WSA o wymuszaniu wznawiania znaków granicznych

Czy starostwo może żądać od wykonawcy pracy geodezyjnej wznawiania znaków granicznych? Na ten temat wypowiedział się niedawno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie.

Sprawa zaczęła się w marcu 2015 r., gdy geodeta zawiadomił starostę o zakończeniu pracy geodezyjnej polegającej na połączeniu sąsiadujących ze sobą działek ewidencyjnych. Weryfikacja pracy zakończyła się wynikiem negatywnym. W uzasadnieniu starostwo powołało się przede wszystkim na naruszenie art. 39 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, który mówi o wznawianiu znaków granicznych bez przeprowadzania rozgraniczenia. W ocenie urzędu nie wszystkie punkty obwodnicy nowo powstałej działki posiadają dokumentację geodezyjną pozwalającą na wyznaczenie ich pierwotnego położenia. Ponadto starosta zauważył, że w celu aktualizacji bazy EGiB wynikami wykonanych prac geodezyjnych konieczne jest pozyskanie danych spełniających standardy dokładnościowe, o których mowa w § 61 – § 62 rozporządzenia ws. EGiB.

Geodeta nie zgodził się z tymi zarzutami, tłumacząc, że brak jest podstawy prawnej żądania wykonania wyznaczenia punktów granicznych (ustalenia przebiegu granic) na koszt zleceniodawcy w związku z wykonywaniem pracy dotyczącej połączenia działek stanowiących jedną nieruchomość. Podniósł ponadto, że w związku z jego pracą nie następowała aktualizacja bazy danych, a punkty nowopowstałej działki stanowią istniejące punkty bazy operatu ewidencji gruntów, dla którego przeprowadzono modernizację. Zaznaczył także, że wyznaczenie punktów granicznych niektórych granic wykonał na wniosek zleceniodawcy na podstawie bazy EGiB powstałej w wyniku modernizacji. Co więcej – podkreślił geodeta – w odpowiedzi na zgłoszenie pracy geodezyjnej nie podano, że baza ta nie spełnia standardów technicznych.

Tak sprawa trafiła do wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego, a ten utrzymał w mocy decyzję starosty. W uzasadnieniu WINGiK wskazał m.in., że nie można bezkrytycznie przyjmować danych z mapy numerycznej do wyznaczenia punktów granicznych, gdy dane te nie posiadają odzwierciedlenia w materiale źródłowym. Dlatego wykonawca prac przed ich rozpoczęciem powinien dokonać analizy materiałów zasobu geodezyjnego, co wynika z § 6 rozporządzenia ws. standardów…, oceniając, czy dane zawarte w tych materiałach pozwalają na dokonanie czynności wyznaczenia punktów granicznych. Wyniki analizy powinny się zaś znaleźć w sprawozdaniu technicznym.

Geodeta nie zgodził się z argumentami WINGiK-a i odwołał się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ten zaś zaskarżoną decyzję uchylił (sygn. akt III SA/Kr 1585/15).

W pierwszej części uzasadnienia sędziowie zwracają uwagę na nieprawidłowości w protokole weryfikacji. WSA podkreśla, że zawarta tam informacja o zakresie nieprawidłowości powinna być przedstawiona w sposób jasny, czytelny i zrozumiały, a przede wszystkim zawierać konkretne przyczyny uzasadniające zwrot dokumentacji. W badanej sprawie tego jednak zabrakło. W związku z tym wykonawca prac geodezyjnych został pozbawiony możliwości ustosunkowania się na piśmie do wszystkich zarzutów. Gdyby protokół był prawidłowy, to pomiędzy organem a wykonawcą wywiązałaby się merytoryczna i fachowa polemika, która stanowiłaby szczególne postępowanie wyjaśniające przed podjęciem decyzji przez organ I instancji. W toku takiego postępowania wykonawca miałby możliwość przedstawienia swoich merytorycznych zastrzeżeń do protokołu, jakie został zmuszony przedkładać dopiero w odwołaniu i w skardze. I to właśnie jest takie postępowanie, jakiego zabrakło w niniejszej sprawie – podkreśla WSA.

W uzasadnieniu sędziowie podkreślili ponadto, że do wznowienia znaków granicznych dochodzi, gdy istnieją dokumenty wskazujące na położenie punktów granicznych, a na gruncie nastąpiło tylko ich zatarcie, zniszczenie lub uszkodzenie. Instytucja wznowienia ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy znak graniczny został przesunięty, uszkodzony lub zniszczony, a właściciele graniczących nieruchomości nie kwestionują przebiegu linii granicznej wyznaczonej uszkodzonymi znakami granicznymi. Wznowienie znaków granicznych bez przeprowadzania postępowania rozgraniczeniowego jest fakultatywne i zależy od właścicieli nieruchomości. W tych okolicznościach sprawy żądanie organu wznowienia znaków granicznych, gdy istnieją dokumenty wskazujące na położenie punktów granicznych, jest niezasadne.

JK