[1876-1900] - ok. 1900

Pierwsze kolimatory pionowe zastępują piony optyczne przy centrowaniu teodolitu nad punktem pomiarowym.

[1876-1900] - 1900

Profesor Hammer z firmy Otto Fennel&Sohne konstruuje autoredukcyjny tachimetr diagramowy.

[1876-1900] - 1900

Amerykański wynalazca i konstruktor Frederic Eugen Ives (1856-1937) zbudował trzyobiektywową kamerę multispektralną.

[1876-1900] - 1900

Akcja komasacji gruntów na terenach zaboru rosyjskiego.

[1876-1900] - 1899-1912

Wykonano pomiary na punktach Sieci Astronomiczno-Geodezyjnej (SAG) i punktach pośrednich SAG w ramach zakładania powierzchniowych sieci "Wschodnio-Pruskiej" i "Zachodnio-Pruskiej" oraz łańcucha "Berlin-Szubin".

[1876-1900] - 1899

Henryk Kolberg założył w Warszawie fabrykę aparatów optycznych. Na początku XX w. była to największa polska firma optyczna. (Od 1921 r. funkcjonowała pod nazwą H. Kolberg i Spółka, od 1931 r. jako Polskie Zakłady Optyczne S.A.).

[1876-1900] - 1898-1905

Niemcy F. Kühnen i P. Furtwängler prowadzą w Instytucie Geodezji w Poczdamie pod kierunkiem F.R. Helmerta serię pomiarów przyspieszenia ziemskiego przy pomocy wahadła rewersyjnego. W 1909 r. Międzynarodowa Asocjacja Geodezyjna przyjęła uzyskaną wtedy stałą grawitacji jako podstawę dla innych obserwacji grawimetrycznych (wartość g=981,274 g była standardem do 1967 r.).

[1876-1900] - 1898

Utworzono Międzynarodową Służbę Szerokości (International Latitude Service) dla koordynacji obserwacji ruchu obrotowego bieguna ziemskiego.

[1876-1900] - 1897-1899

Henryk Arctowski (1871-1958), geograf, geofizyk, kieruje wyprawą naukową do Antarktyki; przeprowadzone tam pomiary umożliwiły mu opracowanie mapy batymetrycznej mórz Antarktyki.

[1876-1900] - 1897

Uchwalono ogólnoniemiecką ordynację ksiąg gruntowych; Niemcy poszły za przykładem Prus.

[1876-1900] - 1897

Alfred Bernhard Nobel (1833-96), szwedzki chemik i przemysłowiec, jako pierwszy wykonał zdjęcie powierzchni ziemi z rakiety, w której umieścił aparat fotograficzny. Zdjęcie zrobiono nad Szwecją z wysokości ok. 100 m.

[1876-1900] - 1896

Syn niemieckich emigrantów Herman Hollerith (1860-1929), matematyk i wynalazca, zakłada przedsiębiorstwo produkujące maszyny liczące - Tabulating Machine Company. W 1924 r. firma zmienia nazwę na International Business Machines Corporation (IBM).

[1876-1900] - 1896

Kanadyjczyk Édouard Gaston Deville (1849-1924), główny geodeta prowincji Qebec, zbudował stereoplanigraf; pierwsze wykorzystanie "nakładających" się zdjęć stereo - początki fotogrametrii analogowej.

[1876-1900] - 1896

Francuski fizyk Charles-Édouard Guillaume (1861-1938) odkrył stop inwaru (żelazo i nikiel z domieszkami) charakteryzujący się bardzo małą rozszerzalnością cieplną. Inwar stosowany jest w przyrządach pomiarowych.

[1876-1900] - 1895

W Cesarsko-Królewskiej Akademii Politechnicznej we Lwowie (Politechnika Lwowska) otwarto Katedrę Astronomii Sferycznej i Geodezji Wyższej. Jej kierownikiem został profesor Wacław Laska.

[1876-1900] - 1895

Guglielmo Marconi (1874-1937), włoski elektrotechnik i wynalazca, rozpoczyna w Pontecchio we Włoszech doświadczenia z bezprzewodowym przesyłaniem sygnałów.

[1876-1900] - 1895

Jules Henry Poincaré (1854-1912), francuski fizyk, matematyk i filozof, pisze pracę z dziedziny topologii "Analysis situs", która jest jedną z pierwszych prób usystematyzowania tej problematyki. Poincaré uważany jest za twórcę topologii kombinatorycznej.

[1876-1900] - 1893

Albert Abraham Michelson (1852-1931), amerykański fizyk pochodzenia polskiego, określił standard metra jako długość czerwonej fali widmowej emitowanej przez opary kadmu.

[1876-1900] - 1893

Niemiec Albrecht Meydenbauer (1834-1921) jako pierwszy używa terminu fotogrametria.

[1876-1900] - 1893

Kanadyjczyk Edouard Gaston Deville (1849-1924), główny geodeta prowincji Quebec, wykorzystał zdjęcia naziemne do opracowania mapy granicy Kanady z Alaską. Jako pierwszy na szeroką skalę zastosował zdjęcia lotnicze do produkcji map (obszar wschodniej Kanady w ramach Forestry Mapping Program 1919 r.).

[1876-1900] - 1892

Niemiec Carl Pulfrich (1858-1929) opracowuje zasadę "wędrującego" znaczka pomiarowego. Pulfrich nazywany jest "ojcem stereofotogrametrii".

[1876-1900] - 1892

Jules Henry Poincaré (1854-1912), matematyk, fizyk i astronom francuski, wydaje pierwszy z trzech tomów dzieła "Les Méthodes nouvelles de la mécanique céleste" (Nowe metody w mechanice nieba), w którym scharakteryzował ruch układów mechanicznych, poprzez analogię po przepływu cieczy.

[1876-1900] - 1891

Początek prac nad budową sieci grawimetrycznej w USA (pomiary potrwają do 1949 r.)

[1876-1900] - 1891

Podczas Międzynarodowego Kongresu Geograficznego w Bernie prof. Albrecht Penck rzucił ideę stworzenia międzynarodowej mapy świata w skali 1:1 mln wykonywanej przez poszczególne państwa. W 1913 r. na Kongresie w Paryżu określono szczegóły projektu. Polska przystąpiła do prac w 1924 r., a ostatni z czterech "naszych" arkuszy ukończyła w 1937 r. Do wybuchu II wojny światowej wydano jedynie 348 arkuszy z 2084 zaplanowanych.

[1876-1900] - 1890

Syn niemieckich emigrantów Herman Hollerith (1860-1929), matematyk i wynalazca, zastosował podczas spisu powszechnego w USA perforowane karty do mechanicznego zliczania danych statystycznych.

[1876-1900] - 1890

John Fillmore Hayford (1868-1925), amerykański geodeta, wykorzystuje alfabet Morse'a do komunikowania się z zespołami polowymi podczas pomiarów na granicy amerykańsko-meksykańskiej.

[1876-1900] - 1890

Percy John Heawood (1861-1955), matematyk angielski, wydaje dzieło "Map colour theorems", w którym dowodzi, że pięć różnych barw wystarczy do pokolorowania dowolnej mapy politycznej świata.

[1876-1900] - 1890

Włosi E. Urbani i G. Roncagli podejmują próbę budowy dalmierza redukcyjnego.

[1876-1900] - 1889

Francuz Artur Batut (1846-1918) wykonał nad Labruguiére zdjęcie kamerą podwieszoną do latawca. W kamerze zainstalowany był wysokościomierz rejestrujący wysokość z jakiej zrobiono zdjęcie, co pozwalało na określenie jego skali.

[1876-1900] - 1889

Na międzynarodowej konferencji ds. miar i wag w Paryżu uchwalono, że podstawowymi jednostkami są: metr, kilogram i sekunda. Za wzorzec metra przyjęto jedną z 30 wcześniej wykonanych platynowo-irydowych sztab (o przekroju w kształcie litery X), na której długość pomiędzy kreskami wygrawerowanymi na jej końcach była najbardziej zbliżona do metra archiwalnego.

[1876-1900] - 1889

Niemiec Carl Koppe (1884-1910) napisał pierwszy podręcznik z dziedziny fotogrametrii.

[1876-1900] - 1888-1889

Amerykanin George Eastman (1854-1932), wynalazca i przemysłowiec i Hannibal Goodwin wynaleźli (niezależnie) film na podłożu celuloidowym.

[1876-1900] - 1887

Albert Abraham Michelson (1852-1931), amerykański fizyk pochodzenia polskiego, udowodnił doświadczalnie (wraz z Edwardem Morleyem), iż ruch Ziemi nie ma wpływu na prędkość światła, co dało podwaliny dla powstania teorii względności A. Einsteina. Za to osiągnięcie w 1907 r. Michelson otrzymał Nagrodę Nobla.

[1876-1900] - 1886-1889

Powstaje sieć triangulacyjna Warszawy.

[1876-1900] - 1886

Niemiec Friedrich Otto Schott założył w Jenie szlifiernię szkieł optycznych. Początki przemysłu optycznego.

[1876-1900] - 1886

Zdjęcia Sankt Petersburga z wysokości 800 i 1200 m wykonał Aleksander Matwiejewicz Kowanko - pionier lotnictwa rosyjskiego.

[1876-1900] - 1885

Powstaje pruski królewski instytut fotogrametrii - pierwsza tego typu instytucja na świecie. Jego dyrektorem został Albrecht Meydenbauer (1834-1921). Do 1920 r. instytut wykonał 20 tys. zdjęć, na których zarejestrowano 2600 obiektów architektonicznych.

[1876-1900] - 1884

Friedrich Robert Helmert (1843-1917), niemiecki geodeta i geofizyk, definiuje kształt Ziemi jako geoidę oraz podaje nowe parametry elipsoidy ziemskiej (elipsoida Helmerta).

[1876-1900] - 1884

W Waszyngtonie odbyła się międzynarodowa konferencja poświęcona ustaleniu przebiegu południka zerowego. Delegaci 26 państw zdecydowali, że południk zerowy będzie przebiegał przez Greenwich.

[1876-1900] - 1884

Bracia Jan (1863-97) i Józef (1861-1945) Frić z Pragi zbudowali teodolit kopalniany Duplex (dokładności odczytu kąta - 30"), w którym koło poziome wykonane zostało ze szkła (8 mm grubości). Warsztat mechaniki precyzyjnej Friców był jednym z najbardziej znanych w Czechach. Zlikwidowano go w wyniku nacjonalizacji, prowadzonej w Czechosłowacji na początku lat 50. XX wieku.

[1876-1900] - 1884

Amerykanin George Eastman (1854-1932), wynalazca i przemysłowiec, wprowadził do fotografii film zwojowy na podłożu papierowym.

[1876-1900] - 1882

Pierwsza zdjęcia powierzchni Ziemi wykonane z powietrza przy użyciu latawca zarejestrował brytyjski meteorolog E.D. Archibald.

[1876-1900] - 1881

Warszawa zawarła kontrakt z angielskim inżynierem Williamem Lindleyem (1808-1900) na budowę systemu kanalizacji i wodociągów w stolicy. W Biurze Budowy Wodociągów i Kanalizacji utworzono Wydział Pomiarów, który do 1887 r. wykonał pomiar 374 ulic miasta.

[1876-1900] - 1880

William de Wiveleslie Abney (1843-1920), chemik angielski, zarejestrował obraz pasma podczerwieni na odpowiednio spreparowanej kliszy.

[1876-1900] - 1880

W latach 1880-1902 ukazuje się 15-tomowy "Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i Innych Krajów Słowiańskich" pod redakcją Filipa Sulmierskiego (redaktor "Wędrowca"), Bolesława Chlebowskiego i Władysława Walewskiego, w którym szczegółowo opisano polskie wsie i miasta (administracja, demografia, infrastruktura, historia, finanse itp.).

[1876-1900] - 1880

Friedrich Robert Helmert (1843-1917), niemiecki geodeta i geofizyk, wydaje "Die mathematischen und physikalischen Themen der Höheren Geodäsie" - fundamentalne dzieło, zawierające całokształt ówczesnej wiedzy geodezyjnej. W traktacie o geodezji fizycznej przedstawił problem matematycznego opisu geoidy.

[1876-1900] - 1880

Edward Jäderin (1852-1923), szwedzki astronom i geodeta, zastosował po raz pierwszy do precyzyjnego pomiaru długości specjalne druty zawieszane na statywach i obciążane odważnikami na końcach (druty Jäderina).

[1876-1900] - ok. 1880

Po raz pierwszy zastosowano metodę kartograficznego przedstawienia terenu za pomocą cieniowania. Efekt plastyczny uzyskano na drodze litograficznej - mapa fizyczna stała się bardziej czytelna.

[1876-1900] - 1879

Hiszpański generał i geodeta Carlos Ibánez e Ibánez de Ibero (1825-91) zaprojektował i pomierzył sieć triangulacyjną, łączącą półwysep Iberyjski z północną Afryką.

[1876-1900] - 1879

Francuz M. Triboulet wykonał pierwsze pionowe zdjęcie w czasie lotu balonem nad Paryżem na wysokości 500 m.

[1876-1900] - 1879

W Stanach Zjednoczonych przyjęto pierwszy państwowy układ odniesienia - New England Datum (elipsoida Clarke'a z punktem przyłożenia w Principio w stanie Maryland).

[1876-1900] - 1878

U.S. Coast Survey - amerykański urząd ds. geodezji został przemianowany na U.S. Coast and Geodetic Survey.

[1876-1900] - 1878

W czasie I Międzynarodowego Kongresu Mierniczych w Paryżu utworzono Międzynarodową Federację Geodetów (Fédération Internationale des Géométres - FIG) z siedzibą w Paryżu.

[1876-1900] - 1876

Ernst Abbe (1840-1905), fizyk niemiecki, profesor uniwersytetu w Jenie, zostaje partnerem Carla Zeissa w zakładach optycznych Zeissa. Abbe jest autorem m.in. teorii refrakcji i tzw. postulatu Abbego, dotyczącego warunków budowy przyrządów do pomiaru długości (mierzona długość i mierzący ją wzorzec muszą leżeć na tej samej prostej).

[1876-1900] - 1876

W Kolozsvár (dzisiaj Cluj w Rumunii) w Transylwanii na miejscowym uniwersytecie powstała pracownia mechaniczna założona przez Nándora Süssa produkująca m.in. urządzenia optyczne. W 1884 r. firmę przeniesiono do Budapesztu, w 1938 r. przemianowano na Węgierskie Zakłady Optyczne (MOM).

[1876-1900] - 1876

William Thomson, lord Kelvin (1824-1907), brytyjski fizyk i matematyk, określa ruch bieguna Ziemi (jego wyniki potwierdzone zostały przez International Latitude Service w 1899 r.); jest autorem metody obserwacji pływów skorupy ziemskiej.