Rada IIP o skutecznej cyfryzacji planowania przestrzennego

Choć proces informatyzacji planowania przestrzennego wciąż postępuje opornie, resort rozwoju ma plan, jak go istotnie usprawnić. O szczegółach dyskutowano podczas środowego (17 listopada) posiedzenia Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej.

Przypomnijmy, że zgodnie z nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która obowiązuje od października 2020 roku, akty planowania przestrzennego (APP) powinny być udostępniane w formie rastra z nadaną georeferencją wraz z wektorowym zasięgiem dokumentu oraz metadanymi. Jednak w praktyce wiele dokumentów planistycznych wciąż dostępnych jest jedynie w formie papierowej. Na przeciwnym biegunie cyfryzacji są natomiast gminy, które przygotowują APP w znacznie przydatniejszej i nowocześniejszej formie wektorowej. Rozbieżności w tym zakresie najlepiej ilustruje prowadzona przez GUGiK usługa sieciowa Krajowa Integracja MPZP. Dziś na blisko 2,5 tys. gmin w całym kraju swoje usługi podłączyło 1532 z nich, z czego 1173 serwuje dane w postaci rastrowej, a 353 – wektorowej.

Odpowiedzialne za sprawy planowania przestrzennego Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) ma świadomość, jak opornie postępuje cyfryzacja tego zagadnienia, dlatego przygotowuje reformy, które mają ten proces usprawnić. O szczegółach podczas posiedzenia Rady IIP mówiła Anna Michalik – zastępca dyrektora Departamentu Planowania Przestrzennego w MRiT.

Pierwszym etapem reform są rozporządzenia: ws. wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz ws. zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Wśród wielu zmian akty te mają m.in. ujednolicić katalog przeznaczeń terenu w dokumentach planistycznych, a także ich symbolizację na mapach. Oba rozporządzenia powinny wejść w życie jeszcze 24 grudnia br. Blisko wejścia w życie jest także rozporządzenie ws. określenia wzoru formularza wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego albo warunków zabudowy, które ma m.in. wprowadzić jednolity wniosek o wydanie „wuzetki”.

Wszystkie te trzy akty mają stanowić grunt pod kolejne zmiany w prawie. W ich ramach MRiT chce wprowadzić obowiązek przygotowywania danych przestrzennych dla APP również dla „terenów o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania” oraz dla „innych regulacji planistycznych zawierających ustalenia dotyczące sposobu zagospodarowania i warunków zabudowy terenu wynikających z władztwa planistycznego”. Dane te miałyby być udostępniane w formacie GML.

Kolejny krok to uruchomienie tzw. Rejestru Urbanistycznego – internetowej bazy, do której trafiałyby MPZP, studia uwarunkowań oraz „wuzetki”. Platforma ta ma oferować m.in. zasilanie jej danymi, a także ich walidowanie, przeglądanie, przeszukiwanie i pobieranie. W dalszych etapach rozwoju pozwoli również na realizację wielu procedur planistycznych przy pomocy e-usług, w tym przygotowanie APP, ich konsultowanie i publikację. W planach MRiT jest też udostępnienie usług, które pozwolą odejść od wydawania tradycyjnych wypisów i wyrysów z MPZP – docelowo zapisy planu zagospodarowania dla danej działki urzędnik będzie mógł sprawdzić samodzielnie w Rejestrze Urbanistycznym.

Częścią tej platformy ma być także tzw. Rejestr Regulacji Dodatkowych, który będzie zawierać dane istotne z punktu widzenia planowania przestrzennego, ale wynikające z odrębnych przepisów np. dotyczących obszarów chronionego krajobrazu czy stref ochronnych zbiorników wodnych. Dane te mają być dostępne w formie usług sieciowych WMS i WFS.

Do celów pilotażowych Rejestr Urbanistyczny ma zostać uruchomiony jeszcze na przełomie tego i przyszłego roku. Początkowo będzie obejmował jedynie dane MPZP. W pilotażu ma uczestniczyć około 80 gmin.

Następne etapy zmian legislacyjnych mają dotyczyć m.in.:

• ujednolicenia pojęć, które występują w różnych aktach prawnych (np. powierzchni zabudowy),
• opracowania nowych i weryfikacji istniejących atrybutów dotyczących budynków (np. w zakresie parametrów ustalanych w aktach planistycznych, choćby geometrii dachu),
• stopniowej eliminacji konieczności uzyskiwania uzgodnień i opinii przez wnioskodawcę lub inwestora na rzecz bezpośredniej komunikacji między instytucjami.

Jak zapowiedziała Anna Michalik, powyższe zmiany mają być wprowadzane nie w ramach jednego aktu prawnego, ale etapami. Nie sprecyzowała jednak, kiedy mogłyby one wchodzić w życie.

Podczas dyskusji przedstawiciele samorządów w Radzie IIP wypowiadali się o proponowanych zmianach pozytywnie. – Od dawna ciężko walczyliśmy o standaryzację w tym zakresie, dlatego po 30 latach byłby to nieprawdopodobny krok do przodu – stwierdził dyrektor Łódzkiego Ośrodka Geodezji Jan Schnerch. Główny geodeta kraju Waldemar Izdebski radził natomiast, by przy rozwijaniu Rejestru Urbanistycznego jak najszerzej korzystać z dotychczasowych osiągnięć krajowej IIP, w tym z udostępnionych już usług sieciowych. Rekomendował ponadto, by nie publikować danych przestrzennych APP jedynie jako plików GML, ale również w formie przyjaznej dla przeciętnego obywatela. Z kolei dr hab. Dariusz Gotlib z Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej podkreślił, że rozwiązania, nad którymi pracuje obecnie MRiT, prawdopodobnie zostaną z nami na długie lata. Przygotowując je, nie warto zatem iść na kompromisy i liczyć, że w kolejnych krokach być może uda się wdrożyć bardziej ambitne rozwiązania – w jego ocenie należy je wprowadzać od razu.

Tematem cyfryzacji planowania przestrzennego w Radzie IIP w szczegółach zajmie się teraz specjalnie powołany zespół konsultacyjny ds. reformy planowania i zagospodarowania przestrzennego. W jego skład weszli: Jan Schnerch i Jan Czajkowski (przedstawiciele samorządów w RIIP), Aneta Seremet (GUGiK), dr hab. Joanna Bac-Bronowicz (prezes Stowarzyszenia Kartografów Polskich, Politechnika Wrocławska), Anna Michalik (MRiT), Robert Kowalczyk (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi), Zbigniew Malinowski (prezes Geo-Systemu, w Radzie reprezentujący SGP) oraz dr hab. Adam Iwaniak (prezes firmy WIZIPiSI, w Radzie reprezentujący Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu).

Kolejne posiedzenie Rady IIP wyznaczono na 19 stycznia. W jego trakcie kontynuowany będzie temat cyfryzacji planowania przestrzennego.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski