Aby wyjaśnić sekrety maskowania na mapach topograficznych obiektów wojskowych, należy nakreślić uwarunkowania polityczne i militarne, jakie towarzyszyły ich opracowaniu. W wyniku ustaleń przywódców światowych mocarstw Polska po II wojnie światowej znalazła się w nowych granicach, okrojona w stosunku do przedwojennego terytorium i przesunięta na zachód. Nie odzyskaliśmy też pełnej suwerenności. Przynależność do bloku wschodniego powodowała, że to Sowieci i przybyli z nimi komuniści polscy decydowali o przyszłości naszego kraju.
Mimo że wojna się skończyła, w zachodniej Polsce stacjonowało wiele jednostek Armii Czerwonej, które traktowały tereny przyłączone jak swoje. Rosjanie grabili nie tylko bogactwa naturalne i płody rolne, ale również demontowali całe zakłady przemysłowe i majątek trwały. Eksploatowali kopalnie, użytkowali porty, a także lasy i pola. Wszystko było wywożone do ZSRR, to był istny „potop szwedzki”. Do 1948 r. blisko 40 tys. żołnierzy NKWD – poza ochroną wojsk sowieckich – ochraniało polskie granice, główne urzędy państwowe, ale przede wszystkim rozprawiało się z polskim podziemiem niepodległościowym. Oczywiście wojska sowieckie brały udział w rozminowaniu terenu, naprawie mostów, dróg i torów kolejowych, ale miało to zapewnić im swobodę działania w Polsce.
Następowała też stopniowo militaryzacja kraju. Wyścig zbrojeń między blokiem wschodnim i zachodnim powodował, że wszystkie działy gospodarki narodowej były nastawione na zaspokajanie potrzeb armii. Reforma polskiej administracji centralnej przebiegała według wzorów sowieckich [Kozyra]. W Wojsku Polskim do 1956 r. wszystkie ważne stanowiska były obsadzane przez oficerów sowieckich wspomaganych dodatkowo przez kilkuset specjalistów i „doradców”.
• Na sowieckie kopytoTe poczynania objęły również dziedzinę opracowania map. W krajach bloku wschodniego z pewnym poślizgiem wprowadzano akty prawne wzorowane na rozwiązaniach Sowietów. Pierwszym ograniczeniem swobodnego opracowywania map w Polsce był dekret z 26 kwietnia 1948 r. o prawie dokonywania zdjęć aerofotogrametrycznych, które odtąd przysługiwało tylko Ministerstwu Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministrem Bezpieczeństwa Publicznego. 26 października 1949 r. wydano dekret o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej. Od tego czasu mapy podlegały ścisłemu nadzorowi aparatu władzy. Miało to zapewnić realizację sowieckiej imperialnej doktryny politycznej i militarnej. Dekret wprowadzał podział na tajemnicę państwową i służbową. Tajemnicę państwową stanowiły...
Pełna treść artykułu w lutowym wydaniu miesięcznika GEODETA
nadchodzące wydarzenia
zobacz pozostałe
