Geoportal.gov.pl – wielka sprawa

Projekt Geoportal.gov.pl pochłonął dotychczas 36 mln zł. Termin jego zakończenia minął 31 października. Pierwsze efekty wdrożenia można już zobaczyć na stronie geoportal.gov.pl. Główny Urząd Geodezji i Kartografii zorganizował 6 listopada w Warszawie prezentację głównych funkcji portalu.

Projekt rozpoczęto w sierpniu 2005 roku (podpisanie umowy pomiędzy GUGiK a MNiSW) jako jeden z elementów Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw” w ramach działania 1.5 – Rozwój systemu dostępu przedsiębiorstw do informacji i usług publicznych on-line. Zgodnie z założeniami projektu należało zbudować infrastrukturę informacji przestrzennej z portalem internetowym pełniącym funkcje centralnego punktu dostępowego do danych przestrzennych, swego rodzaju „brokera” tych danych. W dużej mierze ramy projektu wyznaczały założenia dyrektywy INSPIRE. W grudniu tego samego roku odbyło się inauguracyjne posiedzenie Rady Konsultacyjnej (i Zespołu Ekspertów), która opiniowała założenia techniczne i organizacyjne projektu (przewodniczył jej prof. Jerzy Gaździcki).

Pierwotna koncepcja zapoczątkowana przez ekipę głównego geodety kraju Jerzego Albina zakładała łączność i wymianę danych pomiędzy wszystkimi ośrodkami dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej i innymi upoważnionymi do tego jednostkami administracji za pomocą korporacyjnego serwisu intranetowego (szerokopasmowa sieć WAN). Zakładano, że w Geoportalu będą udostępniane wszystkie cyfrowe dane znajdujące się w PZGiK (m.in.: katastralne – dzięki IPE, NMT, mapy tematyczne, topograficzne, TBD). Miały się w nim znaleźć pełne dane o nieruchomościach (z powiatów włączonych do Integrującej Platformy Elektronicznej). Wiarygodność procesu cyfrowego przesyłu danych i dokumentacji miało zapewnić wdrożenie infrastruktury klucza publicznego. Według tej koncepcji Geoportal miał być cyfrowym repozytorium danych przestrzennych (katastralnych, topograficznych, ogólnogeograficznych itd.) uzyskiwanych z poziomów: centralnego (CODGiK), wojewódzkiego (WODGiK) i powiatowego (PODGiK). Zaplanowano realizację co najmniej czterech usług publicznych – udostępnianie on-line: informacji katastralnej, danych geoprzestrzennych, wypisów/wyrysów/map ewidencyjnych, zdjęć i ortofotomap lotniczych i satelitarnych. Planowano zakup zdjęć satelitarnych dla obszaru 60 tys. km kw., a także potężnych serwerów do obsługi portalu. Koszt całości oszacowano na 79 mln zł. Zakończenie projektu miało nastąpić w marcu 2008 roku. Na początku czerwca 2006 roku uruchomiono stronę internetową Geoportalu z ortofotomapami i mapami topograficznymi (1:50 000).

Zmiana koncepcji budowy Geoportalu nastąpiła późną jesienią 2006 roku, gdy następcą Jerzego Albina na stanowisku GGK został Wiesław Potrapeluk. Projekt zastopowano. Podstawowy zarzut, jaki nowa ekipa stawiała poprzednikom, dotyczył wprowadzenie zmian w danych katastralnych na poziomie IPE (czyli poza plecami starostów) oraz niegospodarności (do tej pory niepotwierdzonej). Dane katastralne postanowiono więc zastąpić „informacją katastralną”, czyli danymi EGiB, jakimi dysponuje ARiMR (w ramach prowadzenia LPIS). Zanegowano także ideę repozytorium. Postawiono na koncepcję węzłów służących do uspójniania i udostępniania danych z różnych zakresów (topograficzny, katastralny) na różnych poziomach (centralnym, wojewódzkim, powiatowym).
Wymiana ekipy rządzącej w GUGiK, zmiana koncepcji i ludzi realizujących projekt plus kłopoty z finansowaniem spowodowały takie opóźnienia w jego realizacji, że zmniejszono zakres i budżet projektu (do 36 mln zł), a niewykonane zadania i resztę pieniędzy przeniesiono do projektu Geoportal2. Termin zakończenia części pierwszej przesunięto dodatkowo na koniec października br.

Uruchomienie Geoportalu w nowej szacie i okrojonej wersji przypadło w udziale Jolancie Orlińskiej (następczyni Wiesława Potrapeluka). W swoim wystąpieniu podczas gugikowskiej konferencji nie odniosła się do zawirowań, jakie towarzyszyły projektowi w ostatnich trzech latach, skupiła się na tym, co jest dzisiaj i co trzeba zrobić jutro. Nie padło więc żadne nazwisko. Być może spotkanie, na które przybyło sporo gości spoza branży, nie było właściwym miejscem do wystawiania laurek lub wytykania błędów. Warto jednak przypomnieć, że projekt zainicjował duet: Jerzy Albin, dr Ryszard Preuss, pracami kierował (do września 2006 roku) Janusz Dygaszewicz, a także to, że koordynatorem projektu od jesieni 2006 roku do maja br. był dr Adam Iwaniak, pomysłodawca zastosowania nowoczesnej koncepcji serwisów WMS i WFS oraz idei węzłów. Swój wkład wniosła także obecna ekipa GUGiK. Być może miała najtrudniejsze zadanie, bo terminu zakończenia projektu nie można było dalej przesuwać.

Na początek do Geoportalu włożono „tylko”: 70 tys. arkuszy ortofotomapy, 9 mln obiektów topograficznych (w tym 3 mln budynków), wszystkie rastrowe mapy topograficzne i 23 mln działek katastralnych (ok. 65% pow. kraju). Jak powiedział na konferencji wiceprezes GUGiK Jacek Jarząbek, praca nad Geoportalem właściwie dopiero się rozpoczyna. Kolejne funkcje i bazy będą sukcesywnie dodawane. Z pewnością będzie się zmieniał także wygląd portalu. Jak zapewnił, pod uwagę będą również brane opinie płynące od użytkowników.

Rozwiązania przedstawione przez twórców węzłów (firmy: Intergraph Polska, OPEGIEKA Elbląg wraz z Compass Kraków, Geobid Katowice) dają wyobrażenie nie tylko o skali zadania, ale i możliwościach współczesnej techniki. Odtąd w jednym miejscu mamy możliwość wygenerowania ortofotomapy, mapy topograficznej czy działki katastralnej dla dowolnej lokalizacji w Polsce. Niebawem dojdą do tego: osnowy geodezyjne, plany zagospodarowania przestrzennego, być może infrastruktura podziemna. Kolejnym etapem budowy będzie projekt Geoportal2 (koszt 40 mln zł), który umożliwi m.in. prowadzenie transakcji kupna danych/usług przez internet (studium wykonalności projektu właśnie powstaje w GUGiK).
Zaglądając więc na stronę www.geoportal.gov.pl i szukając jego wad, warto mieć to wszystko na uwadze.

Prezentacje poszczególnych węzłów poprowadzili przedstawiciele firm wykonawczych: Robert Widz (Intergraph Polska, Warszawa), Zbigniew Augustynowicz (OPEGIEKA, Elbląg) oraz Krzysztof Borys (Geobid, Katowice).
W konferencji wzięło udział ponad 150 osób. Przybyli m.in.: poseł Józef Racki, wiceminister infrastruktury Olgierd Dziekoński, prezes Głównego Urzędu Statystycznego Józef Oleński, dyrektor Instytutu Geodezji i Kartografii w Warszawie dr Marek Baranowski, byli główni geodeci kraju: prof. Zdzisław Adamczewski, Jerzy Albin i Wiesław Potrapeluk oraz wiceprezesi GUGiK: dr Ryszard Preuss i dr Adam Iwaniak, a także przewodniczący Polskiego Towarzystwa Informacji Przestrzennej prof. Jerzy Gaździcki. Licznie reprezentowani byli przedstawiciele samorządowej i rządowej administracji geodezyjnej oraz świata nauki.

Więcej o technicznych aspektach Geoportalu w kolejnych numerach GEODETY.