Co zmieni się w rozporządzeniu ws. osnów?

Ponad 200 uwag wpłynęło do nowego rozporządzenia ws. osnów w toku konsultacji i uzgodnień. Które z nich uwzględniono w kolejnej wersji projektu?

Nowe wytyczne ogólne dla zakładania i utrzymywania osnów (wg pierwotnej wersji projektu)

Przypomnijmy, że w poprzednich wiadomościach szczegółowo przedstawiliśmy propozycje zmian zgłoszone do projektu rozporządzenia ws. osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych przez: Geodezyjną Izbę Gospodarczą, Stowarzyszenie Geodetów Polskich, Sekcję Geodezji i Geodynamiki Komitetu Geodezji PAN, a także przez Stowarzyszenie „Geodeci dla RP”.

W uwagach tych i innych podmiotów często powtarzała się kwestia zmiany sposobu numeracji punktów osnowy, jaką ma wprowadzić nowe rozporządzenie. Padały argumenty, że może to spowodować niepotrzebne zamieszanie w bazach danych. GUGiK nie chce jednak wycofać się z tej zmiany. „Zapisy projektowanego rozporządzenia nie narzucają obowiązku przenumerowania punktów osnów w momencie wejścia w życie niniejszego aktu prawnego” – argumentuje Urząd. Dodaje jednocześnie, że nowa numeracja będzie dotyczyć tylko punktów nowozakładanych. Uwzględniono natomiast propozycję GEOPOZ dotyczącą zwiększenia dopuszczalnych wartości w trzecim członie identyfikatora punktu.

SGP zwróciło uwagę, że z nowego rozporządzenia niepotrzebnie usunięto: schematy aplikacyjne UML, katalogi obiektów i atrybutów, a także kody TOPO i KARTO. GUGiK wyjaśnia jednak krótko, że z załączników tych zrezygnowano, gdyż „nie mogły być w praktyce zastosowane”.

Stowarzyszenie zauważa także, że w projekcie brak jest jakichkolwiek zapisów w odniesieniu do „starych osnów”, niezakwalifikowanych jako punkty osnów wg aktualnego rozporządzenia, a nadal wykorzystywanych w procesach pomiarowych jako punkty osnowy pomiarowej. To samo dotyczy poboczników. Tematyka osnów pomiarowych wykracza poza delegację ustawową dla projektowanego rozporządzenia, z kolei dane dotyczące poboczników nie były elementem baz danych osnów – odpowiada GUGiK.

W konsultacjach przewijała się także kwestia wymogu prowadzenia przynajmniej 45-minutowej sesji przy zakładaniu osnowy techniką GNSS, co w ocenie niektórych organizacji nie przystaje do współczesnych możliwości sprzętu satelitarnego. W odpowiedzi na te uwagi GUGiK zmienił brzmienie kwestionowanego przepisu na następujące: „2) nie mniej niż jedna trzecia wyznaczanych punktów musi posiadać obserwacje wykonane w dwóch niezależnych sesjach pomiarowych; 3) długość sesji pomiarowej musi być dostosowana do warunków wykonywania pomiarów, zapewniając osiągnięcie wymaganej dokładności”.

Stowarzyszenie „Geodeci dla RP” wyszło z kolei z propozycją zabezpieczenia znaków punktów osnowy poprzez wprowadzenie tzw. świadków punktów osnowy, mających pełnić funkcję informacyjno-edukacyjną. GUGiK nie uwzględnił jednak tej uwagi. Jak bowiem argumentuje, przyjęcie tej propozycji spowodowałoby dodatkowe, często nieuzasadnione koszty związane ze stabilizacją punktów osnowy.

Bodaj najcięższe zarzuty wobec tego projektu wysunęła Sekcja Geodezji i Geodynamiki PAN. Jej przedstawiciele stwierdzili m.in., że w projekcie zagubiona została podstawowa różnica pomiędzy osnowami: fundamentalną, bazową i szczegółową. Proponowanym przepisom wytknięto również, że nie uwzględniają one postępu technologicznego i naukowego w geodezji. „Jesteśmy przekonani, iż rozporządzenie w obecnym jego kształcie nie jest do naprawienia. Uważamy, że projekt powinien być kompletnie przepisany” – napisał przewodniczący sekcji prof. Janusz Bogusz. „Uwaga nie zawiera konstruktywnej propozycji legislacyjnej” – odpowiedział GUGiK na większość ogólnych postulatów PAN. W szczegółach odniesiono się natomiast do wybranych uwag, np. dotyczących zasad kwalifikowania stacji ASG-EUPOS do poszczególnych kategorii osnów.

W toku konsultacji GUGiK uwzględnił kilkadziesiąt uwag dotyczących np. definicji (choćby „wysokości normalnej”) czy uspójnienia projektu z rozporządzeniem ws. odniesień przestrzennych. Dokonano także kilku zmian w tabelach załącznika 1, które określają minimalne zagęszczenie punktów osnowy oraz terminy okresowych przeglądów (patrz rys. powyżej). Z raportu z konsultacji nie wynika jednak, jaka jest ich ostateczna forma. Zrezygnowano ponadto ze szczegółowego określenia sposobu wyznaczenia wysokości przy zakładaniu szczegółowej osnowy geodezyjnej poziomej z wykorzystaniem techniki GNSS. W związku z powyższym usunięto ust. 9 w rozdziale 6 załącznika 1 do rozporządzenia. Uwzględniono również uwagę SGP, które postulowało przygotowanie „tabeli przekodowań” typów stabilizacji punktów osnowy z dotychczasowego rozporządzenia do nowego.

Na wniosek Związku Powiatów Polskich przeredagowano ponadto przepisy przejściowe. Ich nowe brzmienie ma być następujące:

„20. 1. Bazy danych podstawowych osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych utworzone na podstawie dotychczasowych przepisów stają się bazami danych, o których mowa w § 15 ust. 1, z zachowaniem dotychczasowej numeracji punktów.
2. Bazy danych szczegółowych osnów geodezyjnych utworzone na podstawie dotychczasowych przepisów stają się bazami danych, o których mowa w § 15 ust. 2, z zachowaniem dotychczasowej numeracji punktów.
§ 21. 1. Właściwy organu Służby Geodezyjnej i Kartograficznej w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia dostosowuje atrybut typ stabilizacji zgodnie z ust. 4 w rozdziale 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia.”

Pełne zestawienie uwag wraz z odniesieniem się do nich autorów rozporządzenia można znaleźć na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na newsletter!

Jerzy Królikowski