Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
|2022-07-04| Geodezja

W Krakowie prześledzimy przebieg południka zerowego w terenie

Z okazji obchodów Roku Mikołaja Kopernika szykowanych jest wiele różnorodnych inicjatyw, które mają wyróżnić w przestrzeni Krakowa przebieg wyjątkowego obiektu, jakim jest tamtejszy południk zerowy.


W Krakowie prześledzimy przebieg południka zerowego w terenie <br />
Projekt linii południka krakowskiego na chodniku i kolumnie przy ogrodzie botanicznym UJ (fot. HPK)
Projekt linii południka krakowskiego na chodniku i kolumnie przy ogrodzie botanicznym UJ (fot. HPK)
W Krakowie prześledzimy przebieg południka zerowego w terenie <br />
Mapa Królestwa Polskiego 1780 r. z południkiem krakowskim (ze zbiorów Muzeum w Rapperswillu)
Mapa Królestwa Polskiego 1780 r. z południkiem krakowskim (ze zbiorów Muzeum w Rapperswillu)
W Krakowie prześledzimy przebieg południka zerowego w terenie <br />
Projekt pomnika na rondzie przy CH Bonarka, przez które przebiega południk krakowski (fot. HPK)
Projekt pomnika na rondzie przy CH Bonarka, przez które przebiega południk krakowski (fot. HPK)

Co wspólnego ma Kraków z Kopernikiem i południkiem?

Choć Mikołaj Kopernik kojarzony jest głównie z Toruniem czy Fromborkiem, to nie brak też jego związków z Krakowem. Po pierwsze, to właśnie w tym mieście, w Akademii Krakowskiej, studiował on astronomię. Po drugie, nawet gdy już opuścił Kraków, pomiary astronomiczne wykonywał na podstawie południka przechodzącego właśnie przez ten gród. W przełomowym dziele „O obrotach sfer niebieskich” obiekt ten pojawia się cztery razy i stanowi podstawę do obliczeń udowadniających, że to Ziemia obiega Słońce, a nie na odwrót.

Przypomnieć o „polskim Greenwich”

Dziś krakowski południk zerowy jest obiektem niemal zapomnianym. Nic dziwnego, skoro przestał pojawiać się na mapach jeszcze w wieku XIX. A przecież został on opisany już 500 lat przed najsłynniejszym dziś południkiem w Greenwich i 300 lat przed południkiem w Paryżu.

Pamięć o nim już od dekady przywraca geodeta Mariusz Meus z akcji „Honorowy Południk Krakowski”. Właśnie z jego inicjatywy w czerwcu 2019 roku przeprowadzono pomiary geodezyjne w obrębie Collegium Śniadeckiego UJ, co pozwoliło ustalić, że aktualna długość krakowskiego południka zerowego to 19°57′21,237˝E. Przywrócono tym samym ten obiekt na mapy miasta po blisko 150 latach.

Którędy konkretnie biegnie ten południk? Idąc od północny, przebiega przez takie miejsca Krakowa jak: Kuźnica Kołłątajowska, OZON, tereny Górki Narodowej, estakada im. gen. Tadeusza Rozwadowskiego, park na ul. Celarowskiej, Cmentarz Rakowicki, Uniwersytet Ekonomiczny, Ogród Botaniczny UJ, Galeria Kazimierz, kamieniołom Liban, rondo przy CH Bonarka, ulica Witosa i park Kurdwanów.

Mariusz Meus przekonuje, że południk ten jest obiektem unikatowym nie tylko na skalę krajową, ale i światową. Dlatego uważa, że należy oznaczyć jego przebieg w terenie miasta, by uświadomić mieszkańcom, w jak ważnym dla astronomii i geodezji miejscu mieszkają. Choćby o tym, że to właśnie na południku krakowskim narodziła się stosowana dziś powszechnie jednostka długości – metr – stworzona przez Stanisława Pudłowskiego 150 lat przed „metrem paryskim”.

Pierwszym miejscem, gdzie oznaczono południk krakowski, był park kieszonkowy przy ul. Celarowskiej. Ale to dopiero początek. Mariusz Meus zapowiada bowiem wiele innych inicjatyw, które na różne sposoby będą przypominać mieszkańcom Krakowa o tym wyjątkowym obiekcie. Okazją do ich realizacji ma być obchodzony w przyszłym roku wspomniany Rok Kopernika, który będzie upamiętniać 550. rocznicę urodzin tego wybitnego naukowca.

Gdzie konkretnie zobaczymy południk?

Jak wylicza Meus, jeszcze w tym roku w ramach budżetu obywatelskiego powstanie szlak smoków krakowskich wzorowany na znanych wrocławskich krasnalach. Jedną z jego atrakcji będzie rzeźba smoka geodety autorstwa Andrzeja Mleczki i Edwarda Lutczyna ustawiona na południku przy jednej ze szkół. Obok niej znajdziemy kod QR, który po zeskanowaniu opowie dzieje południka oraz jego znaczenie.

– Także w tym roku, na jesieni, będzie oznaczona linia południka krakowskiego przy starym obserwatorium astronomicznych w ogrodzie botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, przy ulicy Kopernika. Również rada dzielnicy Prądnik Biały i tamtejsze osiedle OZON są zdeterminowane, by na swoim terenie oznaczyć południk krakowski. Natomiast na przyszły rok zaplanowane jest oddanie rewitalizowanego parku w Kurdwanowie z podświetloną linią południka krakowskiego biegnącą na wskroś parku. Wszystko to ma tworzyć swego rodzaju szlak południka krakowskiego – wyjaśnia Mariusz Meus. Dodaje, że w planach jest również aplikacja do gry terenowej i poszukiwania śladów „polskiego Greenwich” w całym Krakowie.

– Poszczególne elementy „szlaku południka” są realizowane przez różne instytucje i organizacje, w tym prywatne, ale zawsze z inicjatywy akcji Honorowy Południk Krakowski – wyjaśnia Mariusz Meus. – Docelowo, szlak ma być formalnie wpisany na listę atrakcji turystycznych miasta Krakowa jako element szlaku pomników nauki i techniki – zapowiada.

JK


«« powrót

Udostępnij:
udostępnij na Facebook
   

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.



zobacz też:

|2021-12-01| Na tropie błędów w danych o granicy Polski

Geodezyjne i statystyczne opisy granic Polski pochodzące z różnych źródeł powinny być zgodne, ale nie są ...

|2021-10-25| Geodezyjny projekt wygrywa w budżecie obywatelskim Bytomia

Geograficzne serce Górnego Śląska – projekt o takiej nazwie został wybrany głosami ...

|2021-10-19| Przegląd lokalnej prasy: co dalej ze sporem o środek Polski?

Jak przypomina portal Kutno.net.pl, już równo trzy lata mijają, odkąd rozgorzał spór o ...

|2021-04-06| Środek Polski na sprzedaż

Dwa i pół roku po wyznaczeniu w Nowej Wsi pod Kutnem geodezyjnego środka Polski pojawiła się szansa na znacznie lepsze ...


wiadomości

    poprzedni miesiąc następny miesiąc
ponwtśroczwpiąsobnie
12
3456789
10111213141516
17181920212223
2425262728
strzałka w dółnadchodzące wydarzenia
2025-02-20 | WROCŁAW | Seminarium naukowe IGiG
IGiG zaprasza na seminarium naukowe, które odbędzie się dnia 20.02.2025 r. (czwartek) o godzinie ...
więcej
2025-03-06 | WARSZAWA | Aktualne wyzwania i zasady realizacji scaleń gruntów z uwzględnieniem zarządzania zasobami wodnymi
Zgłoszenia należy nadsyłać do 4 marca 2025 r. przez formularz na stronie wydarzenia.
więcej
2025-03-21 | KRAKÓW | Konferencja Naukowo-Techniczna: Historyczne znaki graniczne i geodezyjne - zabytki techniki?
Konferencja odbędzie się w dniach 21-22 marca 2025 r. w Centrum Wystawowo-Konferencyjnym Zamku ...
więcej
2025-04-03 | OSTRÓW WIELKOPOLSKI | 25 KALISKA KONFERENCJA NAUKOWO-TECHNICZNA
Tegoroczna konferencja „25 Kaliska Konferencja Katastralna – od analogu przez ...
więcej
2025-04-25 | POZNAŃ | Geograficzne aspekty badań nad krajobrazem, turystyką i rekreacją oraz planowaniem przestrzennym
Konferencja naukowa pt. Geograficzne aspekty badań nad krajobrazem, turystyką, rekreacją oraz ...
więcej
2025-04-28 | KRAKÓW | XIX Ogólnopolska Konferencja Studentów Geodezji 2025
W dniach 28–29 kwietnia 2025 r. na Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie ...
więcej
strzałka w dół zobacz pozostałe
Apeks skanuje zabytkowe młyny
play thumbnail
czy wiesz, że...
strzałka w dół Czy wiesz, że...
w okresie 1919-37 w wyniku parcelacji gruntów utworzono ponad 696 tys. działek?
następny
strzałka w dółGeoludzie
Felicjan Kępiński (1885-1966)

Felicjan  Kępiński  (1885-1966)
Urodził się 29 kwietnia 1885 roku w Piotrkowie Trybunalskim. Ukończył tam gimnazjum, a w 1903 roku rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Fizycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Dwa lata później po strajku szkolnym wyjechał za granicę. Studiował ...
więcej

strzałka w dółGeodaty
1946
Rada Ministrów ZSRR zatwierdza elipsoidę Krasowskiego i wprowadza na terenie ZSRR jednolity system współrzędnych geodezyjnych i wysokościowych (jako elipsoidę odniesienia przyjęto elipsoidę opracowaną przez F.N. Krasowskiego w 1940 r.).
następny

© 2023 - 2025 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji: geoforum@geoforum.pl

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
geoforum@geoforum.pl
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS

RODO
polityka prywatności
mapa strony
kontakt
reklama