Definicja

Fotogrametria jest stosunkowo młodą dziedziną nauki. Jej naukowe początki sięgają połowy XIX wieku. W przedwojennej Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Gutenberga (Kraków, 1929-39) czytamy m.in.:

• Fotogrametrja, zastosowanie zdjęć fotograficznych do celów pomiaru uwidocznionych na kliszy przedmiotów lub krajobrazów. Udoskonalenie metod f. spowodowało zastosowanie jej przede wszystkiem do celów topograficznych. (...)
  Fotogrametrja posługuje się fototeodolitem, w którym luneta zastąpiona jest przez kamerę fotograficzną. Na podstawie zdjęć fotograficznych i pewnych pomiarów w terenie uzyskujemy potrzebne do wiernego odtworzenia elementy topograficzne.

Bardzo lapidarna definicja fotogrametrii pojawiła się w popularnej w latach 70. serii wydawniczej Ministerstwa Obrony Narodowej pt. "1000 słów o...". W części "1000 słów o fotografii" autorstwa Henryka Latosia (Warszawa, 1979) czytamy:

• Fotogrametria - oparty na fotografowaniu terenu i jego fotogramach dział nauki i techniki zajmujący się pomiarem terenów i obiektów przestrzennych, ustalaniem ich kształtu i położenia.

Najpełniejszą definicję możemy znaleźć w 31-tomowej Wielkiej Encyklopedii PWN z 2002 r. Jej autorem jest wybitny polski fotogrametra prof. Jerzy Sitek, a zaczyna ona się tak:

• Fotogrametria [gr.], dziedzina nauk techn. zajmująca się pozyskiwaniem, przekształcaniem, prezentacją i gromadzeniem informacji (ilościowych i jakościowych) dotyczących danego terenu lub obiektu na podstawie zdjęć fotogrametrycznych (tzw. fotogramów) lub ich reprezentacji cyfrowych. (...)

Określenie "cyfrowych" odzwierciedla skok technologiczny, jaki dokonał się w fotogrametrii na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat. Obecnie mamy bowiem do czynienia z fotogrametrią cyfrową, w której z niebywałym powodzeniem wykorzystuje się techniki komputerowe.
O ile trudno znaleźć podobieństwa między sztuką fotografowania i tworzenia map uprawianą w XIX wieku przez twórcę fotogrametrii Francuza Aimee Laussedata, a dzisiejszą masówką w postaci tysięcy cyfrowych ortofotomap, to niezmienne pozostało, to co napisał w 1917 r. w podręczniku do miernictwa profesora Wiktora Ehrenfeucht, czyli że "zdjęcie szczegółów [pomiar] gruntów i terenu przy zastosowaniu fotogrametrji odbywa się w domu. Robota zaś w polu, polegająca na orjentowaniu narzędzia i fotografowaniu, zabiera bez porównania mniej czasu, niż przy stosowaniu innych sposobów".

Oprac. JP