Komitet Geodezji PAN: rozporządzenie o osnowach napiszmy od nowa

Jesteśmy przekonani, że rozporządzenie w obecnym kształcie nie jest do naprawienia. Uważamy, że projekt powinien być kompletnie przepisany – ocenia proponowane przez GUGiK przepisy ws. osnów Sekcja Geodezji i Geodynamiki Komitetu Geodezji PAN.

fot. Wikipedia/muzolph (Fotopolska.eu)

Projekt nowego rozporządzenia w sprawie osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych opublikowano na początku ubiegłego miesiąca, a jego konsultacje zakończyły się 23 marca.

W uwagach ogólnych do tego aktu prof. Janusz Bogusz (przewodniczący Sekcji, Wojskowa Akademia Techniczna) pisze, że projekcie zagubiona została podstawowa różnica pomiędzy osnowami: fundamentalną, bazową i szczegółową. „Odnosimy wrażenie, że autorzy projektu zakładają, iż osnowa geodezyjna ma służyć tylko jako referencja dla geodezyjnych pomiarów szczegółowych, a jest to zadanie osnowy szczegółowej. Podstawowym zadaniem osnowy fundamentalnej jest przeniesienie na teren kraju układu odniesienia, osnowa bazowa natomiast układ odniesienia realizuje, o czym w projekcie nie wspomniano” – czytamy w liście.

Jaka ranga ASG-EUPOS?

Sekcja proponuje zatem np., by osnowa fundamentalna była osnową zintegrowaną, czyli wielofunkcyjną (tj. geodezyjną i grawimetryczną). Z kolei w odniesieniu do ASG-EUPOS eksperci PAN uważają, że sieć ta nie może być klasyfikowana wyłącznie jako pozioma osnowa geodezyjna. Punktom tym powinno się nadać również odpowiednią klasę podstawowej lub szczegółowej osnowy wysokościowej.

„Uważamy ponadto, że podniesienia rangi sieci ASG-EUPOS do roli osnowy fundamentalnej nie jest poparte argumentami merytorycznymi. Punkty sieci ASG-EUPOS powinny tworzyć osnowę bazową, a osnowę fundamentalną powinny stanowić punkty zintegrowane, specjalnie przygotowane lub wybrane z już istniejących punktów spełniających najwyższe standardy jakościowe” – podkreśla Sekcja Geodezji i Geodynamiki. Jej eksperci zalecają także, by osnowa fundamentalna oparta o punkty ASG-EUPOS stała się osnową zintegrowaną, co pozwoli na zbudowanie nowego modelu quasigeoidy pozwalającego na wyznaczanie wysokości punktów osnowy szczegółowej w wyniku pomiarów techniką niwelacji satelitarnej GNSS.

Co z postępem technologicznym?

„Uważamy, iż projekt rozporządzenia ma w założeniu uwzględnić osiągnięcia techniczne i naukowe współczesnej geodezji, jednakże traktuje osnowy w ten sam sposób, w jaki traktowano je kilkadziesiąt lat temu, czyli jako twór statyczny” – czytamy dalej w uwagach. Zdaniem ekspertów PAN rozwój nowoczesnych technik geodezyjnych, w szczególności GNSS, a także przykłady innych krajów (choćby Nowej Zelandii) pokazały możliwość tworzenia osnów kinematycznych, które to muszą być na bieżąco monitorowane, a nie modernizowane czy też domierzane (okresowo przeglądane) co kilkanaście czy kilkadziesiąt lat.

Przedstawiciele Sekcji zauważają ponadto, że projekt rozporządzenia niemal kompletnie pomija zagadnienia związane z wiarygodnością metrologiczną osnów podstawowych. Nie zawiera bowiem konkretnych wymagań i zaleceń, jak instrumenty służące do pomiarów mają być wzorcowane i komparowane.

Eksperci podkreślają ponadto, że choć w projekcie zawarto szczegółowe informacje co do pomiarów podstawowej osnowy wysokościowej metodą niwelacji geometrycznej, to zabrakło analogicznych regulacji dla niwelacji satelitarnej.

Napiszmy nowe przepisy razem

„Jesteśmy przekonani, iż rozporządzenie w obecnym jego kształcie nie jest do naprawienia. Uważamy, że projekt powinien być kompletnie przepisany, a proces ten powinien rozpocząć się od spotkania (…) fachowców z zakresu osnów podstawowych. Komitet Geodezji, którego członkami jest wielu specjalistów z zakresu osnów podstawowych, wyraża chęć uczestniczenia w procesie tworzenia omawianego aktu prawnego, a nie tylko jego konsultacji” – kończy swój list prof. Janusz Bogusz.

Co jeszcze zmienić w rozporządzeniu?

Pod koniec marca opisaliśmy na Geoforum.pl uwagi zgłoszone do tego projektu przez Stowarzyszenie „Geodeci dla RP”. Z kolei w kwietniowym GEODECIE akt ten ocenia dr Ryszard Pażus – dyrektor Departamentu Geodezji GUGiK w latach 2000-2002. Wczoraj przedstawiliśmy zaś propozycje Geodezyjnej Izby Gospodarczej.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski