Powstał przestrzenny model geologiczny Tatr Zachodnich

Model 3D utworów geologicznych Tatr (obejmujący powierzchnię blisko 5,5 km kw) stworzyli naukowcy z Państwowego Instytutu Geologicznego i Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego – czytamy w styczniowym wydaniu „Przeglądu Geologicznego”.

Obraz trójwymiarowy skonstruowano w celu wiernego odtworzenia wgłębnej budowy geologicznej utworów eocenu numulitowego pomiędzy Doliną Małej Łąki a Doliną Lejową w Tatrach Zachodnich. Od północy obszar badań ograniczają warstwy zakopiańskie, a od południa – spągowe wychodnie eocenu numulitowego. Dolną granicą modelu jest wysokość 500 m n.p.m., górną natomiast powierzchnia terenu. Naukowcy stworzyli wizualizację obszaru eocenu numulitowego, w skład którego wchodzą takie skały, jak: wapienie numulitowe i wapienie detrytyczne, piaskowce dolomitowe, zlepieńce szare, zlepieńce żółte oraz zlepieńce czerwone.

Podstawą opracowania była mapa geologiczna w skali 1:10 000 oraz 8 przekrojów geologicznych. W celu uszczegółowienia modelu wykonano 8 dodatkowych przekrojów. Skorzystano również z numerycznego modelu terenu o rozdzielczości poziomej 5 x 5 m, który powstał w wyniku interpolacji izolinii pozyskanych z map topograficznych w skali 1:10 000. W procesie modelowania bazowano głównie na badaniach sejsmicznych i karotażowych. Pozwoliło to na stworzenie trójwymiarowego modelu cyfrowego budowy geologicznej wycinka Tatr o rozdzielczości 25 x 25 m w poziomie i 10 m w pionie.

Jak czytamy w „Przeglądzie Geologicznym”, pierwszy etap przygotowania danych polegał na zeskanowaniu mapy geologicznej. Następnie nadano mapie georeferencję przez odpowiednie zorientowanie jej w przestrzeni zdefiniowanej przez parametry układu współrzędnych (w tym przypadku PUWG-92). Końcowym etapem obróbki była digitalizacja obrazu rastrowego, w wyniku której uzyskano 3 warstwy wektorowe: jedną punktową (lokalizacja pomiarów położenia warstw) oraz dwie liniowe (pierwsza – zawierająca linie intersekcyjne granic litologicznych, druga zawierająca elementy nieciągłe: uskoki oraz nasunięcia). Do nadania wektorom informacji wysokościowej posłużył cyfrowy model terenu. Do wszystkich prac związanych z przygotowaniem danych i manipulacją nimi wykorzystano program GRASS GIS.

W rezultacie naukowcy otrzymali obraz ukazujący poszczególne warstwy geologiczne, ich grubość, budowę oraz ułożenie względem siebie. Dzięki gęstej sieci pomiarowej i dokładnemu modelowaniu, daje on możliwość łatwego tworzenia dowolnych profili geologicznych. Ponadto model 3D stanowi doskonałe narzędzie do wykrywania nieścisłości i błędów popełnionych podczas kreślenia map.

Źródło: PIG, PAP