Co branża sądzi o rozporządzeniach ws. PZGiK oraz EGiB?

Już wkrótce wejdą w życie istotne zmiany przepisów ws. ewidencji gruntów i budynków oraz prowadzenia PZGiK. Czy są krokiem w dobrym kierunku? O tym dyskutowano podczas wczorajszej (18 maja) otwartej wideokonferencji głównego geodety kraju. Udział wzięło w niej ponad 2 tys. osób.

Fragment prezentacji GGK dotyczącej rozporządzenia ws. PZGiK

Fragment prezentacji firmy Geobid

Fragment prezentacji GGK dotyczącej rozporządzenia ws. EGiB

PZGiK domyślnie cyfrowy

Najbliżej wejścia w życie jest rozporządzenie ws. organizacji i trybu prowadzenia państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. 30 kwietnia zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw, a obowiązywać zacznie 31 maja.

Jak podkreślał podczas wideokonferencji główny geodeta kraju Waldemar Izdebski, kluczowym założeniem tych przepisów jest wprowadzenie całkowicie cyfrowego PZGiK. Zgodnie z tymi przepisami, nawet jeśli do zasobu będą jeszcze wpływać dokumenty analogowe, to muszą zostać niezwłocznie przetworzone do postaci elektronicznej. Z kolei wszelkie materiały PZGiK, które pozostają jeszcze w formie papierowej, muszą zostać zeskanowane do końca 2022 roku.

GGK zwrócił też uwagę, że rozporządzenie przewiduje prowadzenie trzech typów rejestrów: prac geodezyjnych, materiałów zasobu oraz wniosków o udostępnienie materiałów. Istotne jest, że te dwa pierwsze muszą zawierać m.in. informację o położeniu przestrzennym – odpowiednio obszaru objętego zgłoszeniem lub umową oraz obszaru, którego dotyczy dany materiał. Waldemar Izdebski uczulił, że w niektórych przypadkach (np. przy etapowaniu prac) zakres tych dwóch obszarów dla jednej pracy może być różny.

Klauzule, podpisy, pieczęcie

Z dyskusji towarzyszącej wideokonferencji wynika, że pewne niejasności budzą regulacje dotyczące stosowania urzędowych klauzul. Nowe rozporządzenie ws. PZGiK przewiduje ich trzy typy. Mają one służyć do opatrywania:

1. materiałów i zbiorów danych przyjmowane do PZGiK,
2. materiały zasobu udostępnianych na wniosek oraz w związku ze zgłoszeniem prac geodezyjnych lub jego uzupełnieniem,
3. dokumentów i materiałów przeznaczonych dla podmiotu, na rzecz którego wykonawca prac geodezyjnych wykonał prace geodezyjne.

We wszystkich trzech przypadkach klauzula może mieć formę pieczęci, lub – w przypadku dokumentu elektronicznego – pliku XML.

Od powyższych zasad przewidziano jednak wyjątki. W przypadku zasobu powiatowego klauzulę nr 1 zastępuje kwalifikowany podpis elektroniczny bądź kwalifikowana pieczęć, które muszą zawierać określone w rozporządzeniu 4 elementy (dodatkowo na dokumencie elektronicznym przepisy dopuszczają stosowanie wizualnej reprezentacji podpisu/pieczęci). Z kolei klauzulę nr 2 na dokumentach PDF może zastąpić kwalifikowany podpis elektroniczny bądź kwalifikowana pieczęć wraz z ich graficzną reprezentacją. W przypadku materiałów wydawanych wykonawcom prac geodezyjnych wystarczy zaś elektroniczny podpis lub pieczęć potwierdzająca przyjęcie materiału do PZGiK. Zgodnie z zeszłoroczną nowelizacją Pgik klauzulę nr 3 może natomiast zastępować oświadczenie wykonawcy o pozytywnym wyniku weryfikacji. Dotyczy to jedynie mapy do celów projektowych oraz z inwentaryzacji powykonawczej.

Aktualizacje systemów PZGiK w drodze

Zmiany przewidziane w rozporządzeniu ws. PZGiK oznaczają dla powiatów konieczność aktualizacji swoich systemów do prowadzenia zasobu. Podczas wideokonferencji o szykowanych modyfikacjach swoich produktów opowiadali przedstawiciele firm informatycznych Geo-System oraz Geobid (pozostali producenci nie skorzystali z zaproszenia GUGiK).

Obie spółki koncentrują się przede wszystkim na automatyzacji elektronicznego podpisywania, choć każda robi to na swój własny sposób. Np. Geobid integruje swoje oprogramowanie z zewnętrznymi aplikacjami wybranych dostawców podpisów i pieczęci elektronicznych, z kolei Geo-System napisał do tego celu własny software współpracujący ze wszystkimi podpisami.

Cel: aktualna i sprawnie działająca EGiB

Podczas wideokonferencji zmiany w przepisach dotyczących ewidencji gruntów i budynków przedstawiono jedynie w telegraficznym skrócie. W ocenie GGK jedną z kluczowych zmian jest znaczące ograniczenie zakresu informacyjnego EGiB, co ułatwi utrzymanie jej w stanie aktualności.

Najbardziej spektakularnym przykładem realizacji tego celu są funkcje budynku, których liczbę zredukowano ze 174 do raptem 10. Zrezygnowano także z atrybutów punktów granicznych ZRD (źródło danych) oraz BPP (błąd położenia względem osnowy), które zastąpiono atrybutami odpowiednio SPD (sposób pozyskania danych o punkcie granicznym) oraz ISD (informacja o spełnieniu warunków dokładnościowych przez punkt graniczny) – każdy z nich będzie mógł przyjąć tylko jedną z dwóch wartości. Utrzymaniu EGiB w aktualności ma także sprzyjać powiązanie adresów podmiotów ewidencyjnych z rejestrami PESEL i REGON. Urealniono ponadto zakres informacyjny Rejestru cen nieruchomości (RCN), tak aby znajdowały się tam tylko te informacje, które można uzyskać z aktów notarialnych.

Ważnym celem rozporządzenia jest także informatyzacja. Projekt tego aktu przewiduje publikację danych EGiB oraz RCN poprzez usługi pobierania (WFS) oraz przeglądania (WMS). Jak podkreślił GGK, spełnienie tego wymogu nie powinno być dla powiatów trudne, bo własne WFS-y wystawiło już około 200 starostw. Rozporządzenie reguluje ponadto wydawanie wypisów i wyrysów z EGiB również w formie elektronicznej.

Projekt rozporządzenia ws. EGiB jest obecnie w trakcie konsultacji społecznych, które potrwają do piątku 21 maja. Przepisy mają wejść w życie 31 lipca.

Krytyka, pochwały, pytania

Podczas dyskusji towarzyszącej wideokonferencji projekt przepisów ws. EGiB budził różne opinie. Najostrzej wypowiedział się o nim Józef Maślanka z AGH. – Jeśli przepisy przejdą w takim albo podobnym kształcie, będzie pan grabarzem EGiB. Chodzenie na skróty w sprawie katastru skończy się katastrofą – zwrócił się do GGK. Przedstawiciel AGH zarzucał głównemu geodecie kraju m.in. pominięcie wielu rekomendacji powołanego przy GUGiK zespołu eksperckiego ds. EGiB. Na to samo – choć w łagodniejszym tonie – uwagę zwrócił również Aleksander Danielski z firmy Systherm-Info. – Nie wszystkie propozycje zespołu przeszły próbę czasu – ripostował GGK. Podkreślił też, że celem wspomnianego gremium nie było napisanie projektu rozporządzenia, ale pełnienie funkcji doradczej. Zachęcił jednocześnie, by zamiast ogólnikowo atakować te przepisy lepiej zgłosić konstruktywne propozycje alternatywnych regulacji.

Ale podczas seminarium nie brakowało też pozytywnych opinii o rozporządzeniu. Wyraził je chociażby pomorski WINGiK Andrzej Żylis. W jego ocenie w projekcie tym wreszcie widać konkretną wizję tego, jak ma wyglądać ewidencja gruntów i budynków.

Dyskusję zdominowały jednak pytania i uwagi. Dotyczyły one m.in.:

• Uprawnień zawodowych niezbędnych do wykonywania ustaleń granic. Padały głosy, że nie należy dopuszczać do tych prac osób posiadających wyłącznie „jedynkę”.
• Procedury ustalania granic. Poddawano w wątpliwość, czy zgodne oświadczenie stron powinno być podstawowym kryterium przy realizacji tej czynności.
• Braku definicji konturu budynku. GGK wyjaśnił, że będzie on określany zgodnie z Prawem budowlanym.
• Braku definicji bloku budynku. GGK zapewnił, że pojawi się ona w kolejnej wersji projektu.
• Przepisów przejściowych. Uczestnicy pytali, co należy zrobić z danymi, które zgodnie z nowymi przepisami przestaną być częścią EGiB. GGK nie wykluczył, że część z nich może zostać przeniesiona do bazy BDOT500.

Kolejne rozporządzenia w drodze

Spośród 14 rozporządzeń do znowelizowanego w ubiegłym roku Prawa geodezyjnego i kartograficznego dotychczas wydano 7. Ósme (tj. dotyczące osnowy) jest na końcowym etapie prac legislacyjnych. W tym tygodniu ruszyły ponadto konsultacje aktów ws. PRG oraz EMUiA. Wkrótce powinniśmy także poznać projekt przepisów ws. GESUT, a w następnej kolejności ws. BDOT500 i mapy zasadniczej oraz BDOT10k. Wszystkie te akty muszą wejść w życie do 31 lipca.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski