O europejskim otwieraniu danych na posiedzeniu Rady IIP

Podczas zeszłotygodniowego posiedzenia (24 marca) Rada Infrastruktury Informacji Przestrzennej wyjątkowo skupiła się nie na dyrektywie INSPIRE, ale na unijnych przepisach „re-use” regulujących wykorzystanie informacji sektora publicznego w krajach UE.

Wysoka wartość danych przestrzennych

Zagadnienie to w szczegółach przedstawiła Anna Gos z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jak przypomniała, dyrektywa re-use została uchwalona w 2019 roku, zaś do polskiego porządku prawnego wprowadziła ją ustawa o otwartych danych i ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, która obowiązuje od grudnia 2021 r.

Co przepisy te mają wspólnego z obszarem zainteresowania Rady IIP? Przede wszystkim to, że definiują tzw. dane o wysokiej wartości, do których obywatele powinni mieć zapewniony możliwie szeroki dostęp. A pod terminem tym kryją się zarówno „dane geoprzestrzenne”, jak i „dane dotyczące obserwacji Ziemi i środowiska”.

Wprawdzie i dyrektywa, i ustawa już obowiązują, ale kluczowy etap wdrażania tych przepisów jest jeszcze przed nami. Szczegóły otwierania danych w Europie reguluje bowiem rozporządzenie wykonawcze KE 2023/138 ustanawiające wykaz szczególnych zbiorów danych o wysokiej wartości oraz warunki ich publikacji i ponownego wykorzystania. Precyzuje ono np., że danymi geoprzestrzennymi o wysokiej wartości są zbiory o:

• jednostkach administracyjnych,
• nazwach geograficznych,
• adresach,
• budynkach,
• działkach katastralnych,
• działkach referencyjnych,
• działkach rolnych.

Rozporządzenie to zacznie obowiązywać we wszystkich krajach członkowskich 9 czerwca 2024 roku.

Podczas dyskusji przedstawicielkę KPRM pytano m.in. o to, co w praktyce oznacza przewidziane w naszych przepisach udostępnianie na wolnej licencji kodów źródłowych do aplikacji zamawianych przez instytucje publiczne. Jak bowiem zwrócił uwagę jeden z członków Rady, dostawcy oprogramowania bardzo niechętnie godzą się na taki krok. Anna Gos wyjaśniła, że wspomniany przepis nie sprawia, że tego typu software staje się automatycznie dostępny na wolnej licencji. Ustawa jedynie zapewnia podstawę prawną do udostępniania kodu, a to, czy zostanie on „uwolniony”, zależy już od ustaleń między twórcą programu a zamawiającym.

Nim zaczniemy wydawać unijne dotacje na geodezję

Tradycyjnym punktem każdego posiedzenia Rady IIP jest prezentacja przez głównego geodetę kraju najnowszych działań GUGiK. Tym razem p.o. GGK Alicja Kulka skupiła się na opiniowaniu samorządowych projektów związanych z cyfryzacją geodezji, które będą ubiegać się o dotacje z regionalnych programów operacyjnych. Konieczność uzyskania takiej pozytywnej opinii GGK to nowość w bieżącej unijnej perspektywie finansowej – w zamierzeniu rządu ma to zapewnić jednolitość tworzonych przez powiaty geodezyjnych baz.

Jak poinformowała Alicja Kulka, obecnie trwają ostatnie ustalenia, jak konkretnie ma wyglądać owo opiniowanie. Sam proces powinien zatem ruszyć już niebawem, co z kolei umożliwi ogłaszanie przez województwa konkursów związanych z e-geodezją.

Dyskusję o integracji geodezyjnych baz czas zacząć

Kolejne posiedzenie Rady IIP zaplanowano na 14 czerwca, a jego tematem ma być integrowanie na poziomie krajowym baz PZGiK. Jak wyjaśniła Alicja Kulka, w ostatnim czasie pojawia się coraz więcej głosów, że prowadzenie rozproszonych baz przez poszczególne powiaty powoduje więcej problemów niż korzyści. Dla części starostw wyzwaniem jest chociażby zakup oprogramowania do prowadzenia PZGiK oraz jego utrzymywanie w aktualności i w zgodzie z obowiązującymi przepisami. Technologicznie taka integracja nie powinna być większym problemem, choć – co pokazała już krótka dyskusja na marcowym posiedzeniu Rady – pomysł ten z pewnością wzbudzi wiele skrajnych emocji.

Szczegóły zamierzeń GUGiK mamy poznać podczas czerwcowych obrad RIIP. Wówczas swoją analizę w tym zakresie ma przedstawić GUGiK. Punkt widzenia samorządów zaprezentuje z kolei ich reprezentant w Radzie, czyli dyrektor Łódzkiego Ośrodka Geodezji Jan Schnerch.

Chcesz być na bieżąco z wydarzeniami w geodezji i kartografii? Zapisz się na bezpłatny newsletter!

Jerzy Królikowski