Zmiany klimatu będą miały istotny wpływ na pokrywę śnieżną w Polsce. Analizy wskazują, że zarówno liczba dni ze śniegiem, jak i jego grubość ulegną znacznemu zmniejszeniu, zwłaszcza pod koniec XXI wieku.
Badania uwzględniają dwa scenariusze rozwoju gospodarczego i socjo-ekonomicznego:
• RCP4.5 – umiarkowany scenariusz zakładający ograniczenie emisji,
• RCP8.5 – scenariusz „business as usual”, czyli brak działań na rzecz redukcji emisji.
• Spadek liczby dni z pokrywą śnieżną
Porównanie dekad 2011–2020 i 2091–2100 wskazuje na znaczące zmniejszenie liczby dni ze śniegiem w całym kraju.
W scenariuszu RCP4.5 największa redukcja – od 40 do 44 dni – prognozowana jest na północy i wschodzie kraju, w regionie wybrzeża, centralnym, północno-wschodnim i lokalnie na krańcu strefy zachodniej. 15–19 dni to najmniejsza zmiana, jaka jest przewidywana.
W scenariuszu RCP8.5 różnice będą jeszcze większe. W górach i na północnym wschodzie liczba dni z pokrywą śnieżną może zmniejszyć się nawet o 67 dni. W całym kraju spadek wyniesie średnio od 50 do 60 dni, natomiast najmniejsze zmiany (20–24 dni mniej) wystąpią na północy kraju.

• Zmniejszenie grubości pokrywy śnieżnej
Analizy wskazują na systematyczny spadek średniej grubości pokrywy śnieżnej. Do lat 30. XXI wieku grubość śniegu pozostanie na zbliżonym poziomie w obu scenariuszach. Po tym okresie nastąpi dynamiczny spadek, szczególnie w scenariuszu RCP8.5. Pod koniec wieku zaś w wielu regionach pokrywa śnieżna niemal całkowicie zaniknie.
Największe zmiany będą widoczne w regionach górskich, gdzie pokrywa śnieżna ulegnie znacznemu zmniejszeniu. W scenariuszu RCP8.5 pod koniec wieku jej grubość może spaść do 0,8 cm.
Przewidywane grubości pokrywy śnieżnej w różnych regionach Polski |
Region |
RCP 4.5 (ostatnia dekada XXI w.) |
RCP 8.5 (ostatnia dekada XXI w.) |
Wybrzeże |
blisko 0 cm |
blisko 0 cm |
Północno-wschodni |
1,1 cm |
0,4 cm |
Zachodni |
0,4 cm |
0,0 cm |
Centralny |
0,8 cm |
0,1 cm |
Wschodni |
0,9 cm |
0,2 cm |
Górski |
2,0 cm |
0,8 cm |
• Konsekwencje zmian
Zmniejszająca się pokrywa śnieżna i skracający się sezon zimowy będą miały bezpośredni wpływ na warunki zimowe w Polsce. Oczekuje się, że naturalny śnieg w górach stanie się coraz rzadszym zjawiskiem, co utrudni funkcjonowanie ośrodków narciarskich. Wiele z nich będzie musiało polegać głównie na sztucznym naśnieżaniu, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i zwiększonym zużyciem wody.
Zmiany te wpłyną także na przyrodę i gospodarkę. Wahania w ilości opadów śniegu mogą zaburzać retencję wody w glebie, co wpłynie na rolnictwo oraz dostępność zasobów wodnych. Lokalne ekosystemy, przystosowane do śnieżnych zim, będą musiały dostosować się do nowych warunków, co może prowadzić do zmian w składzie gatunkowym fauny i flory.
Więcej o projekcjach zmian klimatu można dowiedzieć się korzystając z portalu klimada2.ios.gov.pl/klimat-scenariusze-portal