Łamanie przepisów dronowych coraz częściej nie uchodzi płazem

Choć wśród części operatorów i pilotów panuje przekonanie, że można bezkarnie łamać zasady lotów dronami, to Polska Agencja Żeglugi Powietrznej przekonuje, iż przed polskimi sądami zapadają już wyroki skazujące w tego typu sprawach.

Coraz więcej dronów, coraz więcej incydentów

W ubiegłym roku liczba operatorów dronów sięgnęła już 150 tys., zaś liczba zgłoszonych operacji bezzałogowców wzrosła do aż 550 tys. Niestety, jak odnotowuje PAŻP, wzrosty te idą w parze ze stale zwiększającą się liczbą naruszeń prawa.

Jednym z najczęstszych przypadków łamania przepisów jest nieautoryzowany lot w strefie ograniczenia lotów, drugim zaś wykonywanie lotów powyżej 120 m ponad terenem – wskazuje PAŻP. Oprócz tego problemem są też loty bez odpowiedniego zgłoszenia. Wprawdzie – w ocenie Agencji – większość pilotów i operatorów BSP w Polsce dostosowało już swoje procedury i plany misji do obowiązujących przepisów, ale chociażby na podstawie wpisów w mediach społecznościowych widać, że pewna liczba użytkowników dronów zdaje się zupełnie świadomie ignorować obowiązujące regulacje.

W wydanym w tym tygodniu komunikacie Agencja uczula przede wszystkim na to, że bezzałogwcem nie wolno latać nie tylko w elastycznych elementach przestrzeni powietrznej (strefy R, P, D) lub w określonych strefach geograficznych (DRA-R lub DRA-P). Ograniczenia dla dronów obowiązują bowiem również nad: jednostkami wojskowymi, poligonami, portami morskimi, elektrowniami, ujęciami wody i oczyszczalniami ścieków. Do lotów nad tego typu obiektami niezbędna jest zgoda zarządzającego obiektem – przypomina PAŻP.

Służby i sądy coraz bardziej świadome

W środowisku użytkowników dronów panuje przekonanie, że egzekwowanie przepisów pozostaje wciąż na niskim poziomie. Ale zdaniem PAŻP w ostatnim czasie poziom wiedzy na temat regulacji dronowych wśród szeroko rozumianych służb porządkowych znacząco wzrósł. Wpływ na to ma nie tylko coraz większa liczba incydentów z udziałem BSP, ale również tocząca się wojna w Ukrainie.

W efekcie przed polskimi sądami zapadają już pierwsze wyroki skazujące w sprawach związanych z niezgodnym z prawem użytkowaniem dronów. PAŻP przytacza tu trzy sprawy, którymi zajął się Sąd Rejonowy w Skierniewicach.

Wszystkie one dotyczyły wykonywania lotów nad jednostkami wojskowymi bez zgody zarządzającego obiektem, w jednym przypadku dodatkowo przekroczenia dopuszczalnego pułapu 120 metrów. Sprawy te zakończyły się grzywną w wysokości od 1500 do 3000 zł, przepadkiem dowodów rzeczowych na rzecz Skarbu Państwa, koniecznością pokrycia kosztów sądowych, w jednym przypadku również pracami społecznymi. Nie wykluczone jednak, że dla skazanych znacznie bardziej dotkliwe było wpisanie ich do Krajowego Rejestru Karnego, co oznacza np. utratę szansy na posadę w instytucjach, w których wymagane jest poświadczenie o niekaralności.

„W pierwszej sprawie Sądu nie przekonało tłumaczenie pilota o tym, że nie wiedział, że wykonuje lot nad jednostką wojskową. W przypadkach z 2022 roku Sąd miał ułatwione zadanie, ponieważ sprawcy wykonywali loty w strefie geograficznej DRA-RL opublikowanej w systemie PansaUTM i widocznej w aplikacji mobilnej” – komentuje te zdarzenia PAŻP.

Jak latać zgodnie z przepisami?

W ramach przygotowania do lotów Polska Agencja Żeglugi Powietrznej szczególnie zaleca przestrzeganie poniższych podstawowych zasad:

• Zawsze sprawdzaj strefy i ograniczenia przestrzeni powietrznej w aplikacji mobilnej (obecnie DroneRadar). Strony typu https://www.dji.com/pl/flysafe/geo-map nie są odzwierciedleniem obowiązujących przepisów. To, że dron może wystartować, nie zawsze oznacza, że lot może być wykonany zgodnie z obowiązującymi przepisami. Sprawdź dostępne mapy, czy w planowanym miejscu nie ma poligonów i jednostek wojskowych. Pamiętaj! Niektórych jednostek nie widać na mapach!
• Zawsze sprawdzaj teren, nad którym planujesz wykonać lot, np. czy w lesie, nad którym latasz, nie znajduje się jednostka wojskowa.
• W czasie lotu utrzymuj drona w zasięgu widoczności wzrokowej swojej lub obserwatora, jeżeli pomaga ci w lotach. Dzięki temu unikniesz lotu nad terenem, którego możesz nie znać.
• Nie wykonuj lotów nad portami morskimi, elektrowniami, ujęciami wody i oczyszczalniami ścieków, jednostkami wojskowymi i poligonami bez zgody zarządzającego danym obiektem.

Szczegółowe regulacje (i kary) w drodze

Obecnie główną podstawą prawną egzekwowania przepisów dotyczących lotów dronami jest art. 212 ustawy Prawo lotnicze. W trakcie prac legislacyjnych jest już jednak nowelizacja tego aktu, która ma wprowadzić znacznie bardziej szczegółowe regulacje w tym zakresie. Przewiduje ona bowiem kary administracyjne wymierzane przez prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego za łamanie przepisów określonych w rozporządzeniu Komisji Europejskiej nr 2019/947, które obowiązują na terenie całej UE od 1 stycznia 2021 r. Na razie trudno jednak ocenić, kiedy nowelizacja ta wejdzie w życie.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na bezpłatny newsletter!

Oprac. JK (na podstawie informacji PAŻP)