Dogłębne zmiany w administracji budowlanej

1 września rozpoczęły się konsultacje publiczne dwóch ustaw towarzyszących Kodeksowi urbanistyczno-budowlanemu: dotyczących administracji inwestycyjnej i nadzoru budowlanego oraz zawodów architekta, inżyniera budownictwa i urbanisty.

fot. Pixabay/Capri23auto

Ustawa o organach administracji inwestycyjnej i nadzoru budowlanego
Akt ten ma uporządkować strukturę i sposób funkcjonowania organów odpowiedzialnych obecnie m.in. za wydawanie pozwoleń na budowę oraz interwencje w przypadku wykrycia samowoli budowlanych. Zgodnie z projektem podstawowymi organami administracji inwestycyjnej pozostaną, tak jak obecnie, starosta i wojewoda, zaś organem odwoławczym od decyzji wojewody stanie się minister infrastruktury i budownictwa.

Ustawa stanowi odpowiedź na zdiagnozowane problemy w zakresie funkcjonowania struktur nadzoru budowlanego opisywane szeroko m.in. w opracowaniach Najwyższej Izby Kontroli. Projekt pozostawia dotychczasową strukturę i właściwość miejscową organów nadzoru budowlanego. Nie oznacza to rezygnacji z zapowiadanego wcześniej przekształcenia 377 powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego w ok. 100 inspektorów okręgowych. Tak dużą reformę należy jednak odpowiednio przygotować, w szczególności pod względem organizacyjnym i finansowym, dlatego będzie wprowadzana stopniowo. Jej pierwszym etapem jest wprowadzenie pionowego podporządkowania organów nadzoru budowlanego głównemu inspektorowi nadzoru budowlanego (GINB), natomiast organów administracji inwestycyjnej – ministrowi infrastruktury i budownictwa. Wzmocnienie nadzoru nad tymi służbami doprowadzi do zdecydowanej poprawy egzekwowalności ich odpowiedniego działania i wyposaży GINB w odpowiednie narzędzia zarządcze, pozwalające zapewnić lepszą jakość pracy.

Ze względu na zgłaszane braki kadrowe i finansowe w powiatowych inspektoratach nadzoru budowlanego ustawa wprowadza ponadto podstawę do szerszego niż obecnie współfinansowania działalności powiatowego nadzoru z budżetu powiatu.

Ustawa o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach
Porządkuje status prawny trzech najważniejszych zawodów w procesie gospodarowania przestrzenią i realizacji inwestycji. W zakresie architektów i inżynierów budownictwa ustawa utrzymuje najważniejsze regulacje, obowiązujące od 2000 r., wprowadzając jednak szereg zmian będących w dużej części odpowiedzią na postulaty środowisk zawodowych.

Ustawa zakłada m.in. wprowadzenie jednej odpowiedzialności dyscyplinarnej członków samorządów architektów i inżynierów budownictwa wykonujących zawód architekta i zawód inżyniera budownictwa w miejsce obecnie obowiązujących:
1) odpowiedzialności zawodowej w budownictwie uregulowanej w ustawie Prawo budowlane,
2) odpowiedzialności dyscyplinarnej członków samorządów zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa uregulowanej w ustawie o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa.

Ustawa przywraca regulowany charakter zawodu urbanisty, jednak w inny sposób niż w przepisach obowiązujących do 2014 r. Nie zakłada się przywrócenia izby urbanistów, w to miejsce proponując wprowadzenie egzaminu państwowego skutkującego wpisem do rejestru urbanistów. Wykonywanie zawodu wiązać się będzie z obowiązkiem stałego podnoszenia kwalifikacji oraz etycznego postępowania. Przy ministrze infrastruktury i budownictwa będzie działać również organ orzekający o odpowiedzialności dyscyplinarnej urbanistów.

Regulacja zawodu urbanisty stanowi odpowiedź na wzrastające wyzwania wynikające m.in. z licznych zmian legislacyjnych w obszarze zarządzania przestrzenią. To także wzmocnienie planowania przestrzennego jako odpowiedzi na problem występowania na znacznym obszarze kraju wysokiego stężenia zanieczyszczeń powietrza.

Konsultacje projektów trwają do: 15 września (w przypadku ustawy o organach administracji inwestycyjnej i nadzoru budowlanego) oraz do 22 września (ustawa o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach).

Źródło: MIB, JK