[1826-1850] - ok. 1850

Osiadły w Warszawie Niemiec Gustaw Gerlach (1827-1915) uruchomił firmę "Specjalna Fabryka Instrumentów Geodezyjnych i Rysunkowych G. Gerlach" (na bazie warsztatu założonego w 1816 r. przez mechanika Józefa Migdalskiego). Jednym z pierwszych zleceń było wielkie zamówienie na potrzeby budowy kolei transsyberyjskiej. W okresie międzywojennym produkowano w niej m.in. trzy typy teodolitów, dwa rodzaje niwelatorów, kierownice i astrolabia. Fabryka istniała do 1944 r.

[1826-1850] - 1849

George Gabriel Stokes (1819-1903) irlandzki fizyk i matematyk, formułuje prawo, zgodnie z którym do wyznaczenia figury Ziemi (geoidy) wystarczy jedynie znać wartość pola grawitacyjnego na jej powierzchni.

[1826-1850] - 1849

Aleksander Zakrzewski (1799-1866) oficer, kartograf wraz z geodetą miasta (William M. Eddy) opracowuje jedną z pierwszych map San Francisco. Zakrzewski brał także udział w wykonaniu map stanu Arizona, prowadził zakład kartograficzny w San Francisco.

[1826-1850] - 1849

Matematyk, wynalazca Carl Kellner (1826-55) otwiera w Wetzlar (Niemcy) "Instytut optyczny", w którym produkuje mikroskopy. W 1863 r. do firmy dołącza machanik precyzyjny Ernst Leitz (1843-1920). W 1869 r. instytut zmienił nazwę na "Ernst Leitz Optical Industry", a w 1924 r. na "Leica".

[1826-1850] - 1849

W Królestwie Polskim zaczęły obowiązywać miary rosyjskie.

[1826-1850] - 1849

Pierwsze pomiary Mount Everestu. Dokonano ich przy pomocy teodolitu z odległości około 150 km od szczytu; w 1852 r. po zakończeniu obliczeń stwierdzono, że Peak XV (jak wówczas określano szczyt) jest najwyższy z dotychczas zmierzonych. W 1856 r. brytyjskie Królewskie Towarzystwo Geograficzne ogłasza, że ma on wysokość 8840 m. Górze nadano imię Everest od nazwiska szefa brytyjskiej służby geodezyjnej Indiach w latach 1830-43.

[1826-1850] - 1847

Wprowadzenie do obliczeń geodezyjnych wyrównania obserwacji metodą najmniejszych kwadratów.

[1826-1850] - 1846-1853

Rosyjskie Wojskowo-Topograficzne Depo przeprowadziło pomiary triangulacyjne na terenie Królestwa Kongresowego (pod kierunkiem generała Carla Friedricha Tennera). Połączono sieć triangulacyjną Polski z sieciami Prus i Austrii.

[1826-1850] - 1846

Niemiecki optyk Carl Friedrich Zeiss (1816-88) otwiera w Jenie zakład "Carl Zeiss" produkujący mikroskopy, przyrządy pomiarowe i precyzyjne instrumenty optyczne.

[1826-1850] - 1846

Ukazała się "Mapografia dawnej Polski" Edwarda Rastawieckiego (1805-74) kolekcjonera, mecenasa sztuki - jedna z pierwszych wydanych drukiem bibliografii mapowych dawnej Polski.

[1826-1850] - 1845

Na podstawie szkiców Pawła Edmunda Strzeleckiego (1797-1873) geologa, podróżnika i odkrywcy, powstała mapa południowo-wschodniej Australii i Tasmanii, która ukazała się w jego dziele "Physical description of South Wales and Van Diemens Land" opisującym Nową Południową Walię i Tasmanię.

[1826-1850] - 1844

Adam Kulczycki (1809-82) astronom, kartograf, pułkownik na służbie francuskiej, organizuje na Tahiti obserwatorium astronomiczne. Kulczycki określił m.in. położenie geograficzne archipelagu Markizy i wykonał mapy wysp Tahiti i Moore a. Był także dyrektorem obserwatorium astronomicznego w Nowej Kaledonii.

[1826-1850] - 1844

Rząd austriacki powołuje we Lwowie Cesarsko-Królewską Akademię Techniczną (od 1920 r. Politechnika Lwowska).

[1826-1850] - 1843

Ukazuje się pierwsza polska instrukcja pomiarowa - "Przepisy obowiązujące przy pomiarach przestrzeni dóbr i lasów rządowych, także majątków pod opieką rządu zostających" opracowana pod kierunkiem Wojciecha Niemyskiego, wydana przez Komisję Rządową Przychodów i Skarbu.

[1826-1850] - 1843

James Chesterman (1804-76), angielski wynalazca opatentował taśmę mierniczą wykonaną z płótna wzmocnionego drutem.

[1826-1850] - 1842

Samuel Morse udowadnia, że możliwa jest łączność bezprzewodowa; urządzenie nadawcze od odbiorczego przedzielała rzeka, w której po przeciwległych stronach zanurzył elektrody.

[1826-1850] - 1842

Austriacki fizyk Christian Andreas Doppler (1803-53) odkrywa i uzasadnia zjawisko zmiany częstości fali rejestrowanej przez odbiornik w zależności od tego, czy źródło fali zbliża się czy oddala względem odbiornika. Efekt, zwany zjawiskiem Dopplera, dotyczy fal dźwiękowych i świetlnych.

[1826-1850] - 1841

Friedrich Wilhelm Bessel (1784-1846) niemiecki astronom i geodeta, określa na podstawie różnic z pomiarów astronomicznych i geodezyjnych wielkość spłaszczenia elipsoidy ziemskiej (1/299,15) i podaje jej parametry. Elipsoida Bessela znalazła zastosowanie na połowie terytorium Europy, m.in. w Niemczech, Szwecji, Austrii i Polsce.

[1826-1850] - 1841

Traktat Carla Friedricha Gaussa (1777-1855) niemieckiego matematyka, fizyka i filozofa z zakresu optyki, w którym podaje podstawy konstrukcji obrazu optycznego przy przechodzeniu światła przez układ soczewek.

[1826-1850] - 1841

Ukazuje się książka pt. "O metodach rysunku topograficznego" Wincentego Wrześniowieckiego - nauczyciela w gimnazjum realnym w Warszawie.

[1826-1850] - 1840

Anglik Thomas Fowler (1777-1843) skonstruował kalkulator zbudowany z drewna.

[1826-1850] - 1840

William Henry Fox Talbot (1800-77) angielski matematyk, filozof i tłumacz podczas wakacji nad jeziorem Como we Włoszech odkrył proces negatywowy. Do zarejestrowania obrazu przy pomocy kamery obscura wykorzystał związki srebra, a do jego wywołania posłużył mu siarczek soli.

[1826-1850] - ok. 1840

Do pomiarów triangulacyjnych stosuje się heliotropy.

[1826-1850] - 1839

Car Mikołaj I ufundował obserwatorium astronomiczne w Pułkowie (dzielnica Sankt Petersburga). Pierwszym dyrektorem został F.G.W. Struve (1793-1864) pochodzący z Niemiec astronom i geodeta.

[1826-1850] - 1838-1855

Aleksander Stryjeński (1803-75) inżynier, topograf bierze udział w pracach nad mapą topograficzną Szwajcarii.

[1826-1850] - 1838

Anglik Charles Wheatston (1802-75), fizyk i wynalazca opisał zjawisko stereoskopii, zbudował pierwszy stereoskop zwierciadlany.

[1826-1850] - 1837

Giovanni Battista Amici (1786-1863), włoski optyk i astronom konstruuje soczewkę hemisferyczną, wkrótce wykorzystuje ją do budowy mikroskopu o powiększeniu 6000x.

[1826-1850] - 1837

Francuski fizyk Luis Jacques Mande Daguerre (1789-1851) utrwalił obraz na srebrzonej miedzianej płycie.

[1826-1850] - 1836-1837

Wykonano sieć niwelacyjną łączącą morze Czarne i Kaspijskie. Projekt sieci o długości 880 km wykonał F. G. Struve.

[1826-1850] - 1836

Na wystawie światowej w Paryżu w dziale "Nowe konstrukcje" pojawił się pierwszy planimetr wykonany przez szwajcarskiego inżyniera Johannesa Oppikofera według idei Johanna Martina Hermanna (1814). W 1849 r. ulepszoną wersję planimetru opatentowali Kaspar Wettli i Georg Christoph Starke. Popularność zdobył jednak dopiero planimetr biegunowy zaprojektowany przez Jacoba Amslera (1854).

[1826-1850] - 1835

Gaspard-Gustave de Coriolis (1792-1843), fizyk i matematyk francuski publikuje pracę "Sur les équations du mouvement relatif des systemes de corps" na temat zaburzeń toru ciał poruszających się w wirujących układach odniesienia. Opisana przez niego siła (Coriolisa) musi być uwzględniana np. w nawigacji samolotami i rakietami; oddziaływuje tylko na obiekty będące w ruchu i jest uzależniona od prędkości liniowej obiektu.

[1826-1850] - 1832

W Rosji wykonywaniem map zajmuje się Główne Kwatermistrzostwo Sztabu Generalnego, w strukturach którego znalazł się Korpus Topografów.

[1826-1850] - 1832

W Holandii powstaje zinstytucjonalizowany kataster, który podlega Ministerstwu Finansów.

[1826-1850] - 1831

Angielski podróżnik James Clarke Ross (1800-62) odkrył magnetyczny biegun północny (wtedy znajdował się on na półwyspie Boothia w Kanadzie) i obliczył położenie bieguna południowego (Ziemia Wiktorii na Antarktydzie).

[1826-1850] - 1831

Likwidacja Kwatermistrzostwa i Biura Topograficznego spowodowana likwidacją armii Królestwa Polskiego (pokłosie powstania listopadowego).

[1826-1850] - 1830

W Instytucie Politechnicznym w Warszawie utworzono Katedrę Miernictwa, której kierownictwo objął Wincenty Wrześniowiecki.

[1826-1850] - 1830

Pruski Sztab Generalny ustalił jednolitą skalę (1:25 tys.) dla opracowań topograficznych wykonywanych w Prusach.

[1826-1850] - 1830

George Everest (1790-1866), geodeta, geograf, został mianowany Generalnym Geodetą Indii (Surveyor General). Everest przez wiele lat kontynuował pomiar stopnia południka w Indiach rozpoczęty w 1799 r. przez pułkownika Willama Lamptona.

[1826-1850] - 1829-1835

Na kielecczyźnie prowadzone są pierwsze pomiary triangulacyjne na terenie Królestwa Kongresowego. Pracom przewodzi Wojciech Niemyski - rewizor generalny pomiarów w Wydziale Dóbr i Lasów Rządowych.

[1826-1850] - 1829

W Wilnie ukazał się podręcznik Antoniego Szachina (1798-1842?), profesora geodezji na Uniwersytecie Wileńskim pt. "Miernictwo i równoważenie..". Szachin jest również autorem pierwszego podręcznika do nauki geodezji wyższej - "Jeodezja wyższa".

[1826-1850] - 1828-1832

Powstaje łańcuch triangulacji podstawowej łączący Górny Śląsk z Pomorzem. Prace prowadzone pod dowództwem generała Wilhelma von Krausenecka (1774-1850), artylerzystę i topografa, w latach 1829-1848 szefa sztabu armii pruskiej.

[1826-1850] - 1828

Niemiecki fizyk Paul Erman (1764-1851) mierzy natężenie pola magnetycznego Ziemi. Pomiary były podstawą dla gaussowskiej teorii pól magnetycznych.

[1826-1850] - 1827

W Poznaniu wydano "Atlas statystyczny Polski i krajów okolicznych" Ludwika Platera. Na sześciu mapach pokazano m.in. przemysł, szkolnictwo, drukarnie, wyznania i demografię.

[1826-1850] - 1827

Ukazuje się Atlas Królestwa Polskiego Juliusza Kolberga składający się z 8 map województw uzupełnionych o dane statystyczne.

[1826-1850] - 1826

Utworzenie Katedry Geodezji na Uniwersytecie Wileńskim.