Jak sztuczna inteligencja zmieni GIS i geodezję?

Odpowiedź na tytułowe pytanie była tematem dzisiejszego (9 czerwca) posiedzenia Rady Infrastruktury Informacji Przestrzennej.

fot. Pixabay

Posiedzenie odbyło się na zdalnie na platformie Zoom

Zagadnienie to prezentował dr hab. Adam Iwaniak, który sztuczną inteligencją (AI) zajmuje się od lat zarówno naukowo (jako pracownik Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu), jak i biznesowo (jako prezes Wrocławskiego Instytutu Zastosowań Informacji Przestrzennej i Sztucznej Inteligencji). Zauważył on, że choć o wykorzystaniu tych rozwiązań w przetwarzaniu danych przestrzennych mówi się już od kilku dekad, to dopiero ostatnie lata przynoszą ogromny postęp w tym zakresie. Składa się na w szczególności popularyzacja rozwiązań big data oraz oprogramowania open source, a także uproszczenie języków programowania, rozwój technologii przetwarzania języka naturalnego (NLP) oraz wdrażanie narodowych strategii rozwoju AI.

Wszystkie te elementy sprawiają, że próg wejścia na ten rynek stał się znacznie niższy niż jeszcze kilka lat temu. – Gdy zaczynałem zajmować się tym zagadnieniem, opracowanie nawet prostej aplikacji bazującej na sztucznej inteligencji wymagało żmudnego pisania tysięcy linijek kodu. Teraz wystarczy przygotowanie nawet kilku linijek, co jest w zasięgu możliwości studenta, który nie opanował jeszcze umiejętności programowania – powiedział Adam Iwaniak.

Co ten dynamiczny rozwój AI oznacza dla szeroko rozumianej branży geodezyjnej? Pierwsze, co przychodzi do głowy, to oczywiście jeszcze lepsza automatyczna analiza zobrazowań lotniczych i satelitarnych, a więc zagadnienia badane przez naukowców już od lat. Ale zdaniem Adama Iwaniaka na możliwości tej technologii w kontekście danych przestrzennych trzeba patrzeć znacznie szerzej. Ogromny niewykorzystany potencjał tkwi chociażby we wspomnianym przetwarzaniu języka naturalnego, dziś powszechnie kojarzonym np. z Asystentem Google i Siri czy z automatycznymi tłumaczami. Według Adama Iwaniaka już za kilka lat rozwiązania te będą nieporównanie popularniejsze niż dziś, co sprawi, że informacja przestrzenna stanie się dostępna dla znacznie szerszego grona użytkowników.

Jak można skutecznie wykorzystać NLP w przetwarzaniu danych przestrzennych? Na posiedzeniu Rady IIP Adam Iwaniak zaprezentował kilka praktycznych przykładów. W jednym z nich algorytmy AI analizowały artykuły prasowe w poszukiwaniu pozytywnych i negatywnych sentymentów, jakie pojawiają się w kontekście poszczególnych części Wrocławia. Badania na ten temat prowadzi dr Iwona Kaczmarek z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Dwa pozostałe przykłady to projekty realizowane przez WIZIPiSI. Pierwszy to algorytm, który łączy dane z usługi Krajowa Integracja Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego oraz z tekstów gminnych uchwał, by dostarczyć użytkownikowi przystępną informację o zapisanym w MPZP przeznaczeniu interesujących go obszarów. Drugi przykład to projekt Bazy Wiedzy o Nieruchomościach, która na podstawie rozproszonych źródeł danych (w tym np. automatycznej analizy aktów notarialnych) generuje raporty o nieruchomościach będące pomocne chociażby w ich wycenie.

Jakie płyną z tego wnioski dla Rady IIP? W ocenie Adama Iwaniaka inwestowanie w rozwój technologii bazujących na sztucznej inteligencji będzie w XXI wieku kluczowe dla budowy nowoczesnej gospodarki. Tu pojawia się nowa rola IIP, a mianowicie dostarczanie danych do uczenia maszynowego. W tym celu należy nie tylko uwalniać kolejne rejestry, ale także dbać o ich integrację oraz harmonizację.

Sztuczna inteligencja daje także możliwość rozwoju zupełnie nowych usług, które służyć będą np. do automatycznego rozpoznawania i ekstrakcji informacji, a także kategoryzacji czy predykcji. Tak oto infrastruktura informacji przestrzennej będzie ewoluować w kierunku infrastruktury wiedzy przestrzennej. – Obecne systemy GIS dostarczają użytkownikowi danych, na bazie których ten może podejmować odpowiednie decyzje. Ale dzięki rozwiązaniom AI decyzje będą mogły być podejmowane samodzielnie przez komputer – podsumował swoje wystąpienie Adam Iwaniak. W toku dyskusji dodał, że rozwój AI to oczywiście nie tylko szanse, ale i zagrożenia, których już dziś musimy być świadomi. A należy do nich zaliczyć chociażby wyeliminowanie niektórych zawodów bądź znaczne zmniejszenie zapotrzebowania na ludzką siłę roboczą w pewnych profesjach.

Co nowego w GUGiK?

Tradycyjnie już podczas posiedzenia Rady IIP główny geodeta kraju zaprezentował podsumowanie działalności GUGiK z ostatnich tygodni. Waldemar Izdebski przedstawił m.in. stan prac nad 7 rozporządzeniami wykonawczymi do Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Trzy są jeszcze w trakcie konsultacji (ws. GESUT, BDOT10k oraz BDOT500 i mapy zasadniczej), przy czym w przypadku tego pierwszego kończą się one już dziś, a ostatniego – 21 czerwca. Trzy kolejne akty (tj. ws. PRG, EMUiA oraz EGiB) są już po konsultacjach i wkrótce będą uzgadniane z Komisją Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego. Na podpis ministra rozwoju czeka natomiast rozporządzenie ws. osnów. W dalszych planach legislacyjnych GUGiK jest nowelizacja Pgik, która ma m.in. zapewnić bezpłatny dostęp do zdjęć lotniczych i map topograficznych.

GGK chwalił się ponadto nowymi usługami pobierania WFS i WCS, rosnącymi statystykami Geoportalu oraz postępami w cyfryzacji geodezji, w tym dotyczącymi wykorzystania elektronicznych narad koordynacyjnych, e-operatów czy wymiany zawiadomień między sądami wieczystoksięgowymi a starostwami. W ramach tej ostatniej funkcji lada moment powinna zostać uruchomiona komunikacja również w drugą stronę, a więc z EGiB do sądów – zapowiedział GGK.

Następne posiedzenie Rady IIP wyznaczono na 15 września.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski