Integrację danych zaczynamy od Mazowsza

Na kwiecień przyszłego roku planowane jest zakończenie na Mazowszu tzw. projektu norweskiego, którego głównym celem jest poprawa jakości działań administracji przy prowadzeniu, udostępnianiu i aktualizowaniu publicznych rejestrów geodezyjnych. Podsumowanie dotychczasowych prac było jednym z głównych tematów konferencji pod hasłem „Integracja danych geodezyjno-kartograficznych”, która odbyła się 8 grudnia w Warszawie.

Przedsięwzięcie o pełnej nazwie „Wypracowanie i wdrożenie innowacyjnych metod integracji danych katastralnych, mapy zasadniczej i Bazy Danych Topograficznych oraz modernizacja usług publicznych świadczonych przez służbę geodezyjną i kartograficzną” realizuje Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego we współpracy z głównym geodetą kraju, starostą piaseczyńskim oraz prezydentem Płocka. Projekt zainicjowany w 2005 r. jest współfinansowany z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a merytorycznie wspiera go m.in. Norweska Agencja Katastralna.

– Rozwój województwa jest uwarunkowany możliwościami dostępu do aktualnych danych przestrzennych, bez których dziś nie może być mowy o rzetelnej analizie stanu istniejącego, ocenie możliwości inwestycyjnych, monitoringu zmian w regionie, opracowywaniu strategii czy podejmowaniu decyzji – stwierdził marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik (fot. obok). – Prawo własności do wszystkich wyników projektu, w tym opracowanych systemów informatycznych, będzie należeć do Skarbu Państwa (GGK). Dzięki temu możliwe będzie ich nieodpłatne użyczenie wszystkim województwom oraz powiatom – zapewnił marszałek. Kontynuację projektu norweskiego stanowią dwa projekty realizowane w ramach RPO przez samorząd województwa.

O wyzwaniach stojących przed polską służbą geodezyjną i kartograficzną oraz o roli projektu w tych zadaniach mówił wiceprezes GUGiK Jacek Jarząbek. – Dla GUGiK ten projekt jest bardzo ważny, ponieważ wdrażanie pewnych rozwiązań, nawet ryzykownych, na poziomie niewielkiej liczby jednostek pozwoli na ograniczenie do minimum zagrożeń przy przechodzeniu na nowe standardy, nowe technologie. Wdrażając poźniej te rozwiązania na poziomie kraju, będziemy się czuli dużo bezpieczniej – stwierdził Jacek Jarząbek. – Generalnie realizacja inicjatyw europejskich przybliża nas do osiągnięcia pewnych celów, podnoszenia jakości, ale równocześnie pozwala nam na zdobycie środków – dodał.

Jon Arne Trollvik (fot. obok) z Norweskiej Agencji Katastralnej (The Norwegian Mapping and Cadastre Authority, NMCA) przedstawił doświadczenia tej służby w budowie krajowej infrastruktury informacji przestrzennej. Już w 1986 r. przyjęto tam narodowy standard wymiany danych. Mimo iż Norwegia nie jest członkiem UE, to swoją narodową SDI pod nazwą „Norge digitalt” (Cyfrowa Norwegia) formalnie realizuje zgodnie z wytycznymi dyrektywy INSPIRE (w br. zaimplementowano ją do norweskiego prawa), a także bazując na standardach ISO serii 191xx i specyfikacjach OGC. Jednym z efektów prac prowadzonych przez urząd było uruchomienie w 2004 roku narodowego geoportalu. W „Norge digitalt” współdziała obecnie ponad 600 instytucji, w tym 430 samorządowych, i – co ciekawe – również przedstawiciele dostawców energii elektrycznej (118).

Proponowany model funkcjonowania baz danych rejestrów referencyjnych zaprezentował Jerzy Zieliński, dyrektor Departamentu Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej GUGiK.
– Jesteśmy na takim etapie budowy baz danych, że zapominamy o opracowaniach analogowych, zapominamy też powoli o prostym modelu wektorowym (choć mapa zasadnicza ciągle jest tak prowadzona). Przechodzimy na formę obiektową czy relacyjno-obiektową. Utrudnia nam to wszystko brak standardów dotyczących bieżącej, szybkiej aktualizacji. Trwają prace – zarówno w projekcie, jak i w GUGiK – nad systemami zarządzania, które pozwalałyby nam te bazy danych w miarę na bieżąco aktualizować. Dyrektor Zieliński zadeklarował też, że wszystkie obiecywane standardy powinny ukazać się w przyszłym roku, a przedłużający się proces ich opracowywania usprawiedliwiał ścieraniem się poglądów (wizji) dotyczących prowadzenia rejestrów w służbie geodezyjnej i kartograficznej.

Istotną częścią spotkania była prezentacja dotychczasowych wyników projektu, który wkracza w decydującą fazę realizacji, a także zastosowanych technologii informatycznych. Rezultaty projektu w zakresie koncepcji bieżącej aktualizacji bazy danych obiektów topograficznych oraz możliwości integracji danych zarządzanych przez służbę geodezyjną i kartograficzną omówili geodeta województwa mazowieckiego Krzysztof Mączewski (fot. obok) oraz Ewa Janczar z Biura Geodety Województwa Mazowieckiego.
– Ideą projektu jest znalezienie wspólnego języka między tworzonymi zbiorami danych na poziomie powiatowym i wojewódzkim oraz wyprowadzenie wniosków w stosunku do zbiorów danych tworzonych na poziomie krajowym z uwzględnieniem aktualnych regulacji prawnych – stwierdził Krzysztof Mączewski. – I dopiero suma tych wszystkich zbiorów pozwoli nam na zaprezentowanie obrazu, który dzisiaj rozumiemy jako mapę zasadniczą. Proponujemy też, żeby z poziomu powiatowego stworzyć możliwość aktualizowania danych wojewódzkich tworzących Topograficzną Bazę Danych – dodał.

W ramach projektu opracowano m.in. specyfikacje modeli pojęciowych danych georeferencyjnych dla bazy danych szczegółowych osnów geodezyjnych, ewidencji gruntów i budynków, geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu, bazy danych obiektów topograficznych objętych zakresem treści mapy zasadniczej, bazy danych obiektów topograficznych z numerycznym modelem rzeźby terenu, a także rejestru cen i wartości nieruchomości oraz mapy hydrograficznej i sozologicznej. Modele danych były – jak stwierdził wiceprezes GUGiK – istotnym krokiem w przełamaniu obawy przed zdecydowaną zmianą tego, co do tej pory funkcjonowało. W ramach tworzenia tych modeli odbyła się pełna analiza zarówno stanu prawnego, jak i wartości rejestrów, atrybutów. One oczywiście ewoluują i będą ewoluowały (takie są też założenia projektu), choćby ze względu na nowe rozwiązania prawne.
Sformułowano też propozycje procedur głównych i szczegółowych aktualizacji BDOT, a dla wszystkich procedur opracowane zostały specyfikacje usług sieciowych. Opracowano też m.in. propozycje: zasad generalizacji, kontroli oraz tzw. aktualizacji wymuszonej, szczegółowych zasad wersjonowania obiektów oraz zasad i biblioteki wizualizacji danych. Procedury te zostaną wdrożone w systemach informatycznych, które powstają w ramach projektu.

W realizowanych rozwiązaniach informatycznych zdecydowano się na wykorzystanie mechanizmów modelowania danych opartych na architekturze SOA z wykorzystaniem Szyny Procesów Biznesowych (ESB). Dane będą przekazywane pomiędzy bazami i rejestrami za pomocą usług sieciowych (nie ma zapisu danych na nośnikach plików). Założono też wykorzystanie GML jako standardu wymiany danych.

W konferencji udział wzięli również m.in.: radca ministra Ambasady Królestwa Norwegii w Warszawie Sidsel Bleken, naukowcy wspomagający opracowywanie rozwiązań merytorycznych w projekcie, tj. profesorowie Wojciech Pachelski, Jerzy Gaździcki oraz Jerzy Balcerzak, członkowie Rady ds. INSPIRE, przedstawiciele firm i administracji geodezyjno-kartograficznej. Współorganizatorami konferencji byli: główny geodeta kraju, samorząd województwa mazowieckiego, prezydent Płocka i starosta piaseczyński.

Anna Wardziak