-1833), matematyk francuski, w załączniku do pracy na temat obliczania orbit komet opisał metodę najmniejszych kwadratów. Niezależnie metodę tę opracował w 1809 r. C.F. Gauss.

[1801-1825] - 1805

Pierwsze prace triangulacyjne na terenie Szwecji.

[1801-1825] - 1805

Niemiec Carl Mollweide (1774-1825), opracował odwzorowanie wiernopowierzchniowe, w którym Ziemia przedstawiona jest w postaci elipsy o stosunku długości osi 2:1, a spośród równoleżników i południków jedynie równik i południk centralny przestawione są jako linie proste.

[1801-1825] - 1804

W wytwórni Reichenbacha w Monachium został skonstruowany pierwszy teodolit repetycyjny.

[1801-1825] - 1804

Ukazuje się "Jeografia, czyli opisanie matematyczne i fizyczne ziemi" napisana przez profesora Jana Śniadeckiego (1756-1830).

[1801-1825] - ok. 1802

W Anglii pojawia się węgielnica o cylindrycznym kształcie, wykonana przez producenta instrumentów pomiarowych Williama Jonesa.

[1801-1825] - 1802

Niemiecki inżynier Georg Friedrich von Reichenbach (1771-1826) wraz z zegarmistrzem Josephem Liebherrem (1767-1840) założył w Monachium warsztat produkujący instrumenty astronomiczne i geodezyjne, znany później jako "Instytut Matematyczno-Mechaniczny Reichenbacha, Utzschneidera i Liebherra". W XIX wieku była to czołowa firma europejska, wytwarzająca sprzęt precyzyjny. Istniała do 1890 r.

[1801-1825] - 1801-1828

Friedrich Karl Ferdinand Muffling (1775-1851), generał armii pruskiej, wraz z J.J. Tranchotem prowadzi pomiary triangulacyjne w Nadrenii. Muffling był twórcą instrukcji dotyczącej wykonywania prac topograficznych.

[1801-1825] - 1801

Francuz Joseph Marie Jacquard (1752-1834) zastosował perforowane karty do zaprogramowania pracy krosien w swoim zakładzie tkackim.

[1801-1825] - 1801

Brytyjczyk, kapitan Matthew Flinders, opłynął Australię i wykonał pierwsze mapy nawigacyjne tego rejonu. W czasie podróży korzystał z zegara skonstruowanego przez J. Harrisona.

[1801-1825] - 1801

Niemiecki uczony Johann Wilhelm Ritter (1776-1810) odkrył promieniowanie ultrafioletowe (nadfioletowe).