Długa droga w kosmos: raport NIK o sektorze kosmicznym w Polsce

Najwyższa Izba Kontroli za niewystarczające uznała działania podmiotów realizujących cele wynikające z Polskiej Strategii Kosmicznej. Nierealizowanie zobowiązań międzynarodowych w ocenie NIK negatywnie wpływało na wizerunek Polski jako kraju, który pretenduje do aktywnego udziału w europejskiej polityce kosmicznej.

Kluczowym dokumentem określającym cele rozwoju sektora kosmicznego w Polsce jest Polska Strategia Kosmiczna (PSK), która weszła w życie 18 lutego 2017 r. na mocy uchwały nr 6 Rady Ministrów z 26 stycznia 2017 r. w sprawie przyjęcia Polskiej Strategii Kosmicznej.
Kontrola NIK objęła Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Ministerstwo Obrony Narodowej, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, Polską Agencję Kosmiczną i Agencję Rozwoju Przemysłu SA. Izba negatywnie oceniła ograniczoną skuteczność działań na rzecz wdrożenia najważniejszych zadań wymienionych w PSK, realizowanych przez ministra właściwego do spraw gospodarki oraz Polską Agencję Kosmiczną. Nie stworzono systemu koordynacji oraz monitorowania stopnia wykonania celu strategicznego, celów szczegółowych i wskaźników realizacji przypisanych do poszczególnych celów. Nie został też opracowany system bieżącego monitorowania wykonania zadań.

Po przeprowadzeniu kontroli NIK wskazała m.in. na:
• nieskończone prace POLSA nad Krajowym Programem Kosmicznym (KPK), który zgodnie z założeniami miał być opracowany do końca 2020 r. – przedłożony projekt nie spełniał wymagań dla tego typu dokumentu i został zaopiniowany negatywnie;
• nieskuteczne przejęcie prac nad KPK przez ministra właściwego do spraw gospodarki – pomimo wielokrotnych uzupełnień i korekt projektu Programu na przestrzeni ponad trzech i pół roku żadna z przygotowanych wersji nie spełniła wymogów Zespołu ds. Programowania Prac Rządu i nie została skierowana do rozpatrzenia przez Radę Ministrów;
• nierzetelną współpracę ministra ds. gospodarki z podmiotami zaangażowanymi w przygotowanie KPK;
• nieefektywne prace nad projektem ustawy o działalności kosmicznej;
• brak rozporządzenia wykonawczego do art. 3a ustawy o Polskiej Agencji Kosmicznej, które ma określić warunki i tryb udzielania wsparcia przez Agencję – pomimo upływu ponad czterech lat od wejścia w życie delegacji ustawowej rozporządzenie nie zostało wydane;
• niewystarczające wsparcie sektora kosmicznego – wsparcie ministra do spraw gospodarki ograniczało się w zasadzie do przekazania wkładu polskiego do ESA i rekomendacji projektów we współpracy z Zespołem ds. Polityki Kosmicznej;
• niezrealizowane cele działalności Zespołu ds. Polityki Kosmicznej – zespół nie realizował postawionego przed nim celu, którym było zapewnienie ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wsparcia merytorycznego przy realizacji zadań w zakresie polityki kosmicznej w Polsce, w tym wykonywania analiz i oceny realizacji założeń polskiej polityki kosmicznej i krajowego programu dotyczącego sektora kosmicznego;
• nierzetelne informacje POLSA o procedurze rejestracji obiektów kosmicznych.

Pozytywnie oceniono natomiast opracowany z inicjatywy pełnomocnika ministra obrony narodowej do spraw przestrzeni kosmicznej „Resortowy plan implementacji Polskiej Strategii Kosmicznej” oraz działalność pełnomocnika MON do spraw przestrzeni kosmicznej.
Wnioski pokontrolne zostały przekazane właściwym instytucjom.

Pełen raport dostępny jest TUTAJ.

Źródło: NIK, OH