NIK o wykorzystywaniu nieruchomości w Warszawie

Najwyższa Izba Kontroli przedstawiła wyniki kontroli dotyczącej wykorzystania nieruchomości Skarbu Państwa położonych na terenie m.st. Warszawy na potrzeby ministerstw, urzędów centralnych i państwowych osób prawnych.

Celem głównym kontroli NIK była ocena działalności objętych kontrolą jednostek w zakresie wykorzystania położonych w Warszawie nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa do zaspokajania potrzeb lokalowych ministerstw, urzędów centralnych i państwowych osób prawnych. Ocenę tę sformułowano na podstawie ocen cząstkowych:

prawidłowości gospodarowania nieruchomościami SP na potrzeby ministerstw i urzędów centralnych przez ministra spraw wewnętrznych i administracji; prawidłowości działań prezydenta m.st. Warszawy w zakresie ewidencjonowania i gospodarowania nieruchomościami SP oraz współpracy z ministrem spraw wewnętrznych i administracji pod kątem zaspokajania potrzeb lokalowych ministerstw, urzędów centralnych i państwowych osób prawnych; zgodności z prawem, gospodarności i celowości wydatkowania środków publicznych przez ministerstwa, urzędy centralne i państwowe osoby prawne na wynajem i zakup nieruchomości oraz prawidłowości zarządzania nieruchomościami pozostającymi w trwałym zarządzie ministerstw i urzędów centralnych.

NIK pozytywnie, mimo stwierdzonych nieprawidłowości, ocenia objętą kontrolą działalność ministra spraw wewnętrznych i administracji. Minister prawidłowo realizował obowiązki dotyczące ustalenia trwałego zarządu nieruchomości dla ministerstw i urzędów centralnych, ich wynajmu, wydzierżawiania i użyczania. Stwierdzone nieprawidłowości polegały przede wszystkim na zaniechaniach w działaniu ministra, powodujących brak właściwej i pełnej informacji o nieruchomościach należących do zasobu SP. Brak właściwej bazy danych, zdaniem NIK, wykluczał skuteczne i rzetelne wypełnianie przez ministra obowiązków nałożonych art. 60 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

NIK negatywnie ocenia objętą kontrolą działalność prezydenta m.st. Warszawy w zakresie rzetelności i zgodności z prawem ewidencjonowania i gospodarowania nieruchomościami SP oraz współpracy z ministrem spraw wewnętrznych i administracji pod kątem zaspokajania potrzeb lokalowych ministerstw i urzędów centralnych. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły m.in.:

funkcjonowania systemów informatycznych służących do prowadzenia ewidencji gruntów i budynków w sposób uniemożliwiający prawidłowe gospodarowanie nieruchomościami; wykorzystania nieruchomości Skarbu Państwa na potrzeby m.st. Warszawy, mimo potrzeb zgłaszanych przez ministerstwa i urzędy centralne.

Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli, prawidłowa gospodarka nieruchomościami na potrzeby statutowe ministerstw i urzędów centralnych nie jest możliwa bez posiadania pełnej i wiarygodnej informacji na temat rzeczywistego stanu i sposobu wykorzystywania nieruchomości, potrzeb w tym zakresie oraz możliwości ich zaspokojenia. W tym celu niezbędne jest zbudowanie systemu monitorowania potrzeb i ich analizowania oraz monitorowanie wykorzystania nieruchomości. Zgromadzenie rzetelnych danych w powyższym zakresie wymaga ścisłej współpracy ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz prezydenta m.st. Warszawy.

W skali roku wydatki kontrolowanych ministerstw i urzędów centralnych na wynajem nieruchomości w celu zaspokojenia potrzeb lokalowych sięgają 20.000 tys. zł. W ocenie NIK, należy w związku z tym rozważyć, czy wynajmowanie nieruchomości, w świetle ponoszonych wydatków i przewidywanego stanu zatrudnienia w administracji rządowej, jest w każdym przypadku uzasadnione.

W związku z tym NIK, wnioskuje do MSWiA o:

przygotowanie nowelizacji art. 23 i 60 ustawy o gospodarce nieruchomościami w celu doprecyzowania zadań i kompetencji ministra właściwego do spraw administracji publicznej oraz starostów w sprawach prowadzenia gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa na potrzeby administracji rządowej (m.in. poprzez wprowadzenie obowiązku uwzględniania tych potrzeb w planach zagospodarowania zasobu nieruchomości Skarbu Państwa, a także obowiązku wymiany posiadanych informacji oraz określenia niezbędnego zakresu współpracy tych podmiotów); rozważenie celowości przygotowania nowelizacji ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy w celu doprecyzowania określonych w jej art. 3 zadań m.st. Warszawy dotyczących zapewnienia warunków niezbędnych do funkcjonowania w mieście naczelnych i centralnych organów państwa; podjęcie działań w celu zbudowania systemu monitorowania potrzeb lokalowych ministerstw i urzędów centralnych, obejmującego m.in. gromadzenie niezbędnych danych o wykorzystywanych nieruchomościach i związanych z tym skutkach finansowych oraz wypracowanie odpowiednich narzędzi w celu analizy tych potrzeb i możliwości ich zaspokajania; analizowanie i wykorzystywanie wyników przeprowadzanych przez wojewodę mazowieckiego kontroli wykonywania przez m.st. Warszawa ww. zadań wynikających z art. 3 ustawy o ustroju m.st. Warszawy, które są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej, m.in. w celu uzyskania danych o nieruchomościach Skarbu Państwa wykorzystywanych przez m.st. Warszawa, bądź stymulowanie wykonywania takich kontroli przez wojewodę.