Kto odpowiada za przewlekłe rozgraniczenie?

Czy gmina może odpowiadać za rozgraniczenie przeciągające się z powodu opieszałości geodety, któremu zlecono to zadanie? Wyrok w tej sprawie wydał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, a na jego rozstrzygnięcie zwraca uwagę śląski WINGiK.

W analizowanej sprawie WSA rozpatrywał skargę właścicielki nieruchomości na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez burmistrza Głuchołaz w przedmiocie rozgraniczenia nieruchomości. Skarżąca złożyła wniosek o rozgraniczenie w marcu 2015 roku, a do wydania wyroku przez sąd administracyjny postępowanie to jeszcze się nie zakończyło. Burmistrz zrzuca tu winę na geodetę, który najpierw zwlekał z rozpoczęciem prac, a później złożył dokumentację zawierającą błędy, na koniec zaś nie udało się dostarczyć mu listu poleconego wzywającego go do niezwłocznego poprawienia dokumentacji.

W wyroku z 21 lutego br. (sygn. akt II SAB/Op 1/17) WSA w Opolu stwierdził, że burmistrz dopuścił się bezczynności i przewlekłego prowadzenia postępowania oraz że miało ono miejsce z rażącym naruszeniem prawa. W związku z tym wymierzono mu karę w wysokości 500 zł. W uzasadnienie sąd zwrócił m.in. uwagę, że czynności ustalenia przebiegu granic w postępowaniu rozgraniczeniowym wykonuje geodeta upoważniony przez organ, zatem to organ zobowiązany jest do czuwania nad przestrzeganiem przez upoważnionego geodetę terminów przewidzianych przepisami do załatwienia sprawy.

Tymczasem w kontrolowanej sprawie po wszczęciu postępowania 7 kwietnia 2015 r. organ dopiero 26 stycznia 2016 r. skierował do geodety pismo wzywające do przedłożenia poprawionej i prawidłowej dokumentacji rozgraniczeniowej, a kolejne pisma w tej sprawie wysyłane były po upływie kolejnych dwóch i więcej miesięcy (7 marca, 11 maja, 7 września 2016 r.). Nadto organ pozostawił bez reakcji brak aktywności wyznaczonego przez siebie geodety w okresie od wszczęcia postępowania 7 kwietnia 2015 r. do 12 października 2015 r.

Zdaniem WSA w przypadku zaistnienia przeszkód co do terminowego załatwienia sprawy leżących po stronie wyznaczonego geodety organ winien ustalać z urzędu przyczyny niedotrzymania przez tego geodetę terminów załatwienia sprawy i podjąć niezbędne działania zmierzające do skutecznego przeprowadzenia prac. Równocześnie też organ winien informować strony o powodach niedotrzymania terminu i wskazać nowy termin załatwienia sprawy, czego w niniejszej sprawie nie czynił.

Sędziowie zwrócili ponadto uwagę, że burmistrz prowadził postępowanie przez niemal dwa lata, wykazując się niewielką aktywnością, ograniczającą się w odstępach kilkumiesięcznych do monitów kierowanych do geodety, którego winien był skutecznie nadzorować nie tylko pod względem oceny dokumentacji, ale jednocześnie w zakresie przestrzegania terminów do załatwienia sprawy w postępowaniu administracyjnym. W związku z tym istnieją podstawy do oceny bezczynności organu i przewlekłego postępowania jako mających charakter rażącego naruszenia prawa.

W sprawie podniesiono również kwestię wynagrodzenia dla geodety. Skarżący twierdził, że to on został zmuszony do jego opłacenia (w kwocie 2,4 tys. zł), co w jego ocenie jest naruszeniem prawa. Tym samym burmistrz uwikłał go w sprawę cywilną, gdyż będzie zmuszony wystąpić do sądu cywilnego przeciwko geodecie. Burmistrz opowiedział zaś, że nie zobowiązywał skarżącego do żadnej wpłaty, nie był też stroną takiej umowy, podkreślił również, że to skarżący zawierał umowę z geodetą, który wykonywał pracę na jego zlecenie, zatem warunki umowy, termin wykonania, w tym wywiązanie się z zadań, ustalały strony umowy, nie organ.

WSA stwierdziÅ‚ natomiast, że brak jest przepisu uprawniajÄ…cego organ administracji do orzekania w decyzji o rozgraniczeniu o rozliczeniu jej kosztów, w tym kosztów wykonania czynnoÅ›ci przez geodetÄ™. Zgodnie z Kodeksem postÄ™powania administracyjnego organ dopiero wraz z wydaniem decyzji rozstrzygajÄ…cej sprawÄ™ ustala w drodze postanowienia wysokość kosztów postÄ™powania, osobÄ™ zobowiÄ…zanÄ… do ich poniesienia i wówczas obciąża jÄ… tymi kosztami. „Raz jeszcze podkreÅ›lić przyjdzie, iż czynnoÅ›ci ustalenia przebiegu granic w postÄ™powaniu rozgraniczeniowym wykonuje geodeta, z tym że w myÅ›l art. 31 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne jest to geodeta upoważniony przez organ, czyli geodeta ten nie jest podmiotem dokonujÄ…cym czynnoÅ›ci na zlecenie stron postÄ™powania rozgraniczeniowego. Z tego też wzglÄ™du w postÄ™powaniu administracyjnym w zakresie rozgraniczenia nieruchomoÅ›ci strony nie mogÄ… zawierać odrÄ™bnych umów czy zlecać osobom trzecim czynnoÅ›ci przypisanych organowi (wyznaczenie uprawnionego geodety)” – podkreÅ›la WSA.

JK