Ustawa o IIP i wykorzystanie informacji sektora publicznego

7 czerwca 2010 r. weszła w życie ustawa o infrastrukturze informacji przestrzennej odnosząca przepisy dyrektywy INSPIRE do polskich realiów. Centrum Promocji Informatyki, organizując 9 czerwca konferencję nt. wdrażania nowej ustawy oraz zasad wykorzystania informacji sektora publicznego, znakomicie wpasowało się w aktualną problematykę.

Była to już 16. edycja warszawskiej konferencji „GIS w praktyce". Uczestnicy wysłuchali cyklu wykładów dotyczących różnych aspektów budowy infrastruktury informacji przestrzennej (IIP) w Polsce, ze szczególnym odniesieniem do uwarunkowań prawnych.

Prof. Jerzy Gaździcki (PTIP, Rada ds. Implementacji INSPIRE) przedstawił założenia dyrektywy ustanawiającej IIP we Wspólnocie Europejskiej, a także stan implementacji jej zapisów na grunt krajowy. W „mapie drogowej" INSPIRE, czyli harmonogramie projektu, opracowanie przepisów wykonawczych rozpisano do 2012 r., a ich implementację na szczeblu całej Wspólnoty – aż do 2019 roku. Ustawa o IIP jest podstawowym instrumentem transpozycji dyrektywy w Polsce, ale obowiązują nas również (i ukazują się także w języku polskim) zatwierdzone przez Komisję Europejską przepisy wykonawcze INSPIRE.

Dobry pogląd na budowę polskiej infrastruktury dał referat prof. Elżbiety Bieleckiej (IGiK, WAT) dotyczący monitoringu i sprawozdawczości. Monitoring obejmuje metadane, zbiory danych przestrzennych oraz usługi sieciowe. GUGiK nadzoruje, czy europejskie kryteria są u nas spełnione – tworzy zestawienia wskaźników na podstawie informacji nadsyłanych z poszczególnych resortów wdrażających IIP w Polsce. Sprawozdanie do Komisji Europejskiej przekazywane jest corocznie, w terminie do 15 maja. Pierwsze, przekazane 15 maja 2010 r. za okres niespełna 7 miesięcy (9 czerwca – 31 grudnia 2009 r.) zawierało wykaz istniejących w Polsce zbiorów danych przestrzennych dla tematów dla wszystkich trzech załączników do dyrektywy INSPIRE. Ze sprawozdania wynika, że większość zbiorów pokrywa obszar całego kraju, wyjątkiem są LPIS, BDOT i mapy glebowo-rolne. Większość zasobów danych opisano metadanymi, w tym niektóre (Mapę Podziału Hydrograficznego Polski i zbiory geologiczne) – zgodnymi z profilem INSPIRE. Dla wielu zbiorów dostępna jest usługa przeglądania, dla kilku – usługi wyszukiwania i pobierania, dla nielicznych – usługa przekształcania.

Mateusz Badowski, pracownik naukowy wydziałów prawa UKSW oraz Uniwersytetu w Osnabrück, mówił o polskiej ustawie ustanawiającej IIP na tle niemieckich doświadczeń (gdzie mamy do czynienia z odrębnym prawodawstwem dla 17 krajów związkowych), o trudnościach z implementacją INSPIRE, o aspektach prawnych dostępu do informacji przestrzennej. Zastanawiał się, czy geoinformacja jest informacją publiczną, szczególnie gdy dane w ramach infrastruktury udostępniane są przez podmioty niepubliczne, i jak ma się informacja przestrzenna do informacji o środowisku – aby uzyskać dostęp do tej drugiej trzeba zwykle złożyć odpowiedni wniosek, ponadto nie musi być ona w formie elektronicznej. Poruszył także kwestię odpłatności za usługi udostępniane w internecie – obsługę systemu musi zagwarantować odpowiedni urząd. Jeżeli służące temu celowi rozwiązania technologiczne nie funkcjonują, dane należy udostępnić bez opłat.

Do problemów legislacyjnych związanych z ponownym wykorzystaniem informacji sektora publicznego odniosła się prof. Grażyna Szpor, kierownik Katedry Prawa Informatycznego UKSW. Kwestie te reguluje tzw. Dyrektywa PSI (public sector information) przyjęta przez Unię Europejską w 2003 r. Nieprzyjęcie całości jej zapisów przez Polskę (termin minął w 2005 r.) skutkowało wszczęciem przez Komisję Europejską postępowań przeciwko naszemu krajowi. We wrześniu 2009 r. opracowano założenia odrębnej regulacji (ustawy o PSI), jednak w obawie o potencjalne kolizje z innymi aktami prawnymi, w tym dyrektywą INSPIRE, prac nie kontynuowano. W czerwcu 2010 r. powstały natomiast założenia i projekt nowelizacji ustawy o dostępie do informacji publicznej, która ma zapewnić zgodność polskiego prawa z wymaganiami dyrektywy PSI.

Łukasz Pietruk (UKSW) omówił w szczegółach zakres nowelizacji Prawa geodezyjnego i kartograficznego dokonany ustawą o IIP. Najwięcej uwagi poświęcił planom budowy Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach, który miałby umożliwić sprawną wymianę danych w formie dokumentów elektronicznych między EGiB a księgami wieczystymi, rejestrami TERYT, PRG, REGON oraz PESEL. Autor prelekcji przygotowuje się do napisania komentarza do Pgik. Uczestnicy konferencji mieli także okazję wysłuchać wykładu dr. Macieja Rossy (GDOŚ) i dr. Leszka Litwina (ISPiK) na temat metadanych w INSPIRE oraz prezentacji Mazowieckiego SIP, którą przedstawił dyrektor BGWM Krzysztof Mączewski.

Paweł Sudra