Wyzwania dla scalania gruntów w Polsce

UrzÄ…d MarszaÅ‚kowski Województwa MaÅ‚opolskiego już po raz piÄ…ty zorganizowaÅ‚ miÄ™dzynarodowÄ… konferencjÄ™ poÅ›wiÄ™conÄ… problematyce scalania gruntów (Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, 14 wrzeÅ›nia). Jej uczestnicy dyskutowali na temat potrzeby zmian przepisów prawnych zwiÄ…zanych ze scaleniami gruntów w Polsce. PrzykÅ‚adami dobrych praktyk dzielili siÄ™ goÅ›cie z zagranicy – Szwajcarii i Niemiec.

CieszÄ™ siÄ™, że spotykamy siÄ™ w tak szerokim gronie praktyków z kraju i zagranicy – powiedziaÅ‚, otwierajÄ…c konferencjÄ™, czÅ‚onek ZarzÄ…du Województwa MaÅ‚opolskiego dr StanisÅ‚aw Sorys (fot. poniżej). PodkreÅ›laÅ‚, że temat scalania gruntów jest szczególnie ważny dla MaÅ‚opolski, gdzie rozdrobnienie gruntów jest wyjÄ…tkowo duże. – Åšrodki finansowe, które zostaÅ‚y przeznaczone na prace scaleniowe w Polsce w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-13, pozwolÄ… na zrealizowanie zaledwie 3 proc. potrzeb w tym zakresie. Dlatego istotne jest, żeby dobrze je wykorzystać – zaznaczyÅ‚ StanisÅ‚aw Sorys.

Sprawnie funkcjonujÄ…ce modele instytucjonalne i prawne prac urzÄ…dzenioworolnych przedstawili goÅ›cie z zagranicy. Swoimi doÅ›wiadczeniami dzielili siÄ™ przedstawiciele szwajcarskiego kantonu Graubünden, niemieckiej Turyngii i Bawarii (w tym jej północno-zachodniej części – Dolnej Frankonii – która jest pod wzglÄ™dem wielkoÅ›ci gospodarstw zbliżona do MaÅ‚opolski).

Ciekawym rozwiÄ…zaniem w Niemczech sÄ… np. stowarzyszenia uczestników scaleÅ„. SÄ… one głównymi inwestorami w postÄ™powaniu urzÄ…dzenioworolnym, odpowiedzialnymi za realizacjÄ™ dróg rolnych i urzÄ…dzeÅ„ melioracyjnych. Ponadto zajmujÄ… siÄ™ sprawami finansowymi zwiÄ…zanymi z postÄ™powaniem. Natomiast w Polsce Rada Scaleniowa jest jedynie ciaÅ‚em doradczym i nie posiada mocy prawnej. Jej funkcjÄ… jest tylko opiniowanie zastrzeżeÅ„ do projektu scalenia oraz do szacunku gruntów skÅ‚adanych przez uczestników postÄ™powania. – Istnieje potrzeba ustawowego umocowania dla nowej formy prawnej rady scaleniowej jako stowarzyszenia uczestników scalenia – mówiÅ‚ StanisÅ‚aw Sorys. – Musimy wypracować wydolny model kompetencyjny i prawny, jeÅ›li chodzi o scalenia. A transfer sprawdzonego prawodawstwa do Polski jest możliwy – apelowaÅ‚.

Podczas spotkania mówiono też o tym, że wystÄ™puje w naszym kraju pilna potrzeba uproszczenia procedur prawnych zwiÄ…zanych z postÄ™powaniami odwoÅ‚awczymi w ramach scaleÅ„. W grÄ™ wchodzi albo procedura cywilnoprawna, albo specrozwiÄ…zanie podobne do specustawy drogowej. SÄ…dy – zdaniem dr. Sorysa – nie powinny mieć możliwoÅ›ci uchylania decyzji scaleniowej, bo to kompletnie blokuje proces scalania. Powinny móc jedynie zasÄ…dzić należne odszkodowanie. PodkreÅ›lano też potrzebÄ™ przesuniÄ™cia kompetencji w zakresie scaleÅ„ gruntów ze szczebla powiatowego na wojewódzki, a beneficjentem scaleÅ„ powinny być samorzÄ…dy gminne, a nie – jak to jest obecnie – starostwo. Wspominano też o potrzebie przeksztaÅ‚cenia WBGiTR-ów w instytucje administrujÄ…ce, a nie wykonujÄ…ce scalenia.

Z kolei przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego Kazimierz Barczyk zaapelował o przyjęcie prawa uznającego ziemie górskie m.in. w Małopolsce za obszar trudny. Umożliwiłoby to wypłaty wyższych dopłat do gruntów na tych terenach.

Na zakończenie spotkania powołano komisję wnioskową, która w najbliższym czasie ma wypracować tezy do zmian legislacyjnych w zakresie scalania gruntów, które zostaną przekazane MRiRW. W jej składzie znaleźli się Gustaw Korta (p.o. geodety województwa małopolskiego), dr hab. Franciszek Woch (IUNG w Puławach), Waldemar Dziedzic (dyrektor Krakowskiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych), a także prezes Towarzystwa Rozwoju Obszarów Wiejskich Jacek Pijanowski.

W konferencji uczestniczyło ponad 150 osób, m.in. przedstawiciele instytucji związanych ze scalaniem i samorządów wszystkich szczebli, wyższych uczelni oraz organizacji pozarządowych. Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli: minister rolnictwa i rozwoju wsi Marek Sawicki, marszałek województwa małopolskiego Marek Sowa i rektor Uniwersytetu Rolniczego prof. Janusz Żmija.

Anna Wardziak