Kwestię tę – na prośbę zarządu Związku Gmin Warmińsko-Mazurskich – podniosła posłanka Urszula Pasławska.
W interpelacji zwróciła uwagę, że relatywnie krótki termin vacatio legis przepisów wprowadzonych nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (upzp) z 2023 r. spowodował, że niemal wszystkie pracownie urbanistyczne w Polsce zaangażowały się w opracowywanie planów ogólnych, co uniemożliwia im podpisywanie umów na sporządzanie projektów decyzji WZ.
„Problem w tym, że wspomniana ustawa umożliwia nadal uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy na dotychczasowych, bardziej liberalnych zasadach. Efektem jest lawinowy wzrost wniosków o wydanie decyzji WZ, których gminy ze względu na braki kadrowe nie są w stanie wydawać w ustawowym 90-dniowym terminie. Tymczasem za każdy dzień zwłoki w wydaniu decyzji WZ gminy muszą zapłacić karę w wysokości 500 zł, co znacznie przekracza ich możliwości finansowe” – podkreśliła posłanka.
W związku z tym wystosowała do Ministerstwa Rozwoju i Technologii cztery pytania. Odpowiedzi na nie udzielił sekretarz stanu Michał Jaros.
1. Czy MRiT podjęło działania legislacyjne umożliwiające gminom zawieszenie postępowań dotyczących wydania decyzji WZ do czasu sporządzenia planów ogólnych?
Obecnie w MRiT nie są prowadzone [takie – red.] prace (…). Przepisy nowelizujące upzp obowiązują od 24 września 2023 r. i dotychczas nie zgłaszano konieczności ich zmiany w tym zakresie. Niemniej MRiT monitoruje sytuację i w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby będzie podejmował odpowiednie działania.
2. Czy resort rozważa zawieszenie naliczania gminom kar finansowych za opóźnienia w wydaniu decyzji WZ będące efektem braków kadrowych i dużej liczby wniosków?
Ministerstwo z uwagą pochyla się nad każdym zgłaszanym problemem i również w tym przypadku, jeśli stwierdzona zostanie potrzeba zmian przepisów, zostaną podjęte prace legislacyjne.
3. Jakie są plany resortu w kwestii wsparcia gmin w zakresie sporządzania planów ogólnych, na przykład poprzez zwiększenie środków finansowych lub uproszczenie procedur?
Całość środków finansowych przewidzianych na finansowanie sporządzenia planów ogólnych pochodzi z KPO, bez angażowania środków krajowych. Na chwilę obecną nie ma więc możliwości zwiększenia finansowania.
Odnosząc się do postulatu uproszczenia procedur, informuję, że procedura sporządzania planu ogólnego jest bardzo zbliżona do procedury sporządzania planu miejscowego i ministerstwo nie planuje systemowych zmian w tym zakresie.
4. Czy możliwe jest wydłużenie ustawowego terminu na sporządzenie planów ogólnych poza obecnie zapowiadany koniec czerwca 2026 r, na przykład do końca 2026 roku?
MRiT śledzi z uwagą opinie dotyczące możliwości dotrzymania terminu na sporządzenie planów ogólnych, stąd decyzja o przesunięciu terminu obowiązywania studium o pół roku. Zmiana taka nie narusza terminów przyjętych w kamieniu milowym przewidzianym do realizacji w ramach KPO (…).
Decyzja w sprawie wyznaczenia innego terminu może być podjęta na szczeblu władz centralnych w porozumieniu z Unią Europejską, w powiązaniu z ustaleniami dotyczącymi realizacji innych zobowiązań, przy zachowaniu gwarancji finansowania.
Na koniec warto przypomnieć, że 24% gmin biorących w udział w badaniu Geoforum.pl stwierdziła, że wzrost liczby wniosków o wydanie „wuzetek” względem okresu sprzed nowelizacji prawa jest większy lub równy 100%.
