Stypendium MEiN dla specjalisty od geodezji matematycznej

W gronie tegorocznych laureatów stypendium ministra edukacji i nauki dla wybitnych młodych naukowców znalazł się dr Krzysztof Nowel – specjalista z zakresu matematycznych aspektów geodezji na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.

Krzysztof Nowel jest pracownikiem Katedry Geodezji na Wydziale Geoinżynierii UWM. Zajmuje się matematycznymi aspektami geodezji, a konkretnie rozwijaniem i doskonaleniem aparatów matematycznych służących opracowaniu wyników pomiarów geodezyjnych.

Jak wyjaśnia pole swoich naukowych zainteresowań, geodezja – jak wiele innych gałęzi nauki, w tym fizyka – powszechnie korzysta z wyników pomiarów, np. wyników pomiarów odległości czy kątów. Niestety, wyniki pomiarów są najczęściej tylko surowymi danymi, tj. nie stanowią interesującej informacji. Aby taką informację z nich wyciągnąć, należy je matematycznie opracować. Prostym przykładem z codziennego życia są odległości do satelitów GNSS, które są „mierzone” przez nasze smartfony. Aby te surowe dane stały się dla nas interesującą informacją, smartfon musi je przekształcić za pomocą odpowiednich algorytmów, czyli matematycznie opracować. W tym przypadku, produktem takiego opracowania (informacją, która nas interesuje) są przede wszystkim współrzędne smartfonu, czyli jego lokalizacja.

Problem polega jednak na tym, że wszystkie wyniki pomiarów, w tym wyniki pomiarów geodezyjnych, są zaburzane różnymi błędami. W konsekwencji produkty opracowań wyników pomiarów (informacje, które nas interesują) również są zaburzone błędami – to jest niestety nieuniknione.

– I tu pojawia się właśnie pole do popisu dla matematyki. Chodzi o to, aby tak opracować/przekształcić wyniki pomiarów (surowe dane), tj. skonstruować taki aparat matematyczny, aby produkt takiego opracowania (informacja, która nas interesuje) miał jak najmniejszy błąd. Dodatkowo, drugim ważnym celem takich opracowań jest kontrola jakości otrzymywanych rozwiązań. „Królowa nauk” pozwala nam bowiem określać m.in. stopień zaufania do otrzymywanych rozwiązań, np. określać prawdopodobieństwo, że błąd naszego rozwiązania (informacji, która nas interesuje) mieści się w jakimś określonym obszarze – wyjaśnia dr Krzysztof Nowel.

Zainteresowania naukowe laureata stypendium dotyczą właśnie takich matematycznych aspektów geodezji, czyli walki o jak największą jakość wyników opracowań geodezyjnych. W przeszłości zajmował się rozwijaniem i doskonaleniem aparatów matematycznych służących opracowaniu geodezyjnych wyników pomiarów przemieszczeń. Efektem tych badań były m.in. trzy prace opublikowane w prowadzonym przez Międzynarodową Asocjację Geodezji (IAG) czasopiśmie „Journal of Geodesy”, w którym publikowane są najbardziej znaczące dla rozwoju geodezji prace naukowe. Dodatkowym potwierdzeniem szczególnego znaczenia wyników tych badań dla rozwoju geodezji było powierzenie dr. Nowelowi napisania rozdziału na temat opracowania geodezyjnych wyników pomiarów przemieszczeń w publikacji „Encyclopedia of Geodesy”, która będzie wydana najprawdopodobniej w przyszłym roku. Zaproszenie to otrzymał od redaktora tej encyklopedii prof. Petera Teunissena – najwybitniejszego obecnie geodety matematycznego. – Jest to dla mnie i dla mojego dotychczasowego dorobku naukowego również ogromne wyróżnienie – podkreśla.

Natomiast aktualnie dr Krzysztof Nowel zajmuje się opracowaniem obserwacji GNSS dla potrzeb precyzyjnego i niezawodnego pozycjonowania satelitarnego, i z tym wiąże swoją naukową przyszłość. Takie badania prowadzi m.in. we współpracy z wybitnymi naukowcami z Holandii i Australii.

– Oczywiście, bardzo cieszę się z otrzymanego stypendium. Tak prestiżowa nagroda utwierdza mnie w przekonaniu, że moja dotychczasowa praca naukowa była ważna i stanowi dla mnie bardzo silną motywację do dalszej pracy. Można powiedzieć, że cieszę się podwójnie, ponieważ badania matematyczne, ze względu na swoją niemedialną naturę, są doceniane i nagradzane w naszym kraju niestety relatywnie rzadko. Dlatego, jestem bardzo wdzięczny Ministerstwu Edukacji i Nauki, że doceniło mój dotychczasowy matematyczny wkład do geodezji, przyznając mi tak prestiżowe stypendium – podkreśla naukowiec.

JK