Pochodzący z Nadrenii inżynier wojskowy, kartograf i artylerzysta, od 1625 r. przebywał w Polsce. Jest on znany głównie jako autor powstałego w latach 1634-39 atlasu wojskowego zatytułowanego „Topographia practica conscripta et recognita per Fridericum Getkant, mechanicum”.

Atlas ten powstał na potrzeby planów wojennych króla Władysława IV. W związku ze zbliżającym się końcem rozejmu ze Szwedami w 1634 roku król zlecił trzem inżynierom: Janowi Pleitnerowi, Eliaszowi Arciszewskiemu i Fryderykowi Getkantowi wykonanie prac pomiarowych i fortyfikacyjnych. Opracowania te gromadził inżynier Getkant, który przerysował je w 1638 roku w jednolitym formacie 62,5 cm na 44,5 cm, tworząc atlas „Topographia practica” złożony z ozdobnej karty tytułowej z konnym portretem Władysława IV oraz 14 map i planów. W atlasie znalazły się plany: Pucka, Tczewa, Nowego, Pilawy i Królewca. W celu wykonania pomiarów w okolicach Pilawy zajętej niedawno przez Szwedów, Getkant zakradł się tam w przebraniu rybaka. Wyniki swoich prac i nowo wzniesione fortyfikacje naniósł na plan tych okolic, który wykonał kilkanaście lat wcześniej.

Ponadto „Topographia practica” zawiera mapę Zatoki Puckiej oraz mapy: Grudziądza, okolic Gniewa, Cypla Mątowskiego, rysunek Wyspy Wróblej i plan Lwowa. Wiele z tych opracowań powstało w 1635 roku, gdy toczyły się rokowania pokojowe w Sztumskiej Wsi, zakończone zawarciem rozejmu, który został zerwany najazdem w 1655 roku zwanym potopem szwedzkim. W 1639 roku Getkant dodał do atlasu: plan Malborka, Kudaku i mapę Ukrainy. Zawarte w „Topographii” opracowania zawierają daty roczne, a czasem nawet dzienne. Atlas padł łupem Szwedów w czasie „potopu”. Obecnie znajduje się w Archiwum Wojskowym w Sztokholmie (Krigsarkivet).

W drugiej połowie lat 40. Fryderyk Getkant piastował wysokie stanowisko cejgmajstra, czyli kontrolera artylerii. Jego służbowe mieszkanie znajdowało się przy ulicy Długiej w Warszawie w istniejącym do dziś arsenale artylerii koronnej. Potem walczył on przeciwko oddziałom Bohdana Chmielnickiego, między innymi w stoczonej w 1651 roku bitwie pod Beresteczkiem. Po najeździe Szwedów na Polskę brał udział w obronie Krakowa. Następnie, gdy król Jan Kazimierz opuścił Rzeczpospolitą, przeszedł na stronę szwedzką. Walczył pod Jasną Górą po stronie najeźdźców. Ale powrócił na stronę polską już w 1656 roku i brał udział w oblężeniu zajętego przez Szwedów Torunia. Wtedy to w praktyce wykorzystano jeden z jego wynalazków – moździerz ziemny złożony z 25 granatów. Getkant bowiem, oprócz prac pomiarowych, interesował się wynalazkami technicznymi na potrzeby wojenne. Jak mówią świadectwa historyczne, oprócz moździerza skonstruował on innowacyjną jak na ówczesne czasy armatę oraz prowadził doświadczenia z nowego typu łożem do moździerza, które miało rozwiązać problem odrzutu w chwili strzału (armaty po strzale toczyły się do tyłu), ale wyników tych prac nie znamy.

Po zawarciu pokoju ze Szwedami (1660 r). Getkant – już pułkownik artylerii – otrzymał za zasługi wojenne dochody z przewozu przez Wisłę w Warszawie i sześć łanów (około 100 hektarów) ziemi w królewskiej ekonomii malborskiej. Przebywał jednak w tym czasie najchętniej we Lwowie, gdzie zmarł w 1666 roku.

Oprac. BS, sierpień 2011 r.
Źródło: Tadeusz M. Nowak „Moje spotkania z polskimi inżynierami wojskowymi XVII wieku. Fryderyk Getkant”, w: „Pro Memoria” 5/2004.