Jak czytamy w wyroku NSA z 6 grudnia 2023 r. (sygn. akt II OSK 1705/22), ustawodawca nie przewidział wprost konsekwencji prawnych stwierdzenia nieważności MPZP w odniesieniu do wydanej wcześniej decyzji o pozwoleniu na budowę.
Stwierdzenie nieważności planu miejscowego, na podstawie którego wydano decyzję o pozwoleniu na budowę, nie jest podstawą stwierdzenia nieważności tej decyzji, a podstawą jej wzruszenia. Ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie reguluje jednak trybu właściwego do wzruszenia decyzji – odsyła w tym zakresie do Kodeksu postępowania administracyjnego. Chodzi tu zatem o zastosowanie wobec decyzji administracyjnej, dla której unieważniona przez sąd uchwała lub akt stanowił podstawę wydania, trybu nadzwyczajnego postępowania administracyjnego przewidzianego w przepisach. W literaturze wyklucza się stwierdzenie nieważności decyzji z omawianej przyczyny, brak podstawy prawnej decyzji administracyjnej odnieść można bowiem tylko do naruszenia prawa obowiązującego w dniu wydania decyzji.
Powyższe stanowisko podzielono także w innych wyrokach NSA, m.in. z:
• 24 listopada 2016 r., sygn. akt II OSK 1490/15,
• 24 kwietnia 2014 r., sygn. akt II OSK 2868/12,
• 9 grudnia 2021 r., sygn. akt II OSK 576/21;
• 14 lutego 2023 r., sygn. akt II OSK 144/22.
W sierpniu ubiegłego roku podobny wyrok ogłosił WSA w Warszawie (sygn. akt VII SA/Wa 2074/20). Zdaniem WSA w przypadku wyroku sądu administracyjnego, który stwierdza nieważność uchwały lub aktu, to nie organ naruszył prawo, ale miejscowy prawodawca, który wydał uchwałę tej treści.
Nie można stwierdzić, że to organ administracji, który wydał na takiej podstawie decyzję, wydał ją bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. Są to przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji, które powinny ziścić się już w przeszłości, najpóźniej w dniu wydania decyzji. Natomiast w omawianych przypadkach w dniu oceny zgodności projektu budowlanego z przepisami – w tym z planem miejscowym – akt ten obowiązywał.