• Suwerenność cyfrowa i bezpieczeństwo Polski
NSIS-Cloud łączy repozytorium danych satelitarnych dla Polski oraz skalowalne środowisko obliczeniowe. Usługa NSIS-Cloud to strategiczny polski projekt, który stanowi krok milowy w rozwoju wykorzystania danych z obserwacji satelitarnych w polskiej administracji, nauce i biznesie. CloudFerro, największa polska firma sektora kosmicznego, rozpocznie świadczenie usługi NSIS-Cloud jeszcze w tym roku.
NSIS-Cloud to środowisko chmury obliczeniowej zintegrowane z repozytorium zawierającym pełne archiwum danych programu Copernicus oraz krajowych zasobów satelitarnych dla Polski. Co istotne, to także autonomiczny dostęp do wysokowydajnej infrastruktury chmurowej, w tym najnowocześniejszych procesorów graficznych niezbędnych do rozwoju modeli sztucznej inteligencji.
Usługa świadczona przez CloudFerro wykorzystuje technologie open-source, czyli o otwartym kodzie, co czyni ją niezależną od usług, technologii czy oprogramowania dostarczanych przez inne podmioty lub posiadających ograniczenia licencyjne. Działanie usług opiera się na kompetencjach zespołu inżynierskiego zlokalizowanego w Polsce i Europie. Co ważne, infrastruktura chmury NSIS-Cloud czyli wszystkie komponenty systemu informatycznego, w całości należą do polskiego dostawcy i są zlokalizowane na terenie Polski. To z kolei gwarantuje wysoki poziom bezpieczeństwa technologicznego i operacyjnego, równocześnie pozwalając na dalszy rozwój autonomicznych rozwiązań. Projekt wpisuje się w ogłoszoną w ubiegłym roku strategię cyfryzacji państwa, która zakłada m.in. otwarty dostęp do danych wspierający innowacje i podnoszący efektywność administracji.
NSIS-Cloud da Polsce pełną autonomię w dostępie i wykorzystaniu danych z obserwacji satelitarnych Ziemi. To z kolei przełoży się na tworzenie innowacji w różnych dziedzinach gospodarki. Będzie to również istotny krok w rozwoju sektora kosmicznego oraz zwiększeniu bezpieczeństwa i autonomii technologicznej Polski.
– NSIS-Cloud to jedno z najważniejszych przedsięwzięć POLSA realizowanych na rzecz rozwoju sektora kosmicznego – powiedziała Jolanta Orlińska, dyrektor Departamentu Obserwacji Ziemi POLSA. – Udostępnienie platformy dla twórców rozwiązań bazujących na danych satelitarnych otwiera nowe możliwości. Została ona kompleksowo wyposażona w nowoczesne usługi i narzędzia, zaprojektowane zgodnie z najnowszymi standardami i technologiami. Dzięki temu platforma nie tylko podniesie poziom i zakres prowadzonych badań, ale także zwiększy podaż innowacyjnych produktów, usług i aplikacji. Skorzystają z nich zarówno instytucje administracji publicznej, jak i przedsiębiorstwa. To unikalne połączenie przestrzeni do prezentacji najnowocześniejszych technologii, osiągnięć i oferty krajowego sektora kosmicznego, oraz do prowadzenia działalności przez naukowców i producentów w niezależnym, dedykowanym, nowoczesnym i bezpiecznym środowisku o szerokim wachlarzu rozlicznych możliwości funkcjonalnych i technicznych – dodała.
• Nowoczesne narzędzia, aplikacje i dostęp do kluczowych informacji
NSIS-Cloud będzie efektywnym środowiskiem do wykorzystywania danych satelitarnych do prowadzenia zaawansowanych analiz, uczenia modeli sztucznej inteligencji, a także tworzenia i udostępniania innowacyjnych aplikacji. Specjaliści będą mogli m.in. tworzyć zaawansowane aplikacje monitorujące zmiany klimatyczne, stan roślinności czy skutki klęsk żywiołowych. Usługa zapewni efektywne i ciągłe dostarczanie informacji i analiz o krytycznym znaczeniu dla podejmowania decyzji, sprawowania funkcji nadzorczych i kontrolnych oraz organizacji życia społecznego i gospodarczego. Dane te mogą także służyć bezpieczeństwu i obronności.
Nowa platforma znacząco usprawni działanie administracji publicznej, umożliwiając przyjazne użytkownikowi i efektywne wykorzystanie narzędzi chmurowych do analizy danych satelitarnych m.in. z programu Copernicus, a w przyszłości także z planowanych polskich satelitów obserwacyjnych. Użytkownicy NSIS-Cloud zyskają dostęp do nowoczesnych narzędzi analitycznych, w tym systemów do masowego przetwarzania danych satelitarnych w skali całego kraju oraz narzędzi do tworzenia aplikacji AI. System ułatwi także współpracę jednostek administracji publicznej i nauki nad wspólnymi projektami. Otworzy to nowe możliwości w zakresie monitoringu środowiskowego, analiz geograficznych, zarządzania kryzysowego oraz badań naukowych. Przyczyni się to również do popularyzacji technologii kosmicznych oraz dalszego rozwoju innowacyjnych rozwiązań opartych na analizie danych satelitarnych w Polsce.
– NSIS-Cloud to nie tylko chmura obliczeniowa, ale przede wszystkim zaawansowane środowisko, które pozwoli użytkownikom w pełni wykorzystać potencjał danych satelitarnych – podkreślił dr Maciej Krzyżanowski, prezes CloudFerro. – Środowisko to z jednej strony zapewni dostęp do wstępnie przetworzonych danych, a z drugiej – miejsce do wytworzenia i zainstalowania zaawansowanych aplikacji analitycznych, a na koniec zapewni decydentom dostęp do informacji wytwarzanych przez te aplikacje – zaznaczył.
• Fundament krajowego ekosystemu informacji satelitarnej
Platforma chmurowa NSIS-Cloud będzie głównym komponentem ekosystemu Narodowego Systemu Informacji Satelitarnej (NSIS). NSIS-Cloud realizowany będzie w sześciu etapach obejmujących m.in. stworzenie koncepcji, uruchomienie infrastruktury chmurowej, zasilenie jej danymi satelitarnymi, integrację z istniejącą pilotażową Platformą NSIS oraz dostarczanie usługi funkcjonowania platformy i wsparcia użytkowników przez 21 miesięcy. W przedsięwzięciu jako członek konsorcjum uczestniczy także GISPartner – firma specjalizująca się w dostarczaniu rozwiązań geoprzestrzennych oraz systemów informacji geograficznej (GIS).
– Wnosimy do projektu nasze nowoczesne rozwiązania GIS i technologie, w tym autorską platformę iMapCLOUD, która zapewni stabilne, bezpieczne i skalowalne środowisko do przechowywania, analizy oraz wizualizacji danych satelitarnych – powiedział Andrzej Szostek, prezes zarządu firmy GISPartner. – W ramach projektu dostarczymy oprogramowanie do marketplace, chmurę danych dla aplikacji oraz narzędzia do analizy i przetwarzania oraz zapewnimy interoperacyjność danych. System będzie otwartą platformą, dającą użytkownikom elastyczność w korzystaniu z zasobów – tłumaczył.
Dane dostępne na platformie NSIS-Cloud będą obejmować:
• Dane optyczne i radarowe z satelitów Sentinel-1, -2, -3, -5P i -6 dla obszaru terytorium Polski z buforem 500 km.
• Produkty serwisów Copernicus dla obszaru terytorium Polski z buforem 500 km, np. wysokorozdzielcze mozaiki CLMS VHR z 2012 i 2018 roku.
• Miesięczną bezchmurną mozaikę wskaźnika NDVI pozyskanego ze zobrazowań Sentinel-2 dla obszaru terytorium Polski z buforem 500 km.
• Numeryczne modele terenu SRTM i Aster GDEM
• Wybrane produkty pozyskane z amerykańskich misji Landsat, MODIS i VIIRS.
• Dane meteorologiczne i atmosferyczne wspierające modelowanie klimatyczne.
• Produkty analityczne, takie jak mapy zmian pokrycia terenu, analizy wilgotności gleby czy indeksy roślinności (NDVI, LAI).
• Dane do zarządzania kryzysowego i monitoringu zagrożeń, jak powodzie, pożary.
• Repozytorium danych historycznych i archiwalnych obrazów satelitarnych, umożliwiające analizę długoterminowych trendów.
• Dane statystyczne i gospodarcze – dane GUS, granice administracyjne, ewidencja gruntów, rejestry budowlane.
W ramach realizacji projektu, oprócz platformy NSIS-Cloud, powstanie także portal dostępowy, repozytorium danych programu Copernicus i krajowych, środowisko obliczeniowe oraz narzędzia do pobierania, indeksowania, wyszukiwania, wizualizacji i udostępniania danych, także poprzez API i usługi sieciowe. Platforma będzie udostępniała narzędzia do systematycznego i masowego przetwarzania danych satelitarnych z możliwością implementacji skomplikowanych łańcuchów przetwarzania, a docelowo z możliwością pełnego przetwarzania surowych danych (CADU) z planowanych polskich satelitów obserwacyjnych. Całość zostanie zintegrowana z pilotażową Platformą NSIS, zapewniając kompleksową obsługę, wsparcie użytkowników i szkolenia.
W przetargu na budowę NSIS-Cloud wpłynęły dwie oferty. Oprócz konsorcjum firm CloudFerro Warszawa i GISPartner Wrocław (wartość oferty 19,650 mln zł) swoją propozycję przedstawiła także spółka Virtus Lab Rzeszów (23,047 mln zł). Budżet zamawiającego wynosił 27,580 mln zł.
