Nowelizacja Pgik 2020. Część 8: otwarcie danych przestrzennych

Tej zmiany wprost nie krytykuje nikt. Od 31 lipca na mocy nowelizacji Prawa geodezyjnego i kartograficznego wszyscy chętni będą mogli do dowolnych celów i bez jakichkolwiek opłat korzystać z bogatych zbiorów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Jeśli chodzi o centralną część PZGiK, uwolnienie obejmie bazy: ortofotomapy (nie dotyczy jednak zdjęć lotniczych), danych wysokościowych (w tym chmury punktów i numerycznych modeli terenu z lotniczego skanowania laserowego), bazy danych obiektów topograficznych (BDOT10k) oraz osnów podstawowych. Przypomnijmy jednocześnie, że na mocy Tarczy Antykryzysowej 4.0 od 24 czerwca do czasu zakończenia stanu epidemii zawieszono pobieranie opłat za ortofotomapę i osnowy podstawowe, co de facto przyspieszyło o ponad miesiąc uwolnienie tych danych. Efektem tego jest udostępnienie na Geoportal.gov.pl specjalnych warstw umożliwiających pobranie tych zbiorów (zobacz, jak ściągnąć ortofotomapę oraz osnowę).

Dzięki nowelizacji Pgik na stałe uwolnione zostaną także wybrane dane z zasobów powiatowych, tj. o osnowie szczegółowej oraz część EGiB (w zakresie identyfikatorów i geometrii działek oraz budynków, a także rodzaju budynków według Klasyfikacji Środków Trwałych). Również w przypadku tych danych Tarcza 4.0 przyspieszyła ich uwolnienie. Tylko skąd można pobrać te dane? Trzeba ich szukać w poszczególnych powiatach. Na razie praktyka pokazuje, że do ich otrzymania na ogół należy złożyć stosowny wniosek. Miejmy jednak nadzieję, że z biegiem czasu starostwa ułatwią dostęp do tych danych, np. publikując je na swojej stronie, w serwisie mapowym lub przez usługę WFS (co uczyniła już chociażby Warszawa).

Zakres tego uwolnienia jest na tyle duży, że Polska ze średniaka stanie się jednym ze światowych liderów w dziedzinie open data. – Efektem będzie zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw sektora prywatnego oraz roli prac naukowo-badawczych realizowanych przez sektor edukacyjny. W ten sposób uruchomimy wyobraźnię i wiedzę użytkowników, którzy znajdą zupełnie nowe pola do wykorzystania wielu danych zgromadzonych w centralnym zasobie geodezyjnym i kartograficznym – twierdzi GGK. Dodaje też, że uwolnienie danych się po prostu opłaca. I nie chodzi tu nawet o zwiększone wpływy z podatków (w konsekwencji rozwoju nowych komercyjnych usług), ale o tak banalną kwestię, że wpływy ze sprzedaży tych zbiorów nie pokrywały kosztów ich udostępniania.

Te zmiany oczywiście cieszą, rodzą się jednak pytania o szczegóły. Przede wszystkim, czy zbiory te będą systematycznie aktualizowane? Przykładowo: co nam po uwolnieniu w 2015 r. bazy danych obiektów ogólnogeograficznych, skoro od tego czasu nie jest aktualizowana? Z zapowiedzi GUGiK wynika, że w przypadku ortofotomapy, danych wysokościowych oraz BDOT10k nie powinno być z tym problemu, bo wdrażany jest plan systematycznej aktualizacji tych baz.

Trudności mogą się natomiast pojawić w powiatach, co pokazała majowa narada SGiK. Część geodetów powiatowych wyraziła obawy, że czeka ich zalew wniosków o udostępnienie nie tylko samych danych, ale także związanych z nimi szczegółowych informacji, np. powierzchni konkretnego budynku. GGK wyjaśnił, że założeniem przepisu dotyczącego uwolnienia danych nie jest ich udostępnianie na życzenie, ale powszechna publikacja, a do tego najlepiej nadaje się prosta we wdrożeniu usługa WFS. GUGiK oferuje zresztą wsparcie powiatów w zakresie udostępniania uwolnionych zbiorów.

Warto wspomnieć, że nowelizacja zapewnia też bezpłatny dostęp do korekt ASG-EUPOS do celów edukacyjnych (a więc dla szkół i uczelni), a także Ministerstwu Obrony Narodowej. Czy kiedyś system ten stanie się darmowy dla wszystkich? Podczas ostatniego spotkania z geodetami powiatowymi GGK wcale nie wykluczył takiej opcji, choć oczywiście uzależnił to od możliwości finansowych. Na razie będziemy mogli się natomiast cieszyć bezpłatnym dostępem do opracowanych satelitarnych danych obserwacyjnych w serwisie POZGEO – dotychczas płaciliśmy 5 zł za punkt (więcej o tej zmianie).

Pozostałe części cyklu Pgik 2020

Ujednolicony tekst Prawa geodezyjnego i kartograficznego po nowelizacji

JK