Bezrobocie

Raport: bezrobocie wśród geodetów i kartografów 2022

W ubiegłym roku bezrobocie wśród geodetów i kartografów spadło do rekordowo niskiego poziomu. Jednocześnie znacząco mniej jest ofert pracy w branży, co w kolejnych latach może przełożyć się na zachwianie spadkowego trendu w liczbie bezrobotnych.

Wydawać by się mogło, że wojna w Ukrainie, kryzys energetyczny i inflacja mocniej odbiją się na najważniejszych wskaźnikach gospodarczych za 2022 r. Tak się jednak nie stało. Wzrost PKB, według wyliczeń Głównego Urzędu Statystycznego, okazał się całkiem solidny i sięgnął 4,9% (rok wcześniej 6,8%). Z kolei stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce w grudniu 2022 r wyniosła 5,2%. Od 1990 r. równie niski odczyt w grudniu był tylko raz – trzy lata temu przed wybuchem pandemii COVID-19. W liczbach bezwzględnych spadek liczby bezrobotnych prezentuje się następująco: z 895,2 tys. w grudniu 2021 r. do 812,3 tys. w grudniu 2022 r., a więc o 9,3%.

W branży geodezyjnej i kartograficznej było podobnie, choć spadek okazał się dużo skromniejszy i sięg­nął 2,5%. Odnotowana na koniec grudnia 2022 r. liczba 1081 bezrobotnych geodetów i kartografów to najniższy wynik w historii badania GEODETY (a więc od 2001 r.). Od rekordowo złego 2013 roku bezrobocie w branży spadło o 59,5%. Wtedy to nastąpiło odwrócenie trendu i po latach wzrostów – spowodowanych kryzysem finansowym zapoczątkowanym w 2007 r. – nastąpił okres gwałtownych spadków. Od tego czasu odnotowaliśmy tylko jeden wzrost liczby bezrobotnych – w 2020 r., spowodowany pandemią COVID-19.

Czy jednak ten trend spadkowy uda się utrzymać w następnych latach? W 2023 r. polska gospodarka ma hamować (co z pewnością odbije się na rynku pracy), jednak najprawdopodobniej uniknie recesji. Takie są prog­nozy Komisji Europejskiej. Wzrost PKB w całym bieżącym roku ma wynieść zaledwie 0,4%.

Województwa

Spadek liczby bezrobotnych geodetów i kartografów nie objął wszystkich regionów. W pięciu województwach bezrobocie wzrosło: w łódzkim (o 37,9%), świętokrzyskim (o 29,2%), zachodniopomorskim (o 16,7%), mazowieckim (o 3,7%) oraz podlaskim (o 3,5%). Ponadto Zachodniopomorskie i Podlaskie mogą „pochwalić się” najgorszym wynikiem od 5 lat. W Lubuskiem od trzech lat liczba bezrobotnych nie zmieniła się, a największy spadek odnotowaliś­my w woj. dolnośląskim – o 30,2%.

Jeżeli chodzi o bezwzględną liczbę zarejestrowanych bezrobotnych, to w dalszym ciągu stawce przewodzą woj. mazowieckie i podkarpackie (odpowiednio 169 i 156 osób bez pracy), a zamykają ją – opolskie i lubuskie (16 i 17). Dla historycznego porządku warto dodać, że najniższa kiedykolwiek odnotowana w regionie liczba bezrobotnych to 12 (w woj. opolskim w latach 2019 i 2020), a najwyższa – 392 (w woj. mazowieckim w 2013 r.).

Oferty pracy

Kolejny rok z rzędu odnotowaliśmy spadek liczby ofert pracy dla geodetów i kartografów w pośredniakach – tym razem o 13,4%. W całym 2022 r. pracodawcy zgłosili ich 569. Najwięcej w województwach: małopolskim, zachodniopomorskim i mazowieckim (odpowiednio 79, 63 i 50). Najmniej ofert – tylko 5 – czekało na osoby szukające pracy w woj. lubuskim. Aż trudno uwierzyć, że w rekordowym 2017 r. zgłoszono 1281 ofert – różnica w porównaniu z ub.r. jest ponaddwukrotna. W 2017 r. odnotowaliś­my też drugi największy spadek bezrobocia wśród geodetów i kartografów – o 22,4%. Większy był tylko w 2007 r. – o 25,5%.

W tym miejscu warto jeszcze przypomnieć, że pracodawcy nie mają obowiązku zgłaszania ofert do pośredniaków. Mniej ofert w 2022 r. znalazło się też na Geoforum.pl – względem roku poprzedniego aż o 38%. Więcej na ten temat piszemy w artykule na s. 14.

Napływ bezrobotnych

W ciągu roku, co ciekawe, napłynęło 2465 bezrobotnych geodetów i kartografów – o 7,1% więcej niż w 2021 r. Większość z nich jednak szybko znalazła zatrudnienie, nie obciążając statystyk na koniec roku. Jeś­li chodzi o regiony, najlepiej było w woj. opolskim, gdzie napłynęło zaledwie 30 bezrobotnych. Największy napływ osób bez pracy odnotowaliśmy natomiast w woj. podkarpackim – 316. Dalej są woj. mazowieckie i małopolskie (292 i 278). Liczbom tym daleko jednak do wartoś­ci z 2016 r. Wtedy napłynęło w sumie 5089 bezrobotnych, a w samym woj. podkarpackim – aż 773.

W 2022 r. najmniej korzystny stosunek liczby ofert do napływu bezrobotnych jest udziałem woj. podlaskiego (11,7%). Na drugim biegunie znalazło się woj. zachodniopomorskie ze wskaźnikiem 74,1%. To zdecydowanie dobry wynik, choć warto przypomnieć, że rok wcześniej wynosił on 142,6%. Pracodawcy sugerowali wtedy, że duża liczba ofert może być związana z przetargami tamtejszego Urzędu Marszałkowskiego na dostosowanie baz danych, cyfryzację i digitalizację rejestrów publicznych.

Wykształcenie

W skali kraju osoby z wyższym wykształceniem na koniec 2022 r. stanowiły 41,2% bezrobotnych geodetów i kartografów. Rok wcześ­niej było ich 38,1%, a na koniec 2020 r. – niecałe 37%. Wskaźnik ten rośnie od lat. Związane jest to m.in. z coraz większą liczbą uczelni kształcących na kierunku geodezja i kartografia, a co za tym idzie – wzrostem liczby absolwentów z tytułami inżyniera lub magistra inżyniera na rynku pracy. Jeszcze w 2010 r. stanowili oni jedynie 27% ogółu bezrobotnych geodetów i kartografów.

Zestawienie regionów w 2022 r. znów otwiera woj. warmińsko-mazurskie – 52,8% zarejestrowanych tam bezrobotnych ma wykształcenie wyższe. Dalsze miejsca zajmują woj. małopolskie (50,9%), opolskie (50,0%) oraz łódzkie (48,8%). Wskaźnik poniżej 30% odnotowaliś­my tylko w woj. podlaskim i lubuskim.

Kobiety

Wśród bezrobotnych geodetów i kartografów kobiety stanowią mniejszość wynoszącą 41,8% (wzrost o 1,5 pkt procentowego w porównaniu z 2021 r.). Podobnie jak osoby z wyższym wykształceniem z roku na rok stanowią jednak coraz większy odsetek wszystkich bezrobotnych. W 2013 r. było ich 36,6%.

W 2022 r. kobiety dominują tylko w jednym regionie – woj. małopolskim. Najmniejszy odsetek bezrobotnych kobiet jest natomiast w woj. podlaskim (28,8%) i warmińsko-mazurskim (30,6%). W podziale na specjalności i zawody panie bez pracy stanowią większość w specjalnościach kataster i gospodarka nieruchomoś­ciami (63,9%) i fotogrametria i teledetekcja (61,1%), a także w zawodzie kartografa (59,4%).

Absolwenci

W całym kraju na koniec 2022 r. wśród bezrobotnych geodetów i kartografów było zaledwie 106 absolwentów szkół i uczelni (do roku od ukończenia nauki), co stanowi 9,8% całości. W 2021 r. było ich 92, a w 2020 r. – 160. W przypadku udziału absolwentów w ogólnej liczbie bezrobotnych próżno szukać jakiegoś trendu na przestrzeni lat. Stanowili oni przeważnie od kilkunastu do 20%.

Jeżeli chodzi o regiony, to w 2022 r. największy udział absolwentów wśród bezrobotnych odnotowaliśmy w woj. lubelskim (21,3%), warmińsko-mazurskim (16,7%) i podkarpackim (12,2%).

Będzie gorzej

Wielu ekspertów przewiduje, że w 2023 r. skończy się okres rekordowo niskiego bezrobocia w Polsce. Jeś­li tak, to również w branży geodezyjnej i kartograficznej nie unikniemy wzrostu liczby osób bez pracy. Wystarczy spojrzeć na wykres na stronie pierwszej raportu – nasze bezrobocie jest silnie skorelowane z ogólnym bezrobociem w kraju.

Damian Czekaj (artykuł po raz pierwszy ukazał się w miesięczniku GEODETA, wydanie 3/2023)

Zestawienia opracowane na podstawie danych z GUS i wojewódzkich urzędów pracy