O niedawnych i planowanych zmianach w prawie na spotkaniu SGiK

W dniach 28-29 października w Warszawie odbyło się pierwsze po dwuletniej pandemicznej przerwie stacjonarne spotkanie Służby Geodezyjnej i Kartograficznej. W jego trakcie dyskutowano m.in. o zgłaszaniu i weryfikacji prac geodezyjnych oraz cyfryzacji geodezji.

Wiceminister Piotr Uściński i GGK Waldemar Izdebski

Wręczenie nagrody przedstawicielce Urzędu Miasta Płocka

Wręczenie nagrody w plebiscycie na najlepszy PODGiK przedstawicielom Urzędu Miasta Krakowa

W spotkaniu stacjonarnym wzięło udział około 350 osób. Konferencję można było również śledzić przez internet, z czego skorzystało kolejnych 650 osób. W gronie uczestników znaleźli się przedstawiciele powiatów, urzędów marszałkowskich i wojewódzkich, a także Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Wśród gości był również wiceminister rozwoju Piotr Uściński oraz zastępca dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Michał Wiśniewski.

Wymierne korzyści z cyfryzacji

Tradycyjnie jednym z głównych tematów spotkania SGiK był aktualny stan cyfryzacji geodezji. W ocenie głównego geodety kraju Waldemara Izdebskiego priorytety na najbliższy czas to wdrażanie operatów elektronicznych, nowego układu wysokościowego oraz internetowych narad koordynacyjnych.

Jeśli chodzi o e-operaty, we wrześniu ich odsetek wzrósł do 52%. GGK po raz kolejny przypomniał, że po 1 stycznia 2022 roku nie będzie już prawnej możliwości składania do PZGiK papierowej dokumentacji i dotyczy to również tych operatów, które zwrócono do poprawy przed tą datą.

W przypadku układu wysokościowego PL-EVRF2007-NH już 60% powiatów wywiązało się z obowiązku jego wdrożenia. Niestety, równocześnie około 30 samorządów wciąż nie podjęło żadnych kroków w tym kierunku. Zdaniem Waldemara Izdebskiego to ostatni moment, by się za to zabrać, tak aby wyrobić się w terminie określonym w rozporządzeniu (tj. do końca roku 2023).

Jeśli zaś chodzi o narady koordynacyjne, już 63% powiatów w całym kraju wdrożyło ich pełną informatyzację. Na przeciwnym biegunie jest 96 samorządów, gdzie proces ten wciąż odbywa się analogowo.

Podsumowując te i inne liczby, GGK podkreślał, że informatyzacja geodezji przekłada się na konkretne korzyści – nie tylko dla geodetów, ale i inwestorów. Ze statystyk zebranych niedawno przez GUGiK wynika bowiem, że średni czas wykonania mapy do celów projektowych skrócił się z ponad 40 dni (dane za ostatnie 10 lat) do 21 dni (dane za ostatni rok).

Podczas spotkania SGiK z uznaniem o cyfryzacji geodezji wypowiadał się wiceminister Piotr Uściński, który w resorcie rozwoju nadzoruje sprawy naszej branży. Poinformował jednocześnie, że rząd planuje już kolejne kroki w tym zakresie – mają się one koncentrować przede wszystkim na integracji państwowych rejestrów oraz dalszej informatyzacji planowania przestrzennego.

Czyszczenie „przeterminowanych prac”

Na konferencji mowa była także o porządkowaniu PZGiK, a konkretnie o pracach geodezyjnych, których termin realizacji zadeklarowany w zgłoszeniu już upłynął. GGK od pewnego czasu apeluje do powiatów, by konsekwentnie zamykać takie prace, gdyż są one źródłem problemów w prowadzeniu zasobu. Podczas spotkania SGiK przypomniał, że dla prac zgłoszonych po 31 lipca 2020 r. (tj. wg przepisów znowelizowanego Prawa geodezyjnego i kartograficznego) sprawa jest jasna, bo prace powinny być zamykane automatycznie. Problemem są jednak wcześniejsze zgłoszenia.

Efekty apeli GGK do powiatów są już widoczne. O ile w II kwartale br. liczba „przeterminowanych prac” zgłoszonych przed 31 lipca 2020 r. wyniosła blisko 662 tys., o tyle w III kwartale spadła do 252 tys. Liderem w tym zakresie jest miasto Płock, które w ciągu 3 miesięcy zamknęło wszystkie „przeterminowane zgłoszenia”. – Zapewniam państwa, że nie zatrzymamy się w połowie drogi. Nie odpuszczę tego tematu, dopóki w całym kraju te wartości nie spadną do zera – podkreślał podczas konferencji Waldemar Izdebski.

Jak weryfikować, by przyjmować?

Oddzielną sesję poświęcono weryfikacji prac geodezyjnych. Żaneta Kornatowska z Departamentu Nadzoru, Kontroli i Organizacji SGiK w GUGiK przedstawiła wybrane przykłady nietrafionych uwag, jakie PODGiK-i zamieszczają w negatywnych protokołach weryfikacji. Już na samym wstępie podkreśliła, że głównym celem weryfikacji jest przyjęcie operatu do PZGiK oraz aktualizacja baz danych, prace geodezyjne należy zatem kontrolować właśnie w tym "duchu".

Przedstawione przez nią przykłady, pokazują, że tego ducha czasem jednak brakuje. Dotyczyły one chociażby: powoływania się na przepisy spoza prawa geodezyjnego, sporządzania mapy porównania z terenem, podziałów „przez potrącenie”, wykazów zmian danych ewidencyjnych czy ujawniania budynków w EGiB (szerzej zagadnienie do przedstawimy w grudniowym wydaniu GEODETY). Sporo miejsca poświęcono też etapowaniu prac geodezyjnych. Odpowiadając na wątpliwości powiatów, kiedy można stosować ten mechanizm, przedstawicielka GUGiK przypomniała, że zgoda na etapowanie to wyłączny przywilej starosty, zatem wykonawca nie może podważać jego decyzji w tym zakresie.

Czekając na kolejne zmiany w prawie

Podczas spotkania SGiK wątpliwości dotyczących stosowania obowiązujących przepisów pojawiało się znacznie więcej. Dotyczyły one chociażby obliczania opłat za wysyłkę wypisów i wyrysów, ujawniania budynków w EGiB i BDOT500 czy gruntów zajętych pod rowy melioracyjne.

GGK przyznał, że część z poruszonych kwestii wymaga doprecyzowania w Pgik, dlatego będzie dążył do kolejnej nowelizacji tej ustawy. Odniósł się także do zapowiadanych jeszcze na początku tego roku planów wprowadzenia kilku zmian w prawie geodezyjnym w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej 4.0. Niestety, okazuje się, że projekt ten utknął w rządowym procesie legislacyjnym i trudno przewidzieć, kiedy prace nad nim zostaną wznowione.

Znacznie bliższą perspektywą jest natomiast wejście w życie rozporządzenia ws. ZSIN. Z punktu widzenia powiatów jedną z ważniejszych zmian w tych przepisach będzie wprowadzenie zawiadomień elektronicznych o zmianach w księgach wieczystych o pełnej treści, co powinno znacznie ułatwić aktualizację EGiB. Rozporządzenie otworzy ponadto drogę do przesyłania e-zawiadomień w drugą stronę, tj. z EGiB do KW. Według rządowych planów akt ten powinien być gotowy jeszcze pod koniec tego roku.

Nagrody dla powiatów

Październikowe spotkanie SGiK było także okazją do osobistego wręczenia nagród najlepszym PODGiK-om wybranym w plebiscycie GUGiK. Przypomnijmy, że na podium znalazły się ośrodki z Krakowa, Wejherowa oraz Mińska Mazowieckiego.

Specjalne wyróżnienie wręczono ponadto Urzędowi Miasta Płock za wspomniane wcześniej „wyczyszczenie” rejestru zgłoszeń prac geodezyjnych.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski