Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
2020-05-14 | Geodezja, Mapy

Monitorowanie zmian gleby a zarządzanie miastem

Na podstawie oryginalnej metody bazującej na wybranych metrykach krajobrazowych naukowcy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu precyzyjnie wskazali najsilniej przekształcone w wyniku działalności człowieka gleby w Inowrocławiu oraz obszary, na których straty najbardziej żyznych gleb są największe. Wyniki ich badań mogą wspierać planowanie przestrzenne i projektowanie krajobrazu.


Ilustracja: Monitorowanie zmian gleby a zarządzanie miastem <br />
Fot. Andrzej Romański
Fot. Andrzej Romański

Mgr Sylwia Pindral, dr hab. Rafał Kot, dr hab. Piotr Hulisz oraz dr hab. Przemysław Charzyński z Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej opublikowali artykuł pt. „Landscape metrics as a tool for analysis of urban pedodiversity” w „Land Degradation and Development”, jednym z najbardziej renomowanych czasopism naukowych w zakresie nauk o środowisku i nauk o glebie.
Publikacja jest częścią cyklu przygotowywanego w ramach rozprawy doktorskiej mgr Pindral, której promotorem jest dr hab. Hulisz.

Autorzy artykułu tłumaczą, że urbanizacja jest głównym czynnikiem determinującym rozkład przestrzenny ludności na świecie. Według danych ONZ z 2018 r. aż 55% populacji zamieszkuje obszary zurbanizowane. Dla porównania w 1950 r. było to zaledwie 30%, a prognozy na rok 2050 przewidują, że około 70% światowej populacji będzie skupionych w miastach. Autorzy wyjaśniają, że w czasie rozwoju miast użytkowanie gleb – pierwotnie wykorzystywanych do celów rolniczych i zapewniających szeroki zakres usług ekosystemowych, takich jak np. produkcja żywności i biomasy, filtracja i zatrzymywanie zanieczyszczeń oraz gromadzenie wody i zasobów składników odżywczych – ulega dużym zmianom. Jest to przede wszystkim związane z zajmowaniem terenów na cele mieszkaniowe, handlowe, przemysłowe i komunikacyjne. Proces ten prowadzi często do degradacji lub utraty cennych zasobów glebowych, dlatego też monitorowanie niekorzystnych zmian, racjonalne planowanie przestrzenne i ochrona środowiska glebowego są tak ważnymi aspektami skutecznego zarządzania miastem.

– Na obszarach zurbanizowanych badania struktury przestrzennej gleb są rzadko prowadzone – zauważa mgr Sylwia Pindral, doktorantka na Wydziale Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej. – Jednym ze sposobów oceny jakościowej i ilościowej struktury przestrzennej pokrywy glebowej jest analiza jej różnorodności. W najogólniejszym ujęciu, różnorodność gleb rozumiana jest jako zmienność jednostek glebowych lub ich właściwości na określonym obszarze. Jedną z najczęściej stosowanych metod w analizie różnorodności gleb są metryki krajobrazowe. Umożliwiają one ilościową analizę struktury przestrzennej krajobrazu, których obliczenia opierają się na rozmieszczeniu, sąsiedztwie, kształcie czy obfitości występowania poszczególnych jednostek (płatów) wyróżnionych na mapach – dodaje.

Celem badań było opracowanie nowej ilościowo-jakościowej metody oceny różnorodności gleb miejskich z zastosowaniem metryk krajobrazowych oraz określenie stopnia ich przekształcenia. Metoda proponowana przez naukowców z UMK bazuje na wykorzystaniu oryginalnego wskaźnika zróżnicowania gleb na podstawie statystycznie uzasadnionego wyboru kilku metryk krajobrazowych.
Wykorzystuje ona koncepcję, która łączy doświadczenia pracowników Katedry Geomorfologii i Paleogeografii Czwartorzędu (metodyka badań i ocena georóżnorodności) oraz Katedry Gleboznawstwa i Kształtowania Krajobrazu (klasyfikacja gleb obszarów miejskich).

Naukowcy prowadzili badania w Inowrocławiu. – Najważniejszymi kryteriami wyboru tego miasta, jako poligonu badawczego w kontekście wypracowania metodyki oceny zróżnicowania i analiz przekształceń gleb, były jego stosunkowo jednorodna, pierwotna pokrywa glebowa (głównie czarne ziemie) oraz wielofunkcyjność. Jest to ośrodek przemysłowy, uzdrowiskowy, transportowy, gdzie duże znaczenie mają także rolnictwo i rozwój funkcji usługowej. Przekształcenia gleb spowodowane działalnością przemysłową oraz naturalne wypływy wód mineralnych przyczyniły się tam do powstania i rozwoju siedlisk roślinności słonolubnej, unikatowej w skali kraju – tłumaczy mgr Pindral.

Wypracowana i zastosowana przez naukowców z UMK jakościowo-ilościowo procedura pozwoliła zidentyfikować i precyzyjnie wskazać obszary o największej fragmentacji krajobrazu, a tym samym gleb najsilniej przekształconych przez człowieka. Ze względu na to, że Inowrocław zlokalizowany jest głównie na czarnych ziemiach – glebach bardzo żyznych dla rolnictwa i cennych dla zachowania bioróżnorodności, istotna jest ocena skali przekształceń i możliwych zagrożeń wynikających z utraty powierzchni jednych z najżyźniejszych gleb w Polsce. Poza tym mapy różnorodności gleb miejskich mogą być cennymi narzędziami wspierającymi planowanie przestrzenne miast i ochronę ich ekosystemów.
– Nasze badania wydają się być uniwersalne – mówi mgr Pindral. – Opracowaną metodę analizy różnorodności gleb można modyfikować w zależności od specyfiki badanego obszaru i dostępności materiałów kartograficznych. Obecnie prowadzimy dalsze prace polegające na weryfikacji terenowej uzyskanych wyników, a także wdrożeniu opracowanej metody w analizach pokrywy glebowej innych ośrodków miejskich, np. Torunia, zróżnicowanych pod względem powierzchni i liczby ludności – dodaje.

Marcin Behrendt (UMK w Toruniu)


«« powrót

Udostępnij:
udostępnij na Facebook
   

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.



zobacz też:

WSA: aktualizacja EGiB a gleboznawcza klasyfikacja gruntów

Czy przy pracach geodezyjnych polegających na zmianie zasięgu użytku gruntowego...

Przepychanki ws. kwalifikacji dla gleboznawców

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało propozycję ustawowego określenia kwalifikacji dla...


wiadomości

GEOPRYZMAT
RASZYN

Instrumenty optyczne, GPS i skanery. Wyłączny dystrybutor marek Pentax i Kolida

GEOPRYZMAT
RASZYN

Serwis gwarancyjny i pogwarancyjny instrumentów firmy Pentax, Kolida i innych.
    poprzedni miesiąc następny miesiąc
ponwtśroczwpiąsobnie
123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930
strzałka w dółnadchodzące wydarzenia
2025-04-07 | ON-LINE
Otwarte seminarium nt. wykorzystania danych Copernicus
Centrum Badań Kosmicznych PAN oraz Instytut Geodezji i Kartografii zapraszają na seminarium on-line...
więcej
2025-04-14 | WARSZAWA oraz ONLINE
Wykorzystanie wieloźródłowych danych przestrzennych oraz metod wizualizacji wyników pomiarów
„Wykorzystanie wieloźródłowych danych przestrzennych oraz metod wizualizacji wyników pomiarów...
więcej
2025-04-14 | ON-LINE
Zieleń w planowaniu przestrzennym i procesie rewitalizacji - uwarunkowania prawne
Spotkanie przeznaczone jest dla przedstawicieli gmin z terenu całego kraju. Program webinarium:...
więcej
2025-04-25 | POZNAŃ
Geograficzne aspekty badań nad krajobrazem, turystyką i rekreacją oraz planowaniem przestrzennym
Konferencja naukowa pt. Geograficzne aspekty badań nad krajobrazem, turystyką, rekreacją oraz...
więcej
2025-04-28 | KRAKÓW
XIX Ogólnopolska Konferencja Studentów Geodezji 2025
W dniach 28–29 kwietnia 2025 r. na Uniwersytecie Rolniczym im. Hugona Kołłątaja w Krakowie...
więcej
2025-05-12 | WARSZAWA oraz ONLINE
Automatyczne generowanie map z BDOT10k; w porównaniu do generowania z OpenStreetMap
„Automatyczne generowanie map z BDOT10k; w porównaniu do generowania z OpenStreetMap”...
więcej
strzałka w dół zobacz pozostałe
Studenci inwentaryzują budynek AGH
play thumbnail
czy wiesz, że...
strzałka w dół Czy wiesz, że...
Stanisław Solski pisał: ?łokcia ćwierć dzieli się na sześć części, które calami zowiemy...?? Ponieważ łokieć miał 59,5 cm, cal odpowiadał długości 2,5 centymetra.
następny
strzałka w dółGeoludzie
Czesław Kamela (1910-1992)
Urodził się 24 lipca 1910 r. w Dzierzkowicach na Lubelszczyźnie. Po ukończeniu w 1928 roku gimnazjum w Kraśniku rozpoczął studia na Oddziale Mierniczym Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Lwowskiej. Studia ukończył w 1932 roku. W...
więcej

strzałka w dółGeodaty
1972
W czasie kongresu Międzynarodowej Federacji Geodetów (FIG) w Wiesbaden powołano CLGE - Europejską Organizację Geodetów Licencjonowanych.
następny

© 2023 - 2025 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji: geoforum@geoforum.pl

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
geoforum@geoforum.pl
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS

RODO
polityka prywatności
mapa strony
kontakt
reklama