Ciekawe Tematyarchiwum Geodetywiadomościnewsletterkontaktreklama
Najnowsze wydarzenia z dziedziny geodezji, nawigacji satelitarnej, GIS, katastru, teledetekcji, kartografii. Nowości rynkowe, technologiczne, prawne, wydawnicze. Konferencje, targi, administracja.
publikacje

Archiwum GEODETY

Internetowe Archiwum GEODETY jest ogólnodostępne i zawiera:
• wszystkie artykuły zamieszczone w miesięczniku GEODETA w latach 1995–2023 w postaci osobnych plików PDF;
• wszystkie wydania miesięcznika GEODETA z lat 1995–2023 w postaci plików PDF.
Pliki można ściągać do wykorzystania na własne potrzeby. Copyright GEODETA Sp. z o.o. i następcy prawni. Wszystkie prawa zastrzeżone łącznie z tłumaczeniami na języki obce.

W przypadku problemów z dostępem do internetowego Archiwum GEODETY prosimy o kontakt mailowy (geoforum@geoforum.pl)


1995•1996•1997•1998•1999•2000•2001
2002•2003•2004•2005•2006•2007•2008
2009•2010•2011•2012•2013•2014•2015
2016•2017•2018•2019•2020•2021•2022
2023
| Luty 2000, Nr 2 (57) |


• Marny rok – wyniki uzyskane przez firmy geodezyjne w 1999 r. • Stare dane, nowe wyniki, czyli modernizacja EGiB na podstawie danych z pomiarów bezpośrednich • Trzecia (geo)fala – reflekcje nie tylko na temat GIS-u • W drodze do wspólnej Europy, czyli współpraca międzynarodowa GUGiK w 1999 r. • Układy ...

powrót

Krystyna Podlacha, Karol Szeliga

Układy odniesień przestrzennych w aspekcie tworzenia i funkcjonowania Systemu Informacji Przestrzennej w Polsce

W Polsce po II wojnie światowej czyniono starania zmierzaj ce do dostarczenia gospodarce narodowej map niezbędnych do działań administracyjnych, gospodarczych, planistycznych, rozwiązywania problemów naukowo-badawczych itp. Niestety, obowiązujące w tych latach przepisy o ochronie tajemnicy państwowej i służbowej negatywnie zaciążyły na jednolitości osnowy matematycznej map. Próby ominięcia tych przepisów spowodowały, że obecnie na rynku krajowym funkcjonuje kil ka „mutacji” mapy zasadniczej i map topograficznych o odmiennych podstawach matematycznych.

Różnią je zastosowane do ich opracowania odwzorowania kartograficzne, układy w spółrzędnych płaskich prostokątnych, a także podziały arkuszowe. Zróżnicowania te mogą być źródłem błędów przy wykorzystaniu powyższych map do tworzenia baz danych w systemach informacji przestrzennej oraz mogą utrudniać ich wykorzystanie jako kartograficznego materiału podkładowe go do sporządzania komputerowych map tematycznych o zasięgu regionalnym lub krajowym.

Geodezja a systemy informacji przestrzennej
Główną cechą wyróżniającą systemy informacji przestrzennej spośród wszelkich systemów informacyjnych jest wysoka, wręcz pierwszoplanowa, ranga uwzględnianego w SIP przestrzennego aspektu opisywanej rzeczywistości. W tej kwestii nie występują wśród autorów istotniejsze różnice poglądów. Można jedynie dyskutować nad trafnością sposobu wyrażania tej cechy. Jeśli bowiem ujmuje się ją stwierdzeniem, że informacja w SIP posiada przestrzenne odniesienie lub że jest przestrzennie zlokalizowana, to nasuwa się pytanie: czy to przestrzenne odniesienie lub to przestrzenne zlokalizowanie nie jest samo w sobie informacją stanowiącą element SIP?
Przedmiotem (domeną) SIP – w najogólniejszym ujęciu – jest powierzchnia Ziemi; a więc co najmniej to wszystko, co dotąd – w technologii tradycyjnej („przedinformatycznej”) – było opisywane przez geodezję i geografię. Opis tworzony przez obydwie te dyscypliny, głównie w postaci niezwykle bogatej gamy map, był możliwy dzięki budowanym przez geodezję systemom odniesień przestrzennych. Bowiem geodezja – jako dyscyplina naukowa i jako dział techniki – jest „najwyższą instancją” w dziedzinie określania kształtu i wymiarów Ziemi (jako planety), w zapewnieniu w skali poszczególnych krajów, kontynentów i planety Ziemi odpowiedniej infrastruktury (infrastruktury geodezyjnej) umożliwiającej dogodne i praktycznie dowolnie dokładne określanie położenia każdego punktu na Ziemi względem reszty świata. Z perspektywy funkcjonowania SIP elementarnym zadaniem geodezji jest określenie przestrzennej relacji każdego punktu na Ziemi względem reszty świata. Tak jak dotąd nie byłoby możliwe tworzenie bez niej map, tak dziś nie mogłyby funkcjonować bez niej systemy informacji przestrzennej. Wprowadzanie danych do SIP drogą digitalizacji czy skanowania map nie oznacza – wbrew mniemaniu niektórych specjalistów – możliwości pominięcia prac związanych z utworzeniem wspomnianej infrastruktury. Bez niej bowiem nie mogłyby powstać m.in. wykorzystywane do ww. digitalizacji czy skanowania mapy. Lektura niektórych prac nasuwa przypuszczenie, że ich autorzy nie zawsze rozróżniają pozyskiwanie danych na drodze dokonywanego opisu rzeczywistości od przetwarzania opisu już istniejącego; w rezultacie do obydwu tych czynności – tak bardzo różnych – stosują bezzasadnie jedno określenie pozyskiwanie danych. (...)

Elementy systemów odniesień przestrzennych
System odniesień przestrzennych – ten stosowany na Ziemi – odniesiony jest do reszty świata (tej pozaziemskiej); stąd tak istotne – wręcz podstawowe – znaczenie astronomii geodezyjnej. Generalnie można przyjąć, że punkt na powierzchni Ziemi określany jest na podstawie ruchu obrotowego Ziemi oraz rozkładu siły ciężkości. Różnica czasu górowania (przejścia przez miejscowy południk) ciała niebieskiego – to różnica długości geograficznej (Δλ), zaś różnica kąta zenitalnego danego ciała niebieskiego (gwiazdy) w płaszczyźnie południka jednego i drugiego punktu na powierzchni Ziemi – to różnica ich szerokości geograficznej (Δ?). Odnoszenie mierzonego kąta zenitalnego do gwiazdy wynika stąd, że prosta łącząca dowolny punkt na Ziemi z daną gwiazdą może być traktowana – z punktu widzenia dokładności pomiarów – jako ta sama prosta, gdyż promień Ziemi wynoszący ledwie 6370 km może być traktowany jako „zerowy” wobec odległości do gwiazdy (np. do najbliższej z nich Proximy Centauri odległość ta wynosi ponad 4 lata świetlne).

Pełna treść artykułu w lutowym wydaniu GEODETY

powrót

KOMENTARZE Komentarze są wyłącznie opiniami osób je zamieszczających i nie odzwierciedlają stanowiska redakcji Geoforum. Zabrania się zamieszczania linków i adresów stron internetowych, reklam oraz tekstów wulgarnych, oszczerczych, rasistowskich, szerzących nienawiść, zawierających groźby i innych, które mogą być sprzeczne z prawem. W przypadku niezachowania powyższych reguł oraz elementarnych zasad kultury wypowiedzi administrator zastrzega sobie prawo do kasowania całych wpisów. Użytkownik portalu Geoforum.pl ponosi wyłączną odpowiedzialność za zamieszczane przez siebie komentarze, w szczególności jest odpowiedzialny za ewentualne naruszenie praw lub dóbr osób trzecich oraz szkody wynikłe z tego tytułu.

ładowanie komentarzy

kalendarium imprez
filmy
Polska aplikacja zwycięża w konkursie Hexagonu
play thumbnail
czy wiesz, że...
© 2023 - 2024 Geo-System Sp. z o.o.

O nas

Geoforum.pl jest portalem internetowym i obszernym kompendium wiedzy na tematy związane z geodezją, kartografią, katastrem, GIS-em, fotogrametrią i teledetekcją, nawigacją satelitarną itp.

Historia

Portal Geoforum.pl został uruchomiony przez redakcję miesięcznika GEODETA w 2005 r. i był prowadzony do 2023 r. przez Geodeta Sp. z o.o.
Od 2 maja 2023 roku serwis prowadzony jest przez Geo-System Sp. z o.o.

Reklama

Zapraszamy do kontaktu na adres
redakcji:

Kontakt

Redaktor prowadzący:
Damian Czekaj
Sekretarz redakcji:
Oliwia Horbaczewska
[email]
prześlij newsa

facebook twitter linkedIn Instagram RSS

RODO
polityka prywatności
mapa strony
kontakt
reklama