Pierwsza fotografia |
Kamera miała więc już obiektyw, matówkę, pryzmat i coraz bardziej przypominała aparat fotograficzny. Trzeba było jeszcze zarejestrować i utrwalić wyświetlany obraz. Rozwiązanie tego problemu przyniosła chemia. Pierwsze ścieżki przetarto już w średniowieczu. Najpierw dominikanin Albertus Magnus, zajmujący się w XIII w. między innymi alchemią, uzyskał azotan srebra. Z kolei dwa wieki później (1556 r.) Georg Fabricius zaobserwował czernienie minerału chlorku srebra pod wpływem promieni słonecznych.
Pierwsze nietrwałe obrazy otrzymał dopiero w 1727 r. niemiecki lekarz Johann Heinrich Schulze, który naświetlał chlorek srebra naniesiony na kredowym podkładzie. Pół wieku później szwedzki chemik Karl Wilhelm Scheele zaobserwował, że związki srebra czernieją w różnym stopniu w zależności od czasu ich wystawienia na działanie promieni słonecznych, a zmiana ta nie zależy od temperatury. Sczerniałym bromkiem srebra było zredukowane metaliczne srebro, a do utrwalenia obrazu wystarczył zwykły amoniak. W 1802 r. chemicy Thomas Wedgwood i Humphrey Davy otrzymali z kolei nietrwały obraz na papierze nasyconym azotanem srebra, a w 1815 r. John Herschel odkrył tiosiarczan sodu, czyli utrwalacz (rozpuszczający i wypłukujący substancję światłoczułą), chyba najważniejszy składnik w całym chemicznym łańcuszku. Było więc coraz bliżej.
Za ojca fotografii uważa siÄ™ powszechnie Francuza Josepha Niecéphora Niépce, który już w 1816 r. uzyskaÅ‚ obraz (negatywowy) na papierze powleczonym chlorkiem srebra. Nie potrafiÅ‚ go jednak utrwalić. Po wielu próbach udaÅ‚o mu siÄ™ to dopiero w 1826 r.
Niépce przez blisko 8 godzin naÅ›wietlaÅ‚ cynowÄ… pÅ‚ytÄ™ pokrytÄ… Å›wiatÅ‚oczuÅ‚ym asfaltem syryjskim, który w naÅ›wietlonych miejscach twardniaÅ‚, a z nienaÅ›wietlonych byÅ‚ zmywany terpentynÄ…. TechnologiÄ™ tÄ™ nazwaÅ‚ heliografiÄ…. Niezależnie od Niépce, choć bez wiÄ™kszych sukcesów, nad tym samym problemem gÅ‚owiÅ‚ siÄ™ malarz i wynalazca diaporamy Louis Jacques Mandé Daguerre. W 1929 r. obaj Francuzi zaczÄ™li ze sobÄ… współpracować. Po Å›mierci Niépce Daguerre pracowaÅ‚ dalej nad wynalazkiem bogatszy o wiedzÄ™ przekazanÄ… przez partnera. W 1837 r. zaprezentowaÅ‚ metodÄ™ otrzymywania obrazu (pozytywowego) nazwanÄ… od jego nazwiska dagerotypiÄ…. Obraz z kamery rzutowany byÅ‚ na posrebrzanÄ… miedzianÄ… pÅ‚ytÄ™ pokrytÄ… warstwÄ… jodku srebra, proces wywoÅ‚ywania nastÄ™powaÅ‚ w oparach rtÄ™ci, tworzÄ…cych amalgamat ze srebrem, zarejestrowany obraz utrwalano w gorÄ…cym roztworze soli kuchennej. Czas naÅ›wietlania wynosiÅ‚ od kilku do kilkudziesiÄ™ciu minut i byÅ‚ uzależniony od warunków oÅ›wietleniowych. Wynalazek Daguerra w 1839 r. przedstawiÅ‚ na posiedzeniu Francuskiej Akademii Nauk wybitny fizyk François Dominique Arago. Daguerre i potomkowie Niépce otrzymali z tytuÅ‚u tak znaczÄ…cego osiÄ…gniÄ™cia dożywotnie renty od rzÄ…du francuskiego.
|
Mniej więcej w tym samym okresie William Henry Fox Talbott pracował nad procesem negatywowo-pozytywowym.
Anglik stosowaÅ‚ zamiast miedzianej pÅ‚yty papier nasycony najpierw roztworem azotanu srebra, a potem bromkiem sodu, negatyw zdjÄ™cia wywoÅ‚ywaÅ‚ w roztworze kwasu galusowego i utrwalaÅ‚ tiosiarczanem sodu. Pierwsze negatywy Talbott otrzymaÅ‚ już w 1835 r., czyli wczeÅ›niej, niż odbyÅ‚a siÄ™ prezentacja Daguerra we francuskiej Akademii Nauk. Jego odkrycie wyróżniaÅ‚o to, że obraz nie byÅ‚ odwrócony stronami, w dodatku z negatywu można byÅ‚o kopiować dowolnÄ… liczbÄ™ odbitek. Do dzisiaj istniejÄ… zwolennicy teorii, że miano ojca fotografii należy siÄ™ wÅ‚aÅ›nie jemu. To jednak rozwiÄ…zanie Daguerra niechronione żadnymi patentami szybko rozpowszechniÅ‚o siÄ™ na caÅ‚ym Å›wiecie. Już w 1940 r. powstaÅ‚y pierwsze studia fotografujÄ…ce tÄ… metodÄ… (Paryż, Nowy Jork). KamerÄ™, którÄ… zarejestrowano pierwszy obraz Niepce’a, można zaÅ› uznać za pierwszÄ… kamerÄ™ fotograficznÄ….
Prace nad udoskonaleniem procesu chemicznego trwaÅ‚y nieustannie. Zmierzano do wyeliminowania uciążliwego procesu mokrego, zwiÄ™kszenia Å›wiatÅ‚oczuÅ‚oÅ›ci (skrócenia czasu naÅ›wietlania), eliminacji nieporÄ™cznych pÅ‚yt. W 1851 r. Frederick Archer i Gustave Le Grey zaprezentowali proces kolodionowy, w którym materiaÅ‚em Å›wiatÅ‚oczuÅ‚ym byÅ‚y szklane pÅ‚yty pokryte mieszaninÄ… spirytusu i eteru. Kolejny znaczÄ…cy krok w fotografii uczyniÅ‚ w 1871 r. angielski wynalazca Richard Leach Maddox, który wynalazÅ‚ emulsjÄ™ bromożelatynowÄ…, co daÅ‚o poczÄ…tek stosowaniu suchych materiałów Å›wiatÅ‚oczuÅ‚ych. NastÄ™pne istotne osiÄ…gniÄ™cie byÅ‚o autorstwa George’a Eastmana, który w 1884 r. zastosowaÅ‚ celuloid jako podÅ‚oże dla warstw Å›wiatÅ‚oczuÅ‚ych. ZastÄ…pienie szklanej pÅ‚yty lekkim filmem zwojowym umożliwiÅ‚o konstruowanie aparatów i kamer fotograficznych o niewielkich gabarytach oraz pozwoliÅ‚o na zautomatyzowanie wielu operacji. Nowa dziedzina techniki rozwijaÅ‚a siÄ™ coraz szybciej. PomysÅ‚odawcÄ… terminu „fotografia” byÅ‚ John Frederick Herschel (1839 r.), który zaproponowaÅ‚ także okreÅ›lenia bÄ™dÄ…ce do dzisiaj w użyciu: „negatyw” i „pozytyw”.
Oprac. JP
|