Rząd szykuje zmiany na mapach powodziowych

Rozporządzenie ws. opracowywania map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego ma być aktem wykonawczym do nowego Prawa wodnego, obowiązującego od 1 stycznia br. Ustawa ta obowiązek tworzenia tych map przekazuje Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie (PGW WP), daje także nowe upoważnienie do wydania rozporządzenia oraz wprowadza konieczność określenia skali wizualizacji prezentujących zakres przestrzenny map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego stanowiących element planów zarządzania ryzykiem powodziowym.

PDF zamiast TIFF

W związku z koniecznością publikacji map i dostępnym w PGW WP rozwiązaniem technicznym wprowadzono zmianę formatu wersji kartograficznych map z TIFF na PDF. Ze względu na znaczne zmniejszenie rozmiaru plików oraz na powszechny dostęp do oprogramowania służącego do otwierania plików w formacie PDF zmiana ta usprawni proces publikacji oraz ułatwi korzystanie z map – zapewnia projektodawca.

Warto zauważyć, że już dziś mapy te dostępne są w formacie PDF na Hydroportalu W planach Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej było natomiast udostępnienie ich w formie usług sieciowych WMS i WFS. Jest to jednak uzależnione od rozstrzygnięcia zamówienia na dokończenie systemu informatycznego ISOK, tymczasem w ostatnich miesiącach otwarcie ofert w tym przetargu było wielokrotnie przekładane. Ostatni termin wyznaczono na 30 czerwca.

Szacowanie liczby ludności

Nowe Prawo wodne wymaga przedstawienia na mapach szacunkowej liczby mieszkańców, którzy mogą być dotknięci powodzią. W poprzednim cyklu planistycznym dla określenia tego wskaźnika przyjmowano liczbę osób zameldowanych na terenie miejscowości znajdujących się na obszarze zagrożenia powodziowego. W tym celu potrzebna była agregacja danych adresowych z bazy PESEL z punktami adresowymi z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Ze względu na rozbieżności obu baz danych i brak standaryzacji zapisów nazw ulic i nazw miejscowości niemożliwe jest automatyczne dopasowanie adresów – zwraca uwagę projektodawca. Standaryzacja mająca na celu powiązanie adresów z PESEL i BDOT10k wymaga bardzo dużego nakładu pracy, a i tak uzyskana liczba osób zameldowanych w poszczególnych miejscowościach obarczona była dość dużym błędem.

W związku z powyższym w projekcie rozporządzenia zaproponowano inną metodę. Zakłada się określenie wartości średniej liczby mieszkańców zamieszkujących gospodarstwa domowe na podstawie danych publikowanych przez GUS dotyczących średniej liczby osób zamieszkałych w budynku jednorodzinnym i wielorodzinnym w poszczególnych województwach. Wyznaczone wartości zostaną przypisane do budynków (pochodzących z bazy BDOT10k) zlokalizowanych w obszarze zagrożenia powodziowego.

Bez danych o stratach

W projekcie rozporządzenia wprowadzono również zmiany dotyczące wartości potencjalnych strat powodziowych prezentowanych na mapach ryzyka powodziowego. Dane zawarte w obecnie obowiązującym rozporządzeniu bazują na kwotach z 2008 r. i wymagają bezwzględnej aktualizacji na potrzeby opracowania map, których termin przypada na dzień 22 grudnia 2019 r. Biorąc pod uwagę fakt, że dane te ulegają szybkiej dezaktualizacji, proponuje się nie wprowadzać ich do projektowanego rozporządzenia, ale publikować w formie raportów Wód Polskich.

Nie tylko lotniczy skaning laserowy

W projekcie rozporządzenia zaktualizowano wykaz danych źródłowych potrzebnych do opracowania i aktualizacji map. Dotychczas obowiązujące przepisy ograniczają możliwość wykorzystania danych o ukształtowaniu terenu do danych z PZGiK. Dla obszarów objętych mapami z I cyklu numeryczny model terenu był pozyskiwany w latach 2011-2013, w ramach projektu ISOK. Podczas przeglądu i aktualizacji map konieczne będzie uaktualnienie tych danych poprzez uwzględnienie inwestycji wpływających na zasięg obszarów zagrożenia powodziowego. Jak podkreślają twórcy projektu, aktualizacja NMT metodą lotniczego skaningu laserowego nie jest możliwa dla całego kraju dla wszystkich obszarów ze względu na czas i olbrzymie koszty. W związku z powyższym do projektowanego rozporządzenia wprowadzono przepis dopuszczający wykorzystanie innych dostępnych danych. Biorąc pod uwagę, że nie wszędzie NMT będzie aktualny, planuje się wykorzystanie m.in. dokumentacji powykonawczej zrealizowanych inwestycji przeciwpowodziowych.

Ponadto do projektu rozporządzenia wprowadzono przepis dotyczący sposobu wyznaczania obszarów narażonych na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wałów przeciwpowodziowych.