Rozstrzygnięcie konkursu na GGK i zarzut plagiatu - co wiemy po wakacjach?

Niedługo miną dwa miesiące od pojawienia się oskarżeń o plagiat, którego w pracy konkursowej miała się dopuścić GGK Alicja Kulka. Z tej okazji postanowiliśmy zebrać i uporządkować najważniejsze fakty, a także przedstawić kilka nowych – m.in. stanowiska organizacji geodezyjnych dotyczące sprawy plagiatu.

Minister Waldemar Buda wręcza nominację na GGK Alicji Kulce. Z lewej: wybrane strony z koncepcji Alicji Kulki z zaznaczonymi skopiowanymi fragmentami

• Nabór

Przypomnijmy, że konkurs na stanowisko głównego geodety kraju ruszył 30 września 2022 r. Wystartowało w nim 6 osób, w tym ówczesna p.o. GGK Alicja Kulka, były GGK dr hab. inż. Waldemar Izdebski oraz naczelnik Wydziału Geodezji i Kartografii Urzędu Miejskiego w Gliwicach Sebastian Ptak. Nazwisk pozostałych trzech kandydatów MRiT ujawnić nie chciało.
Jednym z dokumentów wymaganych do złożenia w naborze była „Koncepcja rozwoju Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii wraz z założeniami modelu zarządzania GUGiK” (zwana dalej opracowaniem konkursowym). Już po nominacji Alicji Kulki na GGK i ogłoszeniu wyników konkursu (co miało miejsce, odpowiednio, 26 i 27 czerwca br.) wystąpiliśmy do MRiT o udostępnienie tych koncepcji. W odpowiedzi otrzymaliśmy dwie – Alicji Kulki i Sebastiana Ptaka, czyli osób, które zostały wybrane w toku naboru i przedstawione ministrowi do akceptacji. Waldemar Izdebski sam upublicznił swoją pracę 12 lipca 2023 r., więc na Geoforum.pl w wiadomości z 13 lipca opublikowaliśmy w całości już trzy koncepcje. I od tego wszystko się zaczęło.

• Było zgodnie z przepisami

Jeszcze tego samego dnia (tj. 13 lipca) Waldemar Izdebski wystosował do prezesa Rady Ministrów skargę w związku z naborem na stanowisko GGK. Nazwał w niej przedstawione przez Alicję Kulkę opracowanie konkursowe „absolutnym plagiatem”. Na dowód przytoczył pozycje, z których przepisane zostały całe akapity. Później jeszcze wyliczył, że aż 98% pracy GGK została skopiowana.
Ilustracja poniżej przedstawia fragment artykułu „Wizja, misja i strategia” dr Ewy Gałki, który został opublikowany na stronie ngo.pl (z lewej) oraz opracowania konkursowego Alicji Kulki (z prawej). Na pierwszy rzut oka widać, że są one niemalże identyczne. Warto zwrócić uwagę, że został nawet skopiowany odsyłacz, który w pracy Alicji Kulki do niczego nie prowadzi…


Jak na to zareagował premier? Przekazał sprawę do rozpatrzenia MRiT. W resorcie rozwoju do zarzutów odniósł się Piotr Koszewski, dyrektor Departamentu Jednostek Nadzorowanych i Podległych: „uprzejmie informuję, że nabór na stanowisko Głównego Geodety Kraju Minister Rozwoju i Technologii przeprowadził zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami i procedurami”.
Co ciekawe, niemalże identyczne wyjaśnienia otrzymało Geoforum.pl w odpowiedzi na prośbę o skomentowanie sprawy plagiatu. Wygląda na to, że w ministerstwie przyjęto w tej kwestii jedną linię odpowiedzi.

• Do tej pory brak komentarza GGK

Plagiatem zainteresował się też portal Interia.pl. W opublikowanym 22 lipca artykule Jakuba Szczepańskiego możemy przeczytać, jak do zarzutów ustosunkowało się Ministerstwo Rozwoju i Technologii, a także zapoznać z opinią dr Ewy Gałki – jednej z osób, której artykuł skopiowano. W tekście zacytowano też GGK Alicję Kulkę: „Trudno mi się na razie odnieść, muszę wczytać się w to, co napisał pan Izdebski. (...) Oskarżenie jest bardzo poważne, więc myślę, że trzeba zachować spokój (…). Izdebski zarzuca różne rzeczy, nie tylko mnie. Trzeba tutaj spokoju, rozwagi. Przejrzenia tego, co on pisze. Mamy rzecznika prasowego”.
Z wypowiedzi tej można było wnioskować, że GGK potrzebuje czasu, aby wydać stosowne oświadczenie. Zapytaliśmy więc w ostatnich dniach autora artykułu Jakuba Szczepańskiego, czy od momentu publikacji tekstu otrzymał jakikolwiek komentarz od Alicji Kulki. „Tak, rozmawiałem z nią. Stwierdziła, że nie było żadnego plagiatu” – poinformował Geoforum.pl.
W tym miejscu warto zaznaczyć, że na stronie GUGiK-u, ani nigdzie indziej, do tej pory nie pojawiło się żadne oficjalne oświadczenie, w którym Alicja Kulka odniosłaby się do zarzutów, wyjaśniła, w jaki sposób powstała jej praca konkursowa. W obliczu mocnych dowodów wskazujących na plagiat wielu oczekuje takiego stanowiska. „A ja z apelem do Pani Ali. Niech Pani po upływie 2 miesięcy zabierze głos w sprawie, w której jest Pani na celowniku. Myślę, że dwa miesiące to wystarczający okres na przemyślenie sprawy. (…) Ktoś Pani to napisał, a Pani podpisała? Nie przeczytawszy? Nie omówiwszy tekstu? (…) Wóz albo przewóz” – napisała jedna z użytkowniczek Facebooka w komentarzu pod postem Waldemara Izdebskiego (na fot. poniżej pełna treść komentarza).


• Karty ocen, co mogłyby wiele wyjaśnić

Przygotowane przez kandydatów koncepcje rozwoju GUGiK to nie jedyne dokumenty, o które poprosiliśmy MRiT. Ponadto wystąpiliśmy o „Protokół z przeprowadzenia naboru na stanowisko Głównego Geodety Kraju” oraz karty ocen kandydatów z rozmowy kwalifikacyjnej na stanowisko GGK. Protokół otrzymaliśmy, natomiast wydania kart ocen ministerstwo konsekwentnie nam odmawia, podając, że nie podlegają one udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Z podobną odmową spotkał się też Waldemar Izdebski, który chciał zobaczyć tylko swoją kartę.
Przypomnijmy, że karty są istotnymi dokumentami i zawierają oceny (od 0 do 5 pkt) w czterech kryteriach:
• wykształcenie i wiedza niezbędna do wykonania zadań na stanowisku GGK,
• doświadczenie zawodowe,
• kompetencje kierownicze,
• opracowanie „Koncepcja rozwoju GUGiK…”.
Biorąc pod uwagę przytoczone wyżej zarzuty kierowane wobec Alicji Kulki, szczególnie interesująca wydaje się być ocena przyznana przez zespół przeprowadzający nabór opracowaniom konkursowym.

• Stanowiska organizacji – ostrożne lub żadne

Co może być dla naszych czytelników zaskakujące, reakcja środowiska geodezyjnego na zarzuty kierowane wobec GGK była prawie żadna. Jedynie w Tygodniku Mierniczo-Geodezyjnym „Kawa z Mierniczym” kilkukrotnie poruszono ten temat. W 115. wydaniu redaktor naczelny „Kawy z Mierniczym” Leszek Piszczek zastanawiał się nawet, jak należałoby traktować stanowiska czy opinie prawne wydawane przez osobę, wobec której kierowane są zarzuty. Przypomniał, że plagiat jest przestępstwem, a GGK wydaje rocznie wiele opinii i stanowisk.
Ponieważ mogliśmy nie wiedzieć o innych reakcjach środowiska, poprosiliśmy o komentarz w sprawie oskarżeń wszystkie znaczące organizacje geodezyjne w Polsce:
• Stowarzyszenie Geodetów Polskich,
• Geodezyjną Izbę Gospodarczą,
• Polską Geodezję Komercyjną,
• Ogólnopolski Związek Zawodowy Geodetów,
• Polskie Towarzystwo Geodezyjne,
• Stowarzyszenie Kartografów Polskich,
• Stowarzyszenie „Geodeci dla RP”.
Trzy ostatnie organizacje nie odpowiedziały Geoforum.pl w ogóle, ignorując nasze dwa maile.
Natomiast pozostałe przysłały stanowiska, które łączy jedna cecha: daleko posunięta zachowawczość. Otrzymane komentarze publikujemy poniżej.

Prezes Stowarzyszenia Geodetów Polskich dr hab. inż. Janusz Walo
Stowarzyszenie Geodetów Polskich nie posiada pełnych obiektywnych informacji na temat postępowania konkursowego, a więc i wystarczających kompetencji do wyrażania stanowiska w tej sprawie.

Prezes Geodezyjnej Izby Gospodarczej Krzysztof Lichończak
Tak jak Pan napisał w temacie maila, jest to na razie oskarżenie o plagiat. Nie czuję się kompetentny do komentowania tego tematu, ponieważ nie analizowałem wszystkich koncepcji oraz sposobu ich wytworzenia, złożonych w trakcie postępowania. Myślę, że istnieją odpowiednie służby kontrolne lub prawne, które dysponują odpowiednimi narzędziami (metodami) do stwierdzenia, czy jest to plagiat czy też nie.

Prezes Polskiej Geodezji Komercyjnej Robert Rachwał
Polska Geodezja Komercyjna co do zasady nie komentuje bieżącej sytuacji kadrowej w organach administracji państwowej. Do tego celu są powołane rozmaite instytucje i osoby piastujące w nich odpowiednie stanowiska. O ile mi wiadomo, już zwróciliście się państwo do części z nich o analizę sytuacji i zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie. Również jesteśmy zainteresowani jej wyjaśnieniem.

Sekretarz KZ OZZG Leszek Piszczek
Sprawę oskarżenia o ewentualny plagiat śledzimy i oczekujemy na jej rozpoznanie przez stosowne organy, np. odpowiednią prokuraturę. Ponieważ tego typu zdarzenia ścigane są na wniosek osoby uprawnionej, a o takim wystąpieniu nic nam nie jest wiadomo, to uważamy, że nie powinniśmy jak na razie wydawać jakichkolwiek stanowisk czy opinii, tym bardziej gdy mamy do czynienia wyłącznie tylko z tzw. faktem medialnym.

• Czy na pewno tylko „fakt medialny”?

Artykuł ten był już w trakcie przygotowania, gdy pojawiły się nowe fakty – 4 września Waldemar Izdebski poinformował o wszczęciu przez Policję dochodzenia ws. plagiatu. Stosowane zawiadomienie do prokuratury o możliwości popełnienia przez Alicję Kulkę przestępstwa były GGK złożył już 26 lipca br. Przestępstwo miałoby polegać na przywłaszczeniu „autorstwa fragmentów dzieł innych autorów do swojej pracy konkursowej pt. »Koncepcja rozwoju Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii wraz z założeniami modelu zarządzania GUGiK« na stanowisko Głównego Geodety Kraju, który to konkurs [Alicja Kulka – red.] wygrała poprzez wprowadzenie w błąd Ministra Rozwoju i Technologii, co do rzekomego autorstwa przedstawionej pracy”.
Przez następne tygodnie nie było pewne, jaki będzie dalszy los zawiadomienia. W końcu jednak okazało się, że Policja 21 sierpnia wszczęła w zgłoszonej sprawie dochodzenie o przestępstwo określone w art. 115 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, które nadzoruje Prokuratura Rejonowa Warszawa Śródmieście.
MRiT dalej jednak twierdzi, że nabór na GGK został przeprowadzony zgodnie z obowiązującymi przepisami i procedurami i w piśmie z 29 sierpnia do Waldemara Izdebskiego stwierdziło, że „nie ma przesłanek do złożenia zawiadomienia w trybie art. 304 § 2 ustawy z dania 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego”. A zatem przez prawie dwa miesiące resort rozwoju nie zrobił w sprawie nic.

Poprosiliśmy więc o komentarz Waldemara Izdebskiego – osobę, od której wszystko się zaczęło:
„Plagiat na gruncie merytorycznym jest ewidentny dla każdego, kto zobaczy materiały, które publikowałem. Nie powinno być także problemów z jego udowodnieniem na gruncie prawnym, bo wszystkie dokumenty w tej sprawie posiada prokuratura. Stało się to z mojej inicjatywy, bo Minister Rozwoju i Technologii, który był zobowiązany art. 304 § 2 kpk zgłosić sprawę do prokuratury lub na Policje, tego nie zrobił, czym naraził się na odpowiedzialność z art.231 § 1 kk. Myślę, że będzie to przedmiotem moich dalszych działań.
Co do informacji uzyskanych od organizacji, to mocno mnie dziwi ten zachowawczy ton w stylu »poczekamy, zobaczymy«. O ile częściowo rozumiem stanowisko, aby nie wypowiadać się przed wyrokami sądowymi, to nie rozumiem zupełnego braku działań w celu wyjaśnienia całej sprawy. Nie są mi znane żadne wystąpienia czy apele jakiejkolwiek organizacji z prośba o wyjaśnienie do MRiT czy GGK, albo do innych organów państwa. A sytuacja powoduje szkody dla całego środowiska geodezyjnego, na którego czele stoi od kilku miesięcy osoba obarczona poważnym podejrzeniem plagiatu, przez co nie może stanowić dla tego środowiska żadnego autorytetu”.
Na finał sprawy z pewnością przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać. Chyba że tematem mocniej zainteresują się politycy i opinia publiczna – nagłośnią go podczas trwającej właśnie kampanii wyborczej.

AKTUALIZACJA z 11 września
Redakcja portalu Geoforum.pl zaprasza do udziału w ankiecie dotyczącej sprawy zarzutów o plagiat kierowanych wobec GGK Alicji Kulki. Można ją wypełniać do 13 września. Wyniki przedstawimy na Geoforum.pl.

Damian Czekaj