Jak jeszcze lepiej udostępniać dane przestrzenne?

W ostatnim czasie Polska stała się jednym z europejskich liderów otwierania danych przestrzennych. O tym, jak utrzymać tę pozycję, dyskutowała podczas dzisiejszego posiedzenia Rada Infrastruktury Informacji Przestrzennej.

Jak jest?

Główny geodeta kraju Waldemar Izdebski przypomniał, że trwający w ostatnich miesiącach proces uwalniania danych przestrzennych przebiegał w dwóch etapach. W pierwszym na Geoportalu udostępniono usługi sieciowe WMS, które pozwalają pobierać zbiory centralnego i wojewódzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego: dane wysokościowe, ortofotomapy, osnowę oraz bazę danych obiektów topograficznych, a także rejestry granic czy nazw geograficznych.

Pewnym ograniczeniem tych rozwiązań jest możliwość jednorazowego pobrania tylko fragmentu zbioru – np. pojedynczego arkusza. Dlatego w ostatnich tygodniach GUGiK rozpoczął drugi etap uwalniania danych, tj. udostępnił sieciowe usługi pobierania WFS oraz WCS. Na dziś WFS-y pozwalają zapisywać na dysk wektorowe dane dotyczące osnów podstawowych i fotogrametrycznych oraz granic administracyjnych. WCS-y umożliwiają z kolei pobieranie rastrów ortofotomapy oraz numerycznych modeli terenu i pokrycia terenu.

GGK podkreślił, że usługi przygotowane przez GUGiK spotkały się z międzynarodowym uznaniem, a różne zagraniczne podmioty są zainteresowane wdrożeniem podobnych rozwiązań u siebie. By im to ułatwić, GUGiK opracował w języku angielskim dwa zestawy tzw. dobrych praktyk, które mają stać się oficjalnymi dokumentami Komisji Europejskiej wspierającymi implementację INSPIRE. Pierwszy dotyczy tworzenia sieciowych usług integracji, czego przykładem jest choćby Krajowa Integracja Ewidencji Gruntów integrująca powiatowe WMS-y z danymi EGiB. Drugie dobre praktyki GUGiK-u poświęcono zaś przygotowaniu usług przeglądania WMS pozwalających na pobieranie danych.

– Z konsumenta rozwiązań INSPIRE staliśmy się kreatorem tego, co się w ramach tej inicjatywy dzieje i będzie się działo w przyszłości. Daje nam to duży powód do satysfakcji – podsumował swoje wystąpienie GGK Waldemar Izdebski.

Jak będzie?

GUGiK nie zamierza jednak spoczywać na laurach. W planach na najbliższą przyszłość jest udostępnienie kolejnych WFS-ów do pobierania danych o osnowach. Tego typu prototypowe usługi dostępne są od ubiegłego tygodnia, natomiast ich operacyjne wersje dla całego kraju zostaną przygotowane po wejściu w życie nowego rozporządzenia ws. osnów.

Na dziś jedyną bazą centralnej części PZGiK, która nie jest dostępna za darmo, są zdjęcia lotnicze. I to się jednak wkrótce zmieni – zapowiada GGK. Waldemar Izdebski wyraził nadzieję, że stosowna zmiana w przepisach będzie mogła wejść w życie przy okazji pierwszej nadarzającej się nowelizacji Prawa geodezyjnego i kartograficznego.

W trakcie dyskusji dr hab. Adam Iwaniak (który w Radzie IIP reprezentuje Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu) przyznał, że choć na dziś rozwiązania GUGiK są bardzo dobre, to trzeba już myśleć o tym, co nas czeka w kolejnej dekadzie. A kierunek zmianom nadawać będą przede wszystkim technologie uczenia maszynowego. W tym kontekście – zdaniem naukowca – warto zwrócić uwagę na szykowany przez rząd Krajowy Plan Odbudowy, w którym zarezerwowano spore środki na szeroko rozumianą cyfryzację.

Dr hab. Dariusz Gotlib z Politechniki Warszawskiej zauważył z kolei, że wstępem do skutecznego rozwijania technologii geoinformatycznych w Polsce jest zawarte niedawno porozumienie między GUGiK a PW. Wpisuje się ono w działalność projektu CENAGIS, który ma zapewnić naukowcom z wielu krajowych jednostek infrastrukturę badawczą na najwyższym poziomie. Dlatego – w ocenie Dariusza Gotliba – już teraz mamy możliwości eksperymentowania ze sztuczną inteligencją na dużą skalę oraz realizacji ambitnych projektów w tym zakresie. Ważne jednak, by robić to wspólnie. Dlatego zachęcił członków Rady IIP, by z pomysłami na rozwój swoich danych przestrzennych zgłaszali się do konsorcjum CENAGIS.

Następne posiedzenie Rady IIP wyznaczono na 9 czerwca i będzie ono poświęcone właśnie uczeniu maszynowemu.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski