|
Regina Tokarczyk
Piękno Krakowa uwiecznione zostało na niezliczonych fotografiach. Szczególnie cenne są stare zdjęcia ukazujące, jak kiedyś żyli krakowianie, jak wyglądały ulice miasta, jego budowle. Oto kilka z fotografii przedstawiających krakowski Rynek na przełomie XIX i XX w. Są one dokumentem historycznym, ale nie tylko...
Rys. 1. Stare fotografie Rynku w Krakowie (lata 1880-1938).
Własność Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
Widzimy na nich dziwną budowlę "przyklejoną" do Wieży Ratuszowej. To austriacki Odwach (wartownia, areszt). Ten obiekt w stylu późnogotyckim, z wieżyczkami i podcieniami, postawiono w 1882 r. w miejscu starego klasycystycznego odwachu. W XIX wieku mieściły się w nim posterunki wojsk austriackich i Księstwa Warszawskiego, później milicji "wolnego miasta Krakowa", a w okresie międzywojennym - siedziby straży pożarnej i straży miejskiej. Budynek został zburzony w 1946 r.
A oto ten sam Odwach "jak żywy" na obrazie uzyskanym z modelu komputerowego. Możemy oglądać budynek z różnych stron, poznać jego dokładne położenie i wielkość, zmierzyć poszczególne elementy, obejrzeć fakturę ścian i narzucić fotorealistyczne tło.
Rys. 2. Rekonstrukcja komputerowa trójwymiarowego modelu Odwachu. Model "wire frame" pokryty jest rastrem pochodzącym ze zdjęć archiwalnych, tło wybrano z dostępnych tekstur oprogramowania MicroStation. Praca wykonana w Zakładzie Fotogrametrii i Informatyki Teledetekcyjnej Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska AGH w Krakowie (ZFiIT) w ramach pracy magisterskiej przez Magdalenę Brodzińską.
Dziedziną, która dostarcza informacji o nieistniejącym obiekcie na podstawie zachowanych obrazów, jest fotogrametria. Dzisiaj wiąże się ją z teledetekcją (nauką, która rozwinęła się znacznie później i oddzielnie), ponieważ obydwie bazują na informacji obrazowej, a w wielu miejscach łączą się i uzupełniają. Od 1998 r., czyli od XVI Kongresu Międzynarodowego Towarzystwa Fotogrametrii i Teledetekcji w Kioto, podaje się ich wspólną definicję: Fotogrametria i teledetekcja to dziedziny nauk technicznych zajmujące się zdalnym pozyskiwaniem wiarygodnych informacji o obiektach fizycznych i ich otoczeniu drogą rejestracji, pomiaru i interpretacji obrazów i zdjęć.
Ściślej rzecz ujmując - fotogrametria zajmuje się zdalnym pomiarem obiektów, wyznaczaniem ich kształtu i położenia w przestrzeni, natomiast teledetekcja - rozpoznawaniem i pomiarem cech innych niż geometria obiektów. Z kolei obrazy i zdjęcia to zdalny zapis promieniowania elektromagnetycznego odebranego za pomocą sensorów, wyposażonych w detektory, czyli elementy czułe na promieniowanie. Na przykład dla promieniowania elektromagnetycznego o długości fali w zakresie widzialnym sensorem może być kamera fotograficzna (w której rolę detektora odgrywa światłoczuła emulsja pokrywająca film) lub kamera cyfrowa (wtedy detektorem jest matryca CCD).
Zarejestrowany obraz (np. zdjęcie Odwachu z 1938 r.) podlega pomiarowi fotogrametrycznemu, w którym wykorzystujemy zależności matematyczne zachodzące między rodzajem rzutowania, jakie reprezentuje obraz, a trójwymiarowym pozycjonowaniem punktów mierzonych obiektów. Wyniki takiego pomiaru można przedstawić w postaci:
-
graficznej - mapa, plan (postać wektorowa),
-
obrazu o określonych cechach metrycznych - ortofotogram, ortofotomapa (postać rastrowa),
-
zbioru liczb (współrzędnych punktów w trójwymiarowej przestrzeni).
| 
