Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
facebook twitter linkedIn Instagram RSS

Geoludzie


ABCDFGHIJKLMNOPRSŚTWZŻ

Bernard Wapowski (ok. 1450 lub 1470-1535)


Królewski historiograf, duchowny, a jednocześnie najwybitniejszy polski kartograf XVI wieku i autor pierwszych wydanych w Polsce map; zwany ojcem polskiej kartografii.
Wywodził się z rodziny magnackiej herbu Nieczuja. Po ukończeniu nauki w Przemyślu wstąpił w 1493 r. na Akademię Krakowską; uczestniczył m.in. w wykładach z astronomii razem z Mikołajem Kopernikiem. Potem, podobnie jak znany astronom, wyjechał na studia do Bolonii, gdzie w 1505 r. uzyskał tytuł doktora prawa kanonicznego.

Wapowski współpracował w Rzymie z zakonnikiem celestynianów Markiem de Benevento przy wydaniu krytycznym „Geografii” Ptolemeusza, pomagając w opracowaniu map Europy Środkowej. Dzięki temu mapy Benevento były pierwszymi w Europie, na których tak precyzyjnie oznaczono położenie geograficzne ziem polskich.

Do kraju powrócił w 1515 roku. Został sekretarzem i kronikarzem króla Zygmunta Starego. Ponadto jako duchowny pełnił funkcje kanonika wiślickiego, potem kantora (muzyka kierującego chórem) i kanonika krakowskiego. Kontynuując dzieło Jana Długosza, napisał kronikę państwa polskiego od jego początków aż po rok 1535. Najstarsza jej część zaginęła; zachowały się „Dzieje Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego od roku 1380 do 1535”. Kronika Wapowskiego, choć nie dorównuje poziomem dziełu poprzednika, wyróżnia się stylem pisarskim i dbałością o szczegółowe umiejscowienie wydarzeń.

Jednocześnie Wapowski cały czas zbierał materiały do opracowań kartograficznych. W 1526 roku ukazały się bardzo dokładne jak na ówczesne warunki mapy: Europy wschodniej „Tabula Sarmatiae” (w skali 1:2 900 000) oraz obejmująca tereny Polski i zachodniej części Litwy „Mappa in qua illustrantur ditiones Regni Poloniae ac Magni Ducatus Lithuaniae pars” w skali 1:1 000 000 (fragment na fot.). Opracowania te miały naniesioną siatkę geograficzną, wiele pokazanych na nich miejscowości było dokładnie zlokalizowanych dzięki wykorzystaniu pomiarów astronomicznych Kopernika i innych astronomów. Mapa została wykonana w Krakowie techniką drzeworytu przez tamtejszego sztycharza Floriana Unglera. Z dzieła Wapowskiego korzystali m.in. Wacław Grodecki i Gerard Merkator. Niestety niemal cały nakład spłonął w pożarze drukarni. Kilka zachowanych egzemplarzy stało się źródłem wiedzy kartograficznej aż po XVIII w.

Bernard Wapowski zmarł w 1535 roku. Pozostało niewiele dokumentów mówiących o jego życiu i działalności. Prawdopodobnie został pochowany w katedrze wawelskiej, lecz nie wiadomo dokładnie, w którym miejscu.

Oprac. BS, maj 2011 r.

Wykorzystano: Monika Szabłowska−Zaremba, „Ojciec polskiej kartografii”, Forum Akademickie 2/200; . S. Chmielewski, „Mapa Wapowskiego”, Mówią Wieki, 1967, Nr 8.









Laser-3D Jacek Krawiec
Kraków

SKANERY LASEROWE i OPROGRAMOWANIE

Centrum Serwisowe NaviGate
KRAKÓW

Centrum Serwisowe NaviGate wykonuje serwis odbiorników GNSS, kontrolerów, niwelatorów i tachimetrów marki Trimble, Spectra Geospatial, Nikon, Sokkia, Leica, Topcon, CHC, Geomax oraz dronów i sensorów marki DJI Enterprise. Naszym Klientom zapewniamy...
    poprzedni miesiąc następny miesiąc
ponwtśroczwpiąsobnie
123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930
strzałka w dółnadchodzące wydarzenia
2025-04-25 | POZNAŃ
Geograficzne aspekty badań nad krajobrazem, turystyką i rekreacją oraz planowaniem przestrzennym
Konferencja naukowa pt. Geograficzne aspekty badań nad krajobrazem, turystyką, rekreacją oraz...
więcej
2025-04-28 | KRAKÓW
XIX Ogólnopolska Konferencja Studentów Geodezji 2025
W dniach 28–29 kwietnia 2025 r. na Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie...
więcej
2025-05-07 | KRAKÓW
Space Connect Meetup Kraków 2025. Technologie kosmiczne w służbie innowacji
Space Connect Meetup to cykliczne wydarzenie łączące sektor kosmiczny z pozostałymi branżami. W...
więcej
2025-05-12 | WARSZAWA oraz ONLINE
Automatyczne generowanie map z BDOT10k; w porównaniu do generowania z OpenStreetMap
„Automatyczne generowanie map z BDOT10k; w porównaniu do generowania z OpenStreetMap”...
więcej
2025-05-14 | JANÓW LUBELSKI
VIII Konferencja Naukowo-Techniczna pn. "Kierunki rozwoju i innowacje w geodezji i kartografii"
Tematyka konferencji: • nowoczesne techniki i technologie pomiarowe, • wykorzystanie...
więcej
2025-05-14 | DĘBLIN
NC2025 - Rola nawigacji w transporcie lotniczym, morskim i lądowym
Celem konferencji będzie wymiana doświadczeń, prezentacja wyników badań własnych oraz najnowszych...
więcej
strzałka w dół zobacz pozostałe
Mapa Miejsc Pamięci Narodowej
play thumbnail
czy wiesz, że...
strzałka w dół Czy wiesz, że...
"kipregel" to po prostu kierownica z lunetą?
następny
strzałka w dółGeoludzie
Antoni Ponikowski (1878-1949)

Antoni  Ponikowski  (1878-1949)
Urodził się 29 maja 1878 roku w Siedlcach, gdzie uczęszczał do gimnazjum. Działacz Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego. Organizator i kierownik Katedry Miernictwa (1916-39) funkcjonującej najpierw na Wydziale Inżynierii Rolnej, a następnie na...
więcej

strzałka w dółGeodaty
1392
Na terenie Prus wprowadzono miarę chełmińską (łokieć chełmiński). U podstaw tej decyzji leżały względy podatkowe, zmiana jednostek wprowadziła natomiast konieczność przeprowadzenia pomiarów.
następny

© 2023 - 2025 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji: geoforum@geoforum.pl

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
geoforum@geoforum.pl
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS

RODO
polityka prywatności
mapa strony
kontakt
reklama

v2