Osnowa i ASG-EUPOS zintegrowane

Jak rozwijać osnowy podstawowe razem z ASG-EUPOS, by mogły efektywnie służyć geodetom przez wiele lat – nad tym dyskutowano wczoraj (21 maja) na seminarium Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii.

fot. JP

Pretekstem spotkania było podsumowanie projektu integracji systemu ASG-EUPOS z podstawową osnową geodezyjną kraju. Prace te w latach 2010-11 za nieco ponad 2 mln zł zrealizowało konsorcjum w składzie: OPGK Lublin (lider), OPGK Łódź, PMG Katowice, Centrum Badan Kosmicznych PAN, PPGK Warszawa i PPG Warszawa. Przedmiotem zamówienia było: wykonanie stabilizacji punktów ekscentrycznych stacji ASG-EUPOS i pomiarów GNSS na kilkuset punktach podstawowej osnowy geodezyjnej, dowiązanie punktów ekscentrycznych metodą niwelacji precyzyjnej, opracowanie i wyrównanie danych pomiarowych oraz sporządzenie dokumentacji technicznej. W pomiarach wykorzystano także wyniki kampanii pomiarowej przeprowadzonej w 2008 roku w ramach testowania ASG-EUPOS przez konsorcjum kierowane przez Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie. Po zakończeniu integracji naukowcy z Politechniki Warszawskiej przeprowadzili wyrównanie kontrolne opracowania, a całość prac zweryfikowali przedstawiciele Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Wyniki tych szeroko zakrojonych pomiarów generalnie można uznać za pozytywne. Zdaniem Leszka Jaworskiego z CBK PAN pokazały one, że zgodność ASG-EUPOS z EUREF-POL, EUREF i EUVN jest dobra. Dla przykładu średnie różnice pomiędzy współrzędnymi POLREF i ASG-EUPOS wyniosły 7 mm w poziomie. Gorzej wypadła osnowa I klasy – tu średnia różnica wyniosła 19 mm, choć dla pojedynczych punktów wartość ta była niekiedy kilkakrotnie wyższa.

Funkcjonowaniu systemu ASG-EUPOS już od czterech lat uważnie przyglądają się naukowcy z Wojskowej Akademii Technicznej. W interwałach dobowych i tygodniowych obserwują zmiany współrzędnych wszystkich stacji referencyjnych (wyniki pomiarów dostępne są na stronie CGS WAT), co pozwala wychwycić ich wadliwe funkcjonowanie spowodowane np. pokrywą śnieżną zalegającą na antenie. Dzięki temu, iż obserwacje prowadzone są tak długo, naukowcy z WAT mogli też obliczyć wiarygodne prędkości stacji odniesione do układu ITRF i ETRF.

Prezentowane na seminarium projekty polskich naukowców miały być tylko przyczynkiem do szerszej dyskusji o przyszłości osnów podstawowych w Polsce. A w ostatnich latach sporo się w tej kwestii działo – ruszyła ASG-EUPOS, Europejski Instytut Geodezji i Kartografii przygotował dla GUGiK ekspertyzę nt. rozwoju osnów podstawowych do 2020 roku, weszło w życie rozporządzenie o osnowach. Na tym jednak nie koniec. W planach GUGiK-u na najbliższą przyszłość jest m.in.: ukończenie prac nad rozporządzeniem ws. państwowego systemu odniesień przestrzennych, modernizacja osnowy grawimetrycznej, wdrożenie europejskich układów odniesienia PL-ETRF2000 i PL-EVRF2007, dostosowanie rejestru osnów podstawowych do wymagań ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej, opublikowanie opisów układów współrzędnych, modeli poprawek transformacyjnych i geoidy oraz rozbudowa ASG-EUPOS o obsługę sygnałów Galileo.

W seminarium GUGiK-u wzięło udział około 50 osób – zarówno naukowców, urzędników, jak i przedsiębiorców. Prezentacje z tego spotkania wkrótce zostaną udostępnione na stronie internetowej urzędu.

Więcej o przebiegu seminarium i wnioskach ze spotkania w czerwcowym wydaniu miesięcznika GEODETA

Jerzy Królikowski