Co zmieniło się w przepisach geodezyjnych od nowego roku?

1 stycznia to tradycyjnie ten dzień, gdy w życie wchodzi wiele zmian w prawie geodezyjnym. Nie inaczej jest w tym roku. Poniżej prezentujemy telegraficzny przegląd noworocznych nowości legislacyjnych.

Z punktu widzenia wykonawców prac geodezyjnych oraz Służby Geodezyjnej i Kartograficznej bez wątpienia najważniejszą zmianą jest wprowadzenie GML jako obowiązkowego formatu wymiany danych między geodetą a PODGiK-iem. Wymóg ten zapisano w standardach geodezyjnych obowiązujących już od połowy 2020 roku. W teorii zmiana ta jest z pewnością na plus, bo wykonawcy wreszcie nie będą musieli wykorzystywać różnorodnych komercyjnych rozszerzeń, co z kolei wiązało się z koniecznością posiadania licencji na kilka aplikacji. W praktyce jednak stosowanie GML-a w wielu powiatach będzie wiązało się z licznymi problemami, co szerzej opisaliśmy w listopadowym GEODECIE. Powszechne wykorzystanie tego standardu z pewnością ułatwiłby urzędowy walidator plików GML. Choć prace nad nim trwają, to pytany o to narzędzie GUGiK na dziś nie jest w stanie podać terminu jego udostępnienia.

Data 1 stycznia 2023 r. jest istotna również dlatego, że to właśnie do tego dnia powiaty powinny zakończyć cyfryzację swoich materiałów zasobu geodezyjnego – zakłada rozporządzenie ws. PZGiK z 2021 r. I ten termin jest jednak tylko teoretyczny. Nie brak bowiem województw, gdzie tylko nieco ponad połowa dokumentów została już przetworzona do postaci cyfrowej.

Również 1 stycznia upłynął termin na dostosowanie do nowych rozporządzeń z 2021 roku powiatowych danych z baz GESUT oraz BDOT500. I w tym przypadku wymóg ten jest w dużej mierze fikcyjny. Choćby dlatego, że przecież obowiązek posiadania tych baz wchodzi w życie dopiero od 2024 roku.

Wraz z nowym rokiem zaczyna ponadto obowiązywać kolejna waloryzacja opłat za materiały PZGiK. Mówiąc prościej, oznacza to podwyżkę, i to rekordową, bo aż o blisko 12%.

Najpóźniej 1 stycznia 2023 r. miała zacząć obowiązywać nowelizacja rozporządzenia ws. ewidencji gruntów i budynków. Jej głównym celem miało być zniesienie przepisu, który dopuszczał wykonywanie ustalania linii brzegowej na podstawie wyników geodezyjnych pomiarów zgodnie z art. 220 ust. 1–4 Prawa wodnego tylko do końca 2022 r. Kiedy wreszcie ukaże się to rozporządzenie? Resort rozwoju zapewnia, że dokłada starań, by stało się to jak najszybciej, ale nie precyzuje konkretnej daty. Oznacza to tyle, że do tego czasu przy ustalaniu linii brzegowej może być stosowany wyłącznie tryb określony w art. 220 ust. 5 Prawa wodnego, zatem powinno się to dziać w drodze decyzji, na wniosek podmiotu mającego interes prawny lub faktyczny.

Tradycyjnie wraz z nowym rokiem wchodzi w życie wiele drobnych zmian na mapie Polski. Na mocy rozporządzenia ws. ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta liczba miast w naszym kraju sięgnęła już 979. Z kolei rozporządzenie ws. ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw i rodzajów niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych modyfikuje na mapie Polski ponad 800 nazw.

Tuż po nowym roku powinno wejść w życie nowe rozporządzenie fotogrametryczne – przewidywany termin jego publikacji to najpóźniej 13 stycznia. Zapisano w nim m.in., że do PZGiK trafiać będą coraz popularniejsze wśród polskich samorządów zdjęcia ukośne i bazujące na nich ortofotomapy, a także modele 3D typu mesh (tzw. siatkowe).

W kolejnych miesiącach nowego roku również należy spodziewać się licznych zmian legislacyjnych mniej lub bardziej związanych z geodezją. Obejmą one chociażby przyznawanie uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii czy wzory geodezyjnych formularzy. W rządowych planach zapisano ponadto gruntowne reformy prawa budowlanego oraz przepisów dotyczących planowania przestrzennego – obie wpłyną również na geodezję.

Szerzej o tych i innych nowych oraz dopiero szykowanych zmianach w prawie można przeczytać w styczniowym wydaniu miesięcznika GEODETA.

Jerzy Królikowski