Kary, opłaty i kontrole: rząd szykuje ważne zmiany w przepisach dronowych

Ministerstwo Infrastruktury zaprezentowało projekt zmiany ustawy Prawo lotnicze, który ma wprowadzić nowe regulacje dotyczące użytkowania bezzałogowych statków powietrznych (BSP).

W zgodzie z unijnym rozporządzeniem

Zakres proponowanych zmian jest w dużej mierze związany z unijnym rozporządzeniem, które obowiązuje w całej UE już od 31 grudnia 2020 roku (szerzej o tych regulacjach pisaliśmy w styczniu). Nowelizacja ma doprecyzować stosowanie tego rozporządzenia w Polsce, a także wskazać instytucje odpowiedzialne za wykonywanie obowiązków określonych w unijnych regulacjach. Ma to doprowadzić do uspójnienia przepisów europejskich i krajowych.

W nowelizacji Prawa lotniczego zaproponowano wprowadzenie w tej ustawie oddzielnego działu poświęconego BSP. Ma się on składać z 6 rozdziałów. W rozdziale I określono zasady wykonywania operacji z użyciem BSP. W ślad za unijnymi przepisami podział na loty o charakterze sportowym lub rekreacyjnym oraz na loty inne (tzn. komercyjne) zastąpiono podziałem na operacje wykonywane w kategorii „otwartej”, „szczególnej” i „certyfikowanej”. Określono ponadto, że loty w kategorii szczególnej mogą być wykonywane na podstawie zezwolenia prezesa ULC.

W rozdziale 2 uregulowano możliwość wyznaczania w przestrzeni powietrznej stref geograficznych, które ułatwiają, ograniczają lub wykluczają wykonywanie operacji z użyciem dronów w celu wyeliminowania zagrożeń związanych z bezpieczeństwem, prywatnością, ochroną danych osobowych czy ochroną środowiska. Zgodnie z proponowanymi przepisami zadanie to zostanie powierzone Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej (PAŻP).

Rozdział 3 poświęcono szczegółowym zasadom prowadzenia rejestru operatorów systemów BSP. W rozdziale 4 określono zaś, jakie podmioty będą uprawnione do prowadzenia szkoleń i egzaminów teoretycznych oraz szkoleń praktycznych i oceny umiejętności praktycznych pilotów dronów. W rozdziale 5 znajdziemy m.in. wymagania dotyczące dokumentów potwierdzających kwalifikacje pilotów BSP. Zawarto tu także zasady w zakresie zawieszania i cofania dokumentów, a także wymagania dotyczące wieku pilota bezzałogowca.

Opłaty, kary, kontrole, ubezpieczenia

Rozdział 6 ma z kolei zapobiegać wykorzystywaniu BSP niezgodnie z prawem. W części tej określono chociażby, jakie służby będą uprawnione do kontrolowania operatorów dronów. Na długiej liście są chociażby funkcjonariusze: policji, straży granicznej, żandarmerii, ABW, CBA, a nawet straży miejskiej oraz straży parków narodowych. Niektóre służby zyskają ponadto prawo, by w określonych przypadkach (np. gdy lot maszyny zagraża życiu lub zdrowiu) zniszczyć, unieruchomić lub przejąć kontrolę nad BSP. Za szkody powstałe w wyniku tych działań odpowiadać będzie operator drona.

Znowelizowane Prawo lotnicze zawiera ponadto wymóg zawarcia przez osobę użytkującą niski wagowo BSP umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku prowadzoną operacją.

W projekcie określono ponadto sankcje za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących BSP – od kar administracyjnych, po kary grzywny, do nawet ograniczenia i pozbawienia wolności. Na przykład za brak ubezpieczenia OC grozi kara w wysokości 2 tys. zł, a za naruszenie scenariusza – 4 tys. zł.

Ważną zmianą jest też wprowadzenie cennika za czynności PAŻP i ULC określone w tej ustawie – np. za rozpatrywanie wniosków o zezwolenie na operację czy nadzór nad podmiotami posiadającymi certyfikat LUC oraz podmiotami, które będą przeprowadzać szkolenia. Jak wyliczono w ocenie skutków regulacji, w ciągu najbliższych 10 lat mają one przynieść obu tym instytucjom 16 mln zł.

Konsultacje czas zacząć

Nowelizacja miałaby wejść w życie 1 stycznia 2022 roku. Uwagi do projektu ustawy można składać przez najbliższe 2 tygodnie. Treść proponowanych przepisów dostępna jest na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Polskie drony w liczbach

Ciekawostką załączoną do projektu są dane statystyczne dotyczące krajowego rynku dronów. Wynika z nich, że między rokiem 2019 i 2020 odnotowano bardzo duży wzrost operacji BSP. W 2019 r. liczba lotów w zasięgu wzroku (VLOS) i poza zasięgiem (BVLOS) w polskiej przestrzeni powietrznej wyniosła 30 200, podczas gdy w 2020 r. wzrosła już do 95 534. Ponadto w ciągu dwóch pierwszych miesięcy 2021 r. do nowo utworzonego rejestru operatorów BSP wpisano aż 42 tys. osób. Wynika stąd, że rynek BSP jest w Polsce jednym z największych w UE – twierdzą autorzy przepisów.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski