Jak wyjaśnia rząd, reforma planowania przestrzennego jest dyskutowana wśród ekspertów i w społeczeństwie od dawna. Potrzeba jej wprowadzenia uzasadniana jest m.in.: przewlekłością procedur planistycznych, niedostateczną partycypacją społeczną, prymatem lokalizacji inwestycji w drodze decyzji o warunkach zabudowy (tzw. wuzetki) powodującym rozlewanie się zabudowy na terenach niezainwestowanych i utrudniony dostęp do usług społecznych, a także niepewnością procesu inwestycyjnego. Odpowiedzią na te i inne problemy ma być szykowana przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii nowelizacja. Według rządowych planów legislacyjnych powinna ona zostać przyjęta przez rząd jeszcze w II kwartale br.
Z punktu widzenia geodezji i kartografii najistotniejszą zmianą jest wprowadzenie tzw. Rejestru Urbanistycznego. Ma to być zintegrowany system informatyczny będący bezpłatnym źródłem danych i informacji przestrzennych z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego. Znajdą się w nim między innymi dokumenty powstające w trakcie sporządzania aktów planistycznych, raporty z konsultacji społecznych, decyzje administracyjne związane z planowaniem przestrzennym czy rozstrzygnięcia organów nadzoru. Szczegóły dotyczące kształtu i funkcji Rejestru Urbanistycznego omawiane były podczas ubiegłorocznego i tegorocznego posiedzenia Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej.
Inne istotne rozwiązania, które mają znaleźć się w projekcie reformy, to:
- Wprowadzenie planu ogólnego – nowego narzędzia planistycznego uchwalanego obligatoryjnie dla całej gminy w randze aktu prawa miejscowego. Plan ogólny będzie dokumentem zwięzłym, o krótkiej liście ustaleń, co pozwoli na jego sprawne przyjmowanie.
- Uchylenie przepisów upoważniających do wydawania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. W zakresie określenia kierunków polityki przestrzennej rolę studium pełnić będzie strategia rozwoju gminy.
- Zmiany w przepisach dotyczących procedury planistycznej obejmujące m.in. większą partycypację społeczną czy wprowadzenie uproszczonych procedur.
- Zmiany w przepisach dotyczących wydawania „wuzetek”, w tym np. związanie treści tej decyzji z ustaleniami planu ogólnego.
- Wprowadzenie nowego aktu planowania przestrzennego – Zintegrowanego Planu Inwestycji (ZPI). Procedura uchwalenia ZPI będzie przewidywać dużą rolę inwestora i ma być poprzedzona negocjacjami z władzami gminy. Wzajemne zobowiązania gminy i inwestora będą gwarantowane w formie umowy.
Więcej szczegółów dotyczących zakresu szykowanych zmian można znaleźć na stronie Rady Ministrów.