Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
facebook twitter linkedIn Instagram RSS
publikacje

Geodaty

p.n.e • 1-1000 • 1001-1250 • 1251-1500 • 1501-1600 • 1601-1650 • 1651-1700 • 1701-1750 • 1751-1800 • 1801-1825 • 1826-1850 • 1851-1875 • 1876-1900 • 1901-1925 • 1926-1950 • 1951-1975 • 1976-2005 • 2006-2011

[1601-1650] - 1648


Balise Pascal (1623-62), francuski matematyk, fizyk i filozof wyjaśnia funkcjonowanie barometru jako wynik oddziaływania ciśnienia atmosferycznego.



[1601-1650] - 1647



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1647 </b>
Gdański astronom Jan Heweliusz (1611-87) wydaje dzieło pt. "Selenografia, czyli opisanie Księżyca", które zawiera m.in. dokładne mapy Księżyca. Powstały one w wyniku szkicowania obrazu z lunety zrzutowanego na ekran.



[1601-1650] - 1645


Tytus Liwiusz Burattini, Tytus Boratyni (1617-82) z pochodzenia Włoch, mechanik, metrolog, podróżnik i wynalazca, przedstawił opis wagi hydrostatycznej. W latach 1837-41 Boratyni brał udział w pomiarach topograficznych wzdłuż Nilu (w Egipcie). W 1665 r. otworzył w Ujazdowie własne obserwatorium astronomiczne.



[1601-1650] - ok. 1645


Lekarz z Kieżmarku - Jan Peterson Hain zaprezentował po raz pierwszy w Polsce stolik mierniczy.



[1601-1650] - 1643


Rejestr Jana Otrębusza, miernika ziemi warszawskiej - pierwszy wykaz gruntów w Warszawie; obok powierzchni gruntów wymienieni są także ich aktualni i wcześniejsi właściciele.



[1601-1650] - 1641



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1641</b>
Po trzech latach studiów Blaise Pascal (1623-62), francuski matematyk, fizyk i filozof konstruuje mechaniczną maszynę sumującą "Arithmetique", opartą na działaniu skomplikowanego zestawu kół zębatych. Mosiężna skrzynka z ośmioma tarczami z przodu potrafiła dodawać i odejmować. Pascal zbudował maszynę, aby ułatwić pracę swemu ojcu, poborcy podatkowemu. W sumie wykonał 50 egzemplarzy urządzenia.



[1601-1650] - 1640


Anglik William Gascoigne (1612-44) konstruuje krzyż nitek (krzyż nici umieszczony w płaszczyźnie ogniskowej, umożliwiający precyzyjne określenie punktu obserwacji). Koncepcja zrodziła się przypadkowo podczas obserwacji sieci utkanej przez pająka. Gascoigne skonstruował również mikrometr - urządzenie montowane w lunecie i pozwalające na pomiar niewielkich odległości kątowych pomiędzy obserwowanymi obiektami.



[1601-1650] - 1639


Gerard Desargues (1593-1661), francuski matematyk i architekt, publikuje dzieło znane jako "Brulion", w którym przedstawia wyniki badań nad geometrią rzutową.



[1601-1650] - 1638



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1638</b>
Sztygar Marcin German wykonuje mapy podziemnych wyrobisk kopalni soli w Wieliczce; pierwsze tego typu mapy w Polsce (wygrawerowane przez znanego ówczesnego sztycharza Wilhelma Hondiusa z Hagi).



[1601-1650] - 1637



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1637</b>
René Descartes, Kartezjusz (1596-1650), francuski filozof i matematyk, publikuje "La Géométrie", w której opisuje układ współrzędnych (układ kartezjański) i zastosowania algebry w geometrii. Wprowadził osie współrzędnych, a dzięki nim liczbowy opis figur geometrycznych - płaszczyzna kartezjańska. Dzieło przyczyniło się do rozwoju geometrii analitycznej oraz powstania rachunku różniczkowego i całkowego. Kartezjusz wprowadził pojęcie funkcji i zmiennej oraz oznaczenia x, y, z dla wielkości niewiadomych i a, b, c dla danych oraz stałych.



[1601-1650] - 1637


Wojskowy inżynier, topograf Fryderyk Getkant (ok. 1600-66), wykonał dokładną mapę ujścia Wisły, Półwyspu Helskiego i Zatoki Puckiej - "Tabula topographica demonstrans situm Sinus Pucensis a Porta Weisselmunde usque ad Peninsulam Hel". Była to pierwsza polska mapa morska. Getkant był m.in. autorem atlasu obejmującego rejon Pomorza i Prus oraz planów Lwowa i Malborka.



[1601-1650] - 1636


Ukazuje się pierwsza polska publikacja o deklinacji magnetycznej napisana przez Jana Brożka (1585-1652) z Kurzelowa, profesora matematyki i astronomii.



[1601-1650] - 1636



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1636</b>
Andreas Hindenberg wykonał wielkoskalową mapę ziemi pszczyńskiej (skala 1:16 200 do 17 850, wymiary 2,5x3 m) "Ichnoortographia Plesniaca" - jest to najstarsza mapa gospodarcza obejmującą rejon Polski.



[1601-1650] - 1635


Jonas Scultetus (1603-64), jurysta ze Szprotawy, wydaje Mapę Śląska. Jest autorem m.in. map księstw: głogowskiego, wrocławskiego, legnickiego, nysko-grodkowskiego.



[1601-1650] - 1635


Angielski matematyk Henry Gellibrand (1597-1636) udowadnia, że bieguny magnetyczne Ziemi zmieniają swe położenie.



[1601-1650] - 1634


Peter Krüger (1580-1639), profesor matematyki, geodeta miasta Gdańska, publikuje tablice logarytmiczne dla liczb od 1 do 10 000, logarytmy funkcji trygonometrycznych i opisuje prace J. Napiera oraz H. Briggsa.



[1601-1650] - 1634


Ludwik XIII wydaje dekret, w którym wskazuje, że południk "0" przebiega przez wyspę Ferro leżącą w archipelagu wysp Kanaryjskich.



[1601-1650] - 1633-1635


Brytyjski matematyk Richard Norwood przemierzył dystans 208 mil (Londyn-York) w ramach pomiaru stopnia. Długość mierzył za pomocą łańcuchów. Długość łuku stopnia wyniosła 110,72 km; według Norwooda wynik obarczony był błędem +/- 600 m.



[1601-1650] - 1632


Włoski astronom i filozof Galileusz, Galileo Galilei (1564-1642) wydaje dzieło "Dialog o dwóch najważniejszych układach świata: ptolemeuszowym i kopernikowym", w którym uzasadnia teorię heliocentryczną.



[1601-1650] - 1631


Francuski matematyk i naukowiec wynalazca Pierre Vernier (1584-1638) w dziele "La Construction, lusage, et les priprietes du quadrant nouveau de mathematiques" prezentuje koncepcję noniusza.



[1601-1650] - 1631



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1631</b>
Na Akademii Krakowskiej powstaje pierwsza w historii nauk technicznych w Polsce katedra Geometrii Praktycznej ufundowana przez Adama Strzałkę (1585-1652). Katedra działała przez ok. 150 lat do czasu reformy uczelni przeprowadzonej przez Hugona Kołłątaja.



[1601-1650] - 1630


Włoch Francesco Generini proponuje zastosowanie lunety jako celownika w przyrządach pomiarowych.



[1601-1650] - 1630



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1630</b>
Kapitan Wilhelm le Vasseur de Beuplan (1600-73), inżynier wojskowy i kartograf, zostaje przyjęty na służbę do króla Zygmunta III Wazy. Beauplan kierował pracami pomiarowymi na Ukrainie, Podolu i Wołyniu; ich wynikiem była wydana w 1662 r. mapa specjalna Ukrainy. Brał udział w wytyczaniu granicy polsko-moskiewskiej. Wykonał precyzyjne pomiary położenia geograficznego ujścia Dniepru, co pozwoliło skorygować błędny zasięg Morza Śródziemnego pokazywany na mapach od czasów Ptolemeusza.



[1601-1650] - 1630


Claude Mydorge (1585-1647), francuski matematyk i fizyk, podaje precyzyjnie szerokość geograficzną Paryża.



[1601-1650] - 1630


Powstaje pierwszy rejestr katastralny w Szwecji (Jondebocker), będący spisem nieruchomości do celów podatkowych. Oprócz spisu wykonano także mapy (ok. 600), które były graficznym "opisem" ksiąg katastralnych. Prace zakończono w 1650 r.



[1601-1650] - 1629



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1629</b>
Krzysztof Arciszewski (1592-1656) kapitan w holenderskiej Kompanii Zachodnio-Indyjskiej, prowadzi w Brazylii pomiary kartograficzne i badania etnograficzne. Po powrocie do Polski (1646) został generałem artylerii koronnej i zajmował się budową fortyfikacji i przepraw mostowych.



[1601-1650] - 1628


Angielski matematyk Henry Briggs (1561-1630) publikuje tablice logarytmiczne (dla liczb 1-100 000) z dokładnością do 14 miejsc po przecinku. Briggs rozwinął teorię Napiera i uzgodnił z nim, że podstawą logarytmów będzie liczba 10.



[1601-1650] - 1628


W Szwecji powstaje pierwsza mapa wielkoskalowa "Geometriska Jordebocker" obejmująca dobra królewskie.



[1601-1650] - 1627


Johannes Kepler (1571-1630), niemiecki astronom i fizyk, ukończył tablice Rudolfińskie - tablice ruchu planet.



[1601-1650] - 1626


Albert Girard (1595-1632), francuski matematyk, publikuje traktat o trygonometrii, w którym po raz pierwszy używa skrótów "sin", "cos" i "tan". Ponadto podaje wzór na pole trójkąta sferycznego.



[1601-1650] - 1624



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1624</b>
Król Władysław IV sprowadza do Polski sztycharza Willema de Hondta Hondiusa (1597-1658).



[1601-1650] - 1623


Niemiecki pastor Wilhelm Schickard (1592-1635), matematyk i konstruktor, w liście do Johanna Keplera załącza rysunek "zegara", który może wykonać 4 operacje arytmetyczne i obliczyć pierwiastek kwadratowy. Rok później powstaje pierwszy mechaniczny kalkulator.



[1601-1650] - 1621


Holender Willebrod Snell van Royen, Snellius (1580-1626) profesor matematyki, sformułował prawo załamania światła.



[1601-1650] - 1621


Angielski matematyk William Oughtred (1574-1660) wynalazł suwak logarytmiczny.



[1601-1650] - 1620


Walijczyk Edmunt Gunter (1581-1626), profesor astronomii i wynalazca, publikuje "Canon Triangulorum" tablice funkcji sinus i tangens. Gunter jest uważany za wynalazcę łańcucha mierniczego (ok. 1617).



[1601-1650] - 1620


Wilhelm Schickard (1592-1635), niemiecki pastor matematyk i konstruktor, proponuje zastosowanie triangulacji w pomiarach kraju.



[1601-1650] - 1619


Johannes Kepler (1571-1630) niemiecki astronom i fizyk, w dziele "Harmonia świata" ogłasza trzecie prawo ruchu planet.



[1601-1650] - 1617



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1617 </b>
Ukazuje się drugi tom "Geometriae practicae novae", w którym Daniel Schwenter (1585-1636), niemiecki profesor hebraistyki i matematyki, opisuje techniki pomiarów geodezyjnych. W tomie trzecim (1618) prezentuje instrumenty pomiarowe wraz ze "stolikiem pomiarowym" skonstruowanym przez Johanna Richtera (Praetorius). Schwenter opisał również ruchomy dwusoczewkowy obiektyw w kamerze obscura i dał podstawy do budowy obiektywu szerokokątnego (1636).



[1601-1650] - 1616


W Anglii używane są do pomiaru długości łańcuchy. Mają 16,5 stopy długości i składają się z 10 ogniw.



[1601-1650] - 1615


Johannes Kepler (1571-1630), niemiecki astronom i fizyk, wydaje pracę "Nova stereometria doliorum vinarorum", w której zajmuje się pojemnością beczek, polem powierzchni i objętością brył. W obliczeniach stosuje rachunek różniczkowy.



[1601-1650] - 1614-1616


Holender Willebrord Snell van Royen, Snellius (1580-1626), profesor matematyki, wykonuje pomiary triangulacyjne do określenia odległości między miastami Aalkmar i Bergen op Zoom w Holandii. Na tej podstawie oblicza długość jednego stopnia szerokości geograficznej, dzięki czemu jest w stanie określić obwód Ziemi (38 500 km). Do pomiarów używał mosiężnego kwadrantu o promieniu 60 cm, a baza początkowa miała długość 328 m.



[1601-1650] - 1614



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1614</b>
John Napier, Naper (1550-1617), szkocki matematyk, w dziele "Mirifici logarithmorum canonis descriptio" (Opis cudownej zasady logarytmów) publikuje tablice odkrytych przez siebie logarytmów. W 1617 r. w pracy "Rabdologiae" objaśnia zasady stosowania tzw. kości Napiera, ponumerowanych pałeczek z kości słoniowej, używanych jako pierwotny mechaniczny kalkulator. Za pomocą "kości" przedstawia dzielenie poprzez odejmowanie, a mnożenie przez dodawanie.



[1601-1650] - 1613


W Amsterdamie ukazuje się II wydanie mapy Wielkiego Księstwa Litewskiego (Magni Ducatus Lithuaniae...) wykonane w skali ok. 1:1,3 mln przez kartografa i rytownika Tomasza Makowskiego na polecenie księcia Mikołaja Radziwiłła Sierotki. Mapa obejmuje teren Wielkiego Księstwa po 1569 r. oraz przyległe obszary, a wykonana została dla rozstrzygnięcia sporów granicznych pomiędzy Litwą i Koroną.



[1601-1650] - 1613


W kolegium jezuickim w Kaliszu jezuita Karol Malapert z Mons (1581-1630) po raz pierwszy w Polsce wykorzystał lunetę do obserwacji astronomicznych.



[1601-1650] - 1612


Ukazuje się "Krótki komentarz do nawigacji" gdańszczanina Bartholomaeusa Keckermanna (1571-1609), pierwsza tego typu publikacja w Polsce.



[1601-1650] - 1611


Johannes Kepler (1571-1630), niemiecki astronom i fizyk, konstruuje lunetę astronomiczną zbudowaną z dwóch soczewek skupiających (luneta Keplera); opisuje zjawisko załamania światła i podstawy przestrzennego widzenia.



[1601-1650] - 1610



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1610 </b>
Holender Willebrord Snell van Royen, Snellius (1580-1626), profesor matematyki, zakłada pierwszą sieć triangulacyjną z bazą pomiarową.



[1601-1650] - 1610



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1610 </b>
Powstaje rozprawka "Geodesia distantiarum sine instrumenta" (Geodezja odległości bez przyrządów) Jana Brożka, Ioannes Broscius (1585-1652) z Kurzelowa, teologa, profesora matematyki i astronomii, rektora Akademii Krakowskiej.



[1601-1650] - 1609


Thomas Harriot (1560-1621), angielski matematyk i astronom, dokonuje pierwszych w Anglii obserwacji Księżyca za pomocą teleskopu. Na ich podstawie szkicuje obraz jego powierzchni.



[1601-1650] - 1609



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1609</b>
Johannes Kepler (1571-1630), niemiecki astronom i fizyk, w dziele "Astronomia Nova" opublikował dwa pierwsze prawa ruchu planet, w 1619 r. - trzecie. Prawa te ugruntowały teorię Kopernika.



[1601-1650] - 1609


Włoski astronom i filozof Galileusz, Galileo Galilei (1564-1642), buduje lunetę o trzykrotnym (a wkrótce o ośmiokrotnym powiększeniu), którą prezentuje weneckim senatorom. Instrument stale ulepsza i wykorzystuje w obserwacjach astronomicznych. Teleskop o 20-krotnym powiększeniu posłużył Galileuszowi do odkrycia w 1610 r. gór na Księżycu i satelitów Jowisza.



[1601-1650] - 1608


Hans Lippershey (ok.1570-1619), pochodzący z Niemiec holenderski optyk, projektuje lunetę optyczną i uzyskuje patent rządu holenderskiego na swój wynalazek. Wkrótce luneta/teleskop dociera do innych krajów europejskich. W kwietniu 1609 r. pojawia się w jednym ze sklepów optycznych w Paryżu, kilka miesięcy później we Włoszech. Na podstawie pomysłu Lippersheya Galileusz konstruuje własną lunetę. Równolegle nad lunetą pracowali także Zacharias Janssen i James Metius.



[1601-1650] - 1608


W rejestrze właścicieli domów w Kaliszu wymienione są nazwy ulic.



[1601-1650] - 1606


Holender Willebrord Snell van Royen, Snellius (1580-1626) profesor matematyki, podejmuje pierwszą próbę pomiaru stopnia łuku południka.



[1601-1650] - 1603


Christopher Scheiner (1575-1650) wynalazł pantograf - urządzenie służące do mechanicznego kopiowania i zmniejszania lub powiększania rysunków.



[1601-1650] - 1602



<font color='#555555'>[1601-1650]</font> - <b>1602</b>
Włoski astronom i uczony Galileusz, Galileo Galilei (1564-1642), mierzy wielkość przyśpieszenia ziemskiego.



56 rekordów
ogłoszenia
sklepy

Maxnet Lech Wereszczyński
WARSZAWA

Przedstawiciel firm GINTEC, SANDING, FJDynamics oraz HEMISPHERE GNSS. Firma MAXNET Lech Wereszczyński oferuje szeroką gamę profesjonalnych urządzeń/systemów pozycjonowania GNSS firm GINTEC, SANDING, FJDynamics oraz HEMISPHERE GNSS. W naszej ofercie...
serwisy

GEOPRYZMAT
RASZYN

Serwis gwarancyjny i pogwarancyjny instrumentów firmy Pentax, Kolida i innych.
kalendarium imprez
 
2025
      poprzedni miesiąc
    marzec
      następny miesiąc
      ponwtśroczwpiąsobnie
      12
      3456789
      10111213141516
      17181920212223
      24252627282930
      31
      strzałka w dółnadchodzące wydarzenia
      2025-04-02 | WARSZAWA
      Wyższy wymiar bezpieczeństwa - GIS w ochronie ludności
      Celem konferencji jest stworzenie przestrzeni do merytorycznych dyskusji, wymiany doświadczeń oraz...
      więcej
      2025-04-03 | OSTRÓW WIELKOPOLSKI
      25 KALISKA KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA
      Tegoroczna konferencja „25 Kaliska Konferencja Katastralna – od analogu przez...
      więcej
      2025-04-14 | WARSZAWA oraz ONLINE
      Wykorzystanie wieloźródłowych danych przestrzennych oraz metod wizualizacji wyników pomiarów
      „Wykorzystanie wieloźródłowych danych przestrzennych oraz metod wizualizacji wyników pomiarów...
      więcej
      2025-04-25 | POZNAŃ
      Geograficzne aspekty badań nad krajobrazem, turystyką i rekreacją oraz planowaniem przestrzennym
      Konferencja naukowa pt. Geograficzne aspekty badań nad krajobrazem, turystyką, rekreacją oraz...
      więcej
      2025-04-28 | KRAKÓW
      XIX Ogólnopolska Konferencja Studentów Geodezji 2025
      W dniach 28–29 kwietnia 2025 r. na Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie...
      więcej
      2025-05-12 | WARSZAWA oraz ONLINE
      Automatyczne generowanie map z BDOT10k; w porównaniu do generowania z OpenStreetMap
      „Automatyczne generowanie map z BDOT10k; w porównaniu do generowania z OpenStreetMap”...
      więcej
      strzałka w dół zobacz pozostałe
      filmy
      Akademia INSPIRE w Norwegii
      play thumbnail
      czy wiesz, że...
      strzałka w dół Czy wiesz, że
      najwyższy szczyt na Ziemi, licząc od poziomu morza, to Everest (8848 m), lecz licząc odległość od środka Ziemi najwyższy jest Aconcagua (6962 m)?
      następny
      strzałka w dółGeoludzie
      Henryk Arctowski (1871-1958)

      Henryk Arctowski (1871-1958)
      Naukowiec, badacz terenów podbiegunowych. Urodził się 25 lipca 1871 roku w Warszawie w rodzinie Artztów pochodzącej z Wirtembergii (potem spolszczył nazwisko). Uczył się w Inowrocławiu; ale w sytuacji rozwijającego się Kulturkampfu...
      więcej

      strzałka w dółGeodaty
      ok. 210 p.n.e.
      Pierwsze wzmianki o korzystaniu z kompasu (Chiny).
      następny

      © 2023 - 2025 Geo-System Sp. z o.o.

      O nas

      Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

      Historia

      Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
      Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

      Reklama

      Zapraszamy do kontaktu na adres
      redakcji: geoforum@geoforum.pl

      Kontakt

      Redaktor prowadzący:
      Damian Czekaj
      Sekretarz redakcji:
      Oliwia Horbaczewska
      geoforum@geoforum.pl
      prześlij newsa

      facebook twitter linkedIn Instagram RSS

      RODO
      polityka prywatności
      mapa strony
      kontakt
      reklama